Την εποχή της Τουρκοκρατίας στην Κύπρο το χωριό Ξυλοφάγου ήτο πολύ μικρό, απετελείτο από καμμιά δεκαριά το πολύ δεκαπέντε οικογένειες. Επειδή εφοβούντο τους Τούρκους, οι πιο πολλοί κάτοικοι του χωρίου εζούσαν σε σπηλιές μέσα στο δάσος. Η γιαγιά μου μιαν μέρα που της είπα να μου πη καμμίαν ιστορία μου διηγήθηκε τους παρακάτω παράδοση. Μια μέρα οι Τούρκοι ήλθαν στην Ξυλοφάγου για να μαζέψουν παδιά αγόρια και κορίτσια έκαναν το παιδομάζωμα. Είδαν μιαν σπηλιάν και εκατάλαβαν ότι μέσα μεινίσκουν ρωμιοί. Πραγματικά εκεί μέσα έξουσε μια οικογένεια μια γυναίκα με τον άντρα της που έλειπεν την ημέραν τζείνην πόσκος τζαι με το μικρόν της που εβύζαινεν ακόμα. Νάκκον τζείθθε μέρου που την σπηλιάν ήταν ένας βοσκός που έβοσκεν τα πρόβατά του τζαι εφύλαεν τζαι την σπηλιάν. Σαν έπαιζεν το πηθκιάβλιν του είεν τους Τούρκους τζίαι εκατάλαβεν τον σκοπόν τους, εσταμάτησεν το παίξιμον τζαι εφώναξεν δυνατά, για να τον ακούση η γυναίκα. «Τσήλλα μάνα το παιδί για να γλιτώσης την ζωή.» Άμα τον αρώτησαν οι Τούρκοι γιατί λαλεί έτσι τους είπε «έτσι αλλάζει το τραγούδι του Πηθκιαβλιού»

Χρονολόγηση

1961

Τύπος τεκμηρίου

Λαϊκή Παράδοση

Δημιουργός

Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.

Τόπος

Ξυλοφάγου

Φορέας

Ακαδημία Αθηνών