Αμέσως μετά την κατάληψη της Αθήνας από τους Γερμανούς, το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη χερσαία Ελλάδα. Έτσι, οι Βρετανοί αποσύρθηκαν από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, το οποίο κατά την περίοδο αυτή λεηλατήθηκε. To στρατόπεδο παρέμεινε έρημο έως τις αρχές Σεπτεμβρίου του 1943, όταν έφτασαν από τη Λάρισα οι πρώτοι κρατούμενοι. Παρατηρώντας την ένταση και τη συστηματικότητα του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης, οι Ιταλοί, οι οποίοι έλεγχαν τις φυλακές-στρατόπεδα στη νότια Ελλάδα, αποφάσισαν να διαλύσουν εκείνα που βρίσκονταν σε επισφαλείς θέσεις. Οι κρατούμενοι στην Ακροναυπλία και τα Τρίκαλα μεταφέρθηκαν στη Λάρισα τον Μάιο του 1943. Παρ’ όλα αυτά, το κλίμα ανασφάλειας στο ιταλικό στρατόπεδο εξαιτίας των πολεμικών εξελίξεων, καθώς και της διατάραξης των σχέσεων Γερμανίας και Ιταλίας, επέβαλε τη μεταφορά μεγάλου αριθμού κρατουμένων από τη Λάρισα στην Αθήνα. Εκεί η δύναμη των κατακτητών ήταν σαφώς μεγαλύτερη και η αντιστασιακή δράση πολύ πιο ελεγχόμενη. Στις 29 Αυγούστου 1943 οι Ιταλοί διοικητές των φυλακών της Λάρισας επέλεξαν πάνω από εξακόσιους κρατουμένους και τους απέστειλαν σιδηροδρομικώς στην Αθήνα. Μεταξύ αυτών υπήρχαν 243 κομμουνιστές που κρατούνταν στην Ακροναυπλία από την εποχή του Μεταξά, είκοσι Αναφιώτες, οι οποίοι είχαν μεταφερθεί από τις φυλακές Αβέρωφ στη Λάρισα, και 327 κρατούμενοι των Ιταλών. Μεταξύ των τελευταίων υπήρχαν και τέσσερις γυναίκες.Ο γιατρός Αντώνης Φλούντζης, ο οποίος ήταν μεταξύ των κρατουμένων, περιγράφει την άφιξή τους στην Αθήνα στις 3 Σεπτεμβρίου και την άμεση μεταφορά τους στο Χαϊδάρι: «Στην Αθήνα πρέπει να φθάσαμε το μεσημέρι στις 3 του Σεπτέμβρη. Μας κατέβασαν στο Σταθμό Λαρίσης, μας φόρτωσαν σε στρατιωτικά καμιόνια και μας μετέφεραν στο Χαϊδάρι. Η διαδικασία αυτή κράτησε αρκετές ώρες. Εδώ, δεν επέτρεπαν να πλησιάσει ο κόσμος, κι έτσι δεν είχαμε τις εκδηλώσεις της Λάρισας. Έγινε, όμως, κάτι άλλο, που είχε την ίδια σημασία και αξία, αν όχι μεγαλύτερη. Όσοι από μας είχαν συγγενείς στην περιφέρεια της πρωτεύουσας, έριξαν στο δρόμο σημειώματα με τη διεύθυνσή τους και λίγα λόγια. Από τα σημειώματα αυτά δε χάθηκε κανένα. Και όχι μόνον αυτό. Πήγαν αμέσως όλα στον προορισμό τους, παρά την άθλια συγκοινωνία της εποχής, ώστε πριν νυχτώσει μας πρόφτασαν στο Χαϊδάρι οι πρώτοι επισκέπτες με δέματα».
(EL)
Δήμος Χαϊδαρίου
