Φυτά και Βότανα

Ταξίδι στη Φυσική Ιστορία
01-07-2024 | Δέσποινα Τυχάλα | ΕΚΤ
Άνθη της ανοίξεως,  Εκδοτικός οίκος Δημητράκου Α.Ε., CC BY-NC 4.0
Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πανεπιστημίου Κρήτης (ΕΛΚΕ ΠΚ)

Η βοτανική εικονογράφηση αποτελεί μια ξεχωριστή μορφή τέχνης που δημιουργήθηκε για να καταγράψει, να παραθέσει και να μεταφέρει επιστημονικά δεδομένα για τα είδη των φυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν την ανακάλυψη της φωτογραφίας, η βοτανική ζωγραφική ήταν ο μόνος τρόπος καταγραφής των φυτών αποτελώντας πολύτιμο τεκμήριο για την ταξινόμηση των ειδών από τους μελετητές. Ομοίως, προτού ανακαλυφθεί το τηλεσκόπιο, η ταύτιση και η ταξινόμηση μικροσκοπικών φυτών και άλλων βοτανικών ειδών βασιζόταν αποκλειστικά στις σχεδιαστικές απεικονίσεις τους.

Όπως εύστοχα παρατηρεί ο φυσιοδίφης του 17ου αιώνα Τζον Ρέι: «Μια ιστορία των φυτών χωρίς εικόνες είναι σαν βιβλίο γεωγραφίας χωρίς χάρτες». Πολυάριθμες είναι οι αναπαραστάσεις φυτών και βοτάνων που κοσμούν μεσαιωνικά και αναγεννησιακά χειρόγραφα και έντυπες εκδόσεις με σχετικό περιεχόμενο. Tο παλαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο με απεικονίσεις φυτών και βοτάνων είναι ο κώδικας Vindobonensis Med. Gr.1 της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας που περιέχει την πραγματεία Περί Ύλης Ιατρικής του Διοσκουρίδη (60-78 μ.Χ.) και φιλοτεχνήθηκε στα 512 μ.Χ.

Οι τεχνικές δημιουργίας ποικίλουν: σχέδια, χαρακτικά, υδατογραφίες, ελαιογραφίες ή συνδυασμοί των παραπάνω. Οι απεικονίσεις μπορεί να είναι σε φυσικό μέγεθος ή όχι ενώ σε κάποιες αναφέρεται η κλίμακα. Μπορεί να αναπαριστούν τον κύκλο ζωής ή τον οικότοπο του φυτού, τα είδη με τα οποία συνυπάρχει, τις όψεις των φύλλων, τα άνθη, τους σπόρους, τους καρπούς, το ριζικό σύστημα και τα έντομα που προσελκύει.

Τα τεκμήρια της Θεματικής Έκθεσης προσκαλούν σε μια σύντομη περιήγηση στην ιστορία της βοτανικής ζωγραφικής και ταυτόχρονα διαμηνύουν την αναγκαιότητα διαφύλαξης του ποικιλόμορφου φυσικού πλούτου του πλανήτη μας.

Ανακαλύψτε τα   τεκμήρια  της θεματικής έκθεσης