Ο Αριστοτέλης έχει πραγματευθεί για την παιδεία κυρίως στο Ζ και στο Η βιβλίο των Πολιτικών. Η ένταξη της πραγματείας για την παιδεία στο κλασικό αυτό βιβλίο πολιτικής φιλοσοφίας δεν είναι τυχαία. Εξηγείται από τη γνώμη που έχει ο Αριστοτέλης για την αποστολή και τις προϋποθέσεις της παιδείας, αλλά και από τη γνώμη που έχει για την αποστολή και τη σύσταση της πολιτείας. Στον περίφημο ορισμό του για την πόλη - κράτος με τη φράση «γινομένη μεν του ζην ένεκεν ούσα δε του ευ ζήν» δηλώνεται ότι η πόλη υπάρχει βασικά για την εξασφάλιση της ζωής από την άποψη και των υλικών όρων της, αλλά δεν εξαντλείται σ΄ αυτό μόνο, έχει ουσιαστικό σκοπό τη χειραγώγηση των πολιτών και προς το «ευ ζήν». Όμως το ευ ζήν, κατά τον Αριστοτέλη, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί χωρίς την αρετή. Ο άνθρωπος δηλαδή για να υψωθεί στην ευδαιμονία που είναι υποκειμενική άποψη του ευ ζήν, χρειάζεται, εκτός από τα πρόσφορα εξωτερικά αγαθά, να έχει και την αρετή. Μάλιστα ο Αριστοτέλης εξαίρει την αρετή ως την κύρια προϋπόθεση της ευδαιμονίας, και άρα του «ευ ζήν». Η απόκτηση όμως της αρετής από τον άνθρωπο προϋποθέτει τη συνδρομή διαφόρων ευνοϊκών στοιχείων. Έτσι, για τον Αριστοτέλη, η παιδεία αποτελεί ουσιαστική λειτουργία της πολιτείας, αφού επιδίωξή της είναι το «ευ ζήν» των πολιτών και βασική του προϋπόθεση είναι η αρετή, που μέσο για την απόκτησή της είναι η παιδεία.
Academy of Athens
