Ο Βάλιας Σεμερτζίδης (1911-1983) ανέβηκε στις αρχές του 1944 στο βουνό, ως μέλος του καλλιτεχνικού και κινηματογραφικού τμήματος του ΕΛΑΣ. Στο συνεργείο αυτό μετείχαν και άλλοι ζωγράφοι (Δημήτρης Μεγαλίδης, Δημήτρης Γιολδάσης, Γιώργης Δήμου, Ηλίας Φέρτης), όπως καθώς και ο φωτογράφος Σπύρος Μελετζής. Στα ορεινά τοπία της Ευρυτανίας σκοπός του ζωγράφου ήταν να αποτυπώσει το αντάρτικο και τη δράση της κυβέρνησης του βουνού. Κατά τη διάρκεια της δεκάμηνης παραμονής του εκεί (έως τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου και την απελευθέρωση της χώρας από τους Γερμανούς) φιλοτέχνησε αρκετά σχέδια και υδατογραφίες και συνέλαβε μια σειρά από συνθέσεις, τις οποίες επεξεργάστηκε κατόπιν στην Αθήνα, μέσα σε ιδανικότερες συνθήκες το εργαστηρίου. Μία από αυτές τις συνθέσεις ήταν ο νεαρός αντάρτης, ένας νέος διαφορετικός από τον άγριο, ορεσίβιο καπετάνιο με τη μακριά γενειάδα και την κάπα (μια εκδοχή του οποίου, σε χαρακτικό, ανήκει επίσης στη συλλογή του Μουσείου ως τμήμα της δωρεάς). Το συγκεκριμένο σχέδιο, ένα σκαρίφημα περισσότερο παρά ολοκληρωμένη μελέτη, φαίνεται πως αποτελεί τη «μήτρα» του έργου, την αρχική ιδέα, η οποία οδήγησε στις επόμενες εκδοχές μέχρι τον μνημειακό πίνακα ύψους σχεδόν δύο μέτρων που έγινε το 1946. Σε αυτή την πρώτη προσέγγιση, ο Σεμερτζίδης προσπάθησε, σε ένα απλό, γρήγορο σκίτσο, να εντάξει οργανικά την ανθρώπινη μορφή μέσα στο επιβλητικό τοπίο των Αγράφων. Ο αντάρτης εικονίζεται στο πρώτο επίπεδο, περίπου στη χρυσή τομή (στο 1/3) της παράστασης, όρθιος, με το ντουφέκι στην πλάτη. Πίσω του ορθώνεται ένας επιβλητικός βράχος. Αν και το σχέδιο δεν αποτελεί παρά μια πρώτη προσέγγιση του θέματος, ο ζωγράφος δεν συνέχισε τη σύνθεσή του σε αυτόν τον δρόμο. Σε επόμενες προσπάθειες, εστίασε στην ανθρώπινη μορφή περιορίζοντας σημαντικά τον ρόλο του τοπίου μέσα στη σύνθεση, μέχρις ότου έγινε απλό σκηνικό διαβλέποντας πως μια ανάπτυξη σαν αυτήν του σχεδίου θα ήταν εις βάρος του αντάρτη.
(EL)
.png){kind=logo}
1 JPEG
