Τας νεράϊδας φαντάζονται κατοικούσας εν πηγαίς ή αλλαχού, ένθα υπάρχουσιν ύδατα (Ναϊάδες), ή και εντός των δασών (Δρυάδες). Κατά δε μόνον των δαιμονών και των καλλονών ομοιάζουσι προς τας αρχαίας νύμφας. Παρουσιάζονται συνήθως υπό μορφήν ευειδεστάτων γυναικών, εφ’ ώ, όταν θέλη τις να δείξη την άρρητον καλλονήν νεάνιδος των εξισοί προς τα κάλλη νεράϊδας, εφ’ ω η φράσις « Έχει νεράϊδας κάλλη.» Τα πνεύματα όμως ταύτα εκτός των συνήθων αυτών μορφών δύνανται να λάβωσι και ετέραν είτε ζώου είτε ανθρώπου. Κρυπτόμεναι καθ’ όλην την ημέραν αναφαίνονται κατά την νύκτα εις τας κρήνας συνήθως υπό μορφήν πλυντριών. Άλλοτε πάλιν παρουσιάζονται εντός σπηλαίου, εν ω έτυχεν ως άνθρωπος, και κυκλούσαι αυτόν άρχονται του χορού μετ’ αυτού εν χορδαίς και άσμασιν. Οι άνθρωποι, εις ους παρουσιάζονται νεράϊδες, ονομάζονται υπό του πλήθους νεραϊδιάρηδες. Αι νεράϊδες, κακοποιά πνεύματα, δύνανται εάν παρ’ αυταίς τυχών ομιλήση τις, να αφαιρέσωσι παρ’ αυτού το λέγειν. Είναι τα μάλιστα ζηλότυποι, δια τούτο καταστρέφουσι πολλάκις τα τέκνα ανδρών τινών και άλλοτε πάλιν ποικιλοτρόπως τα βασανίζουσιν, οπότε λέγεται: «Η νεράϊδά του τόνε πειράζει». Ενίοτε παρουσιάζονται καθ’ οδόν ως συνοδοιπόροι εις τους ανθρώπους και μεταβάλλουσαι αίφνης σχήμα εκφοβίζουσιν αυτούς. Εκ τούτου εγεννήθη παρά τω λαώ η ιδέα ότι είναι επικίνδυνον να αναφέρη την προτεραίαν που μέλλει να υπάγη την υστεραίαν. Εξαφανίζονται τα κακοποιά ταύτα πνεύματα, ευθύς ως κράξη ο μέλας αλέκτωρ, δηλαδή κατά την τρίτην μεταμεσονύκτιον ώραν. Δεν πρέπει, γυνή νυωστί λουσθείσα, να μεταβή εις τον ποταμόν δια τον φόβον της ζηλοτύπου νεράϊδας.
Το τεκμήριο παρέχεται από τον φορέα :
Ακαδημία Αθηνών
Αποθετήριο :
Αρχείο Παροιμιών και Λαϊκών Παραδόσεων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών