Το ανάκτορο της Κνωσού είναι το μεγαλύτερο (π. 22.000 τμ.) και μακροβιότερο (1900-1300 π.Χ.) μινωικό ανάκτορο της Κρήτης. Το πρώτο ανάκτορο ιδρύθηκε στα 1900 π.Χ. περίπου, αλλά υπέστη σοβαρές καταστροφές στον ισχυρό σεισμό του 1700 π.Χ. Το νέο ανάκτορο ανοικοδομήθηκε αμέσως μετά, αποκτώντας μεγαλύτερη έκταση και μεγαλοπρέπεια, διατηρώντας όμως το ίδιο περίπου αρχιτεκτονικό σχέδιο: διακριτές πτέρυγες με πολυάριθμα δωμάτια σε δύο ή παραπάνω ορόφους, πλαισίωναν μια ευρύχωρη Κεντρική Αυλή με προσανατολισμό Β-Ν. Η κάθε πτέρυγα φιλοξενούσε χώρους πολλαπλών λειτουργικοτήτων, μεταξύ των οποίων επίσημα διαμερίσματα διαμονής και υποδοχής, πολυάριθμες αποθήκες προϊόντων για κατανάλωση και εμπόριο, ιερά και θησαυροφυλάκια πολύτιμων αντικειμένων, χώρους βιοτεχνικής παραγωγής, ενώ στις υπαίθριες αυλές διαδραματίζονταν κοινοτικές εκδηλώσεις και θρησκευτικές τελετουργίες. Μνημειώδεις είσοδοι από όλες τις πλευρές εντυπωσίαζαν όποιον προσέγγιζε το πολυδαίδαλο αυτό οικοδόμημα, που βρισκόταν στο κέντρο μια ακμάζουσας πολιτείας. Υπολογίζεται ότι η νεοανακτορική Κνωσός (1700-1450 π.Χ.) αριθμούσε περίπου 25,000-28,000 κατοίκους. Το 1450 π.Χ. όλα τα μινωικά ανάκτορα, εκτός της Κνωσού, καταστράφηκαν και εγκαταλείφθηκαν. Η Κνωσός, όχι μόνο επιβίωσε, αλλά γνώρισε μεγάλη άνθιση όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα και οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄ γραφής από το ανάκτορο. Ερευνητές εικάζουν ότι οι πολιτισμικοί νεωτερισμοί, που παρατηρούνται την περίοδο αυτή, οφείλονταν στην αλλαγή ηγετικής δυναστείας στην Κνωσό, προερχόμενης από την ελληνόφωνη Πελοπόννησο (τους συμβατικά ονομαζόμενους «Μυκηναίους»). Γύρω στα 1380/1350 π.Χ., το ανάκτορο βίωσε την τελευταία μεγάλη καταστροφή, που το άφησε σε ερειπιώδη κατάσταση. Μικρά τμήματά του επισκευάστηκαν, αλλά το ίδιο έπαψε οριστικά να αποτελεί το συγκεντρωτικό κέντρο του νησιού. Η αίγλη της ιστορίας και του ονόματός της Κνωσού, όμως, επέζησε στους κατοπινούς μύθους των Ελλήνων. Τα τελευταία χρόνια έχουν αποκαλυφθεί αρκετά ανακτορικά οικοδομήματα στην Κρήτη, κάποια μάλιστα σε αρκετά κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Τα νέα αυτά δεδομένα έχουν οδηγήσει σε σημαντικές αναθεωρήσεις σχετικά με τον χαρακτήρα τους ως έδρες διακριτών βασιλείων, αλλά και τις μεταξύ τους (ειρηνικές;) σχέσεις.
(EL)
The Palace of Knossos is the largest (approximately 22,000 sq.m.) and longest-lived (1900-1300 BC) Minoan palace of Crete.
The First Palace was founded circa 1900 BC but suffered extensive damage in the devastating earthquake of 1700 BC. The New Palace was immediately rebuilt, becoming larger and more imposing but preserving roughly the same architectural plan: separate wings of many rooms on two or more storeys set around a spacious Central Court-oriented N-S. Each wing housed rooms serving a variety of purposes, including official residential chambers and reception halls, numerous storerooms containing goods for consumption and trade, shrines, treasuries containing valuable items, and workshops, while the open-air courts were used for communal events and religious ceremonies. Monumental entrances on every side impressed all who approached this labyrinthine complex, which was located at the heart of a prosperous city. Neopalatial Knossos (1700-1450 BC) is estimated to have numbered around 25,000-28,000 inhabitants.
In 1450 BC all the palatial centres of Crete, with the exception of Knossos, were destroyed and abandoned. Knossos, however, not only survived but flourished, as attested by the archaeological finds and the tablets in Greek Linear B script from the Palace. Scholars believe that the cultural innovations observed during this period were due to the new ruling dynasty at Knossos, originating from the Greek-speaking Peloponnese (conventionally termed “Mycenaeans”).
Around 1380/1350 BC, the Palace suffered the final great destruction, which left it in ruins. Small parts of it were repaired, but it ceased to be the centre of the island for good. The splendour of the history and name of Knossos, however, lived on in the myths of the ancient Greeks.
In recent years, several palatial buildings have come to light in Crete, some of them even located quite close to each other. This new information has led to a significant reconsideration of their character as the seats of separate kingdoms, and also of the relationships between them – peaceful or otherwise.
(EN)
Ινστιτούτο Πληροφορικής - Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Αρχαιολογικός / προϊστορικός Χώρος
