SearchCulture.gr | Αναζητήστε τεκμήρια πολιτισμού, ιστορίας και τέχνης στο SearchCulture.gr

1 - 30 από 246 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Τ'ς Άγιο Μαύρας δεν κάνομε χωράφ' γιατί πιστεύομε οτι θα πάθωμε ζημιά. Ένας πήγαινε για χωράφ' τς Αγιομαύρας με δυό μαύρα βόϊδια και του είπ' ο άλλος τι κάνεις χωράφ' σήμερα τς Άϊ Μαύρας; - Και του είπε “έχω και 'γω μαύρα βόϊδια και του ψόφ'σαν αμέσως τα βόϊδια και τα δυό κ' έμ'νε με τη β'κέντρα στο χέρ'

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Η Αγία Παρασκευή είναι θαυματουργή. Είναι για τα μάτια. Δεν κάνει να κάνουμι δ'λειά τ'ν ημέρα τς.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Άγιος Χριστόφορος γύριζ' με το χαλάζ' στον κόρφο. Αν δουλέψουμε την ημέρα τ' θα μας πνίξη με το χαλάζ'.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα πρόβατα είναι ευλογημένα. Τον καιρόν όπου λιχώνευεν η Παναγία το Χριστό ήτον μέσα σε μια σπηλιά. Λοιπόν παρά πέρα ήτανε τσομπαναραίοι. Οι Τσομπαναραίοι εκέιν τη βραδυά ήταν τρικυμία μεγάλη, χειμώνας κ' οι τσομπαναραίοι τραγούδαγαν ούλη τη νύχτα. Η Παναγία τς άκουγε που τραγούδαγαν. Το πρωί έπαψαν τα τραγούδια κι έτρωγαν πρωί πρωί ψωμί. Η Παναγία είπε στους αγγέλους. Εκείνος ο κόσμος όλη νύχτα τραγούδαγαν. Βάρηγαν και τη τζαμάρα. Κ' η Παναγία είπε στους αγγέλους να ιδούν πως δεν ακούγονται οι τσομπαναραίοι, τι κάνουν. Πάν οι άγγελοι και τς ηύρηκαν κ' έτρωγαν. Παν πίσω στην Παναγία και τς ερώτησε. -Ζένε ηπέθαναν πως δεν ακούονται; Οι άγγελοι είπαν ζένε, είπαν και τρώγουν ψωμί. Τότες είπ' η Παναγία. - Να είναι ευλογημένοι και να τρών και να μη χορταίνουν και να μην τους λείπεται από τον τρουβά το ψωμί.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όταν έφκειαναν τ'ν εκκλησά τ' Ά- νκόλα έφευγ' η εικόνα κ' επήγαινε σ' άλλο μέρος κ' οι χωριανοί κεί που πήγε κ' έκατσι αναγκάστ'καν να χτίσ'ν άλλη εκκλησά.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ξεσπείρα= λέγε, μίλα, ανάφερε, Στόλος ο= στολισμένος, στολίδι, Μισίρι,το = θησαυρός

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το ψ'μί τ' κουκκ' = το ψωμί του κούκκου. Λουλούδι βαθυγάλαζο, δεν βγάζει φύλλα άλλα μικρούς κόκκους. Ο λαός πιστεύει οτι απ' αυτό τρέφεται ο κούκος.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όντας δής στον ύπνο σ’θησαυρό να μη το μαρτ’ ρήσ’ ς, γιατί θα γέν’ κάρνα(=κάρβουνα). Είν’ ένας Αράπ’ς , που φ’ λάει τα χρήματα.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κουτσοφλέβαρος : του λείπουν μέρες. Του της πήρ' ο Μάρτης.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ποιά γριά έχομε σήμερα; Λέμε το Μάρτη, πρώτη, δεύτερη, τρίτη.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Β.Δ. (του Καλεντζίου) είναι η τοποθεσία Ντούσ’κος, ο. Μεταξύ Ντούσκο και Σφραγίδος υπάρχει βαθειά χαράδρα λεγομένη Βρύσ’. Ο χείμαρος λέγεται Ράδοστα, η. Το μέρος είναι δυσπρόσιτο. Κατά την παράδοσιν εδώ βγαίνουν ησκιώματα και γι αυτό αποφεύγουν να πλησιάζουν τα μέρη αυτά. Εδώ στο Καλέντζι κάποτε ένας τρελλός πήγαινε στη χάσ’ του φεγγαριού στα μέρη αυτά και μιλούσε με τα ησκιώματα. Σήμερα τα παιδιά δεν τ’ αφήνουν οι μαννάδες να πάνε εκεί.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

18 Ιανουαρ. Ο Μάη – Θανάσ' πήγε στον κουμπάρο τ' για τυρί. Ου κουμπάρος του είπε το Μάη, κι αυτός πήγε τη μέρα τ' Άϊ – Θανάσ' και πάγωσι στο χιόν'.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τ' άχερο τ' κουμπάρ' = Γαλαξίας. Κάποιος κουμπάρος έκλεψ' άχερο του κουμπάρου τ' και θέλουν να το ειπούνε τώρα : 'ια τ' άχερο του κουμπάρου σκορπισμένο στον ουρανό. ('ια = ιδού).

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Οι καλοτύχες χορεύν’ στ’ αλώνια κάθι μισημέρ’ και μισονύχτ’. Φόντας θα κράξ’ μαύρος πέτος θα χαθούνι.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όταν σκοτωθή κανένας λέν ότι σ' εκειό το μέρος παρουσιάζεται ήσκιωμα. Ο νεκρός είναι μεταμορφωμένος σε σκ'λί, γάτα, λύκο κ.α.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Οι ψ'χές από τ' Λαμπρή ως τς Αναλήψεως είν' ελεύτερες στον απάνω κόσμο κι κατιβαίνουν στον Άδη της Αναλήψεως, γι' αυτό εκείν' την ημέρα λέμι να βράσουμι λίγο σ'τάρ' να πάμε στην εκκλησά να φάν οι ψ'χούλες γιατί φεύγουνι.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στο Καστρί(αρχαίο Κάστρο)λέν’ πως είναι η γ’ ρούνα με τα γουρ’ νόπ’λα

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Άι – Παντελεήμονα. Αυτός ήταν στον τόπο που 'ναι τώρα ο Μιχαήλ, αυτός έπαιρνε πρώτα τς ψυχές. Αυτός όμως ήταν λέημονας και δεν τς έπαιρνε. Κι κοντά μπήκε ο Μιχαήλ με τη σπάθα.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τον καιρό τ΄ Αλή πασά ζούσε στο χωριό, το Φορτόσι, μια κοπέλλα πουλύ όμορφ’. Τ’ Αλή πασά οι δ’κοί του τ’ ανθρώπ’ του είπαν για την εμορφιά τς. Για να τ’ν πάρ’ στο χαρέμι όμως ήταν μικρή ακόμα. Και την τάϊζι για να μεγαλώσ’ η κοπέλλα. Μέρα και νύχτα η κοπέλλ’ αυτή έσγκ’ζε (=έσκουζε) γιατί θα πάαινε σκλάβα στον πασά. Μαλλιοτραβιώνταν. Απ’ τς πολλές τς φορές και τς μετάνοιες ξημερώσι μιαν αυγή κατάμαυρη κ’ ελεεινή και μαζεύτ’κε κουβάρ’. Το σπίτ’ αυτό είναι το κ’ είναι ερείπιο.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Λέγεται ότι η μικρά κοιλάς του Καλεντζίου και Πλέσσας ήτο άλλοτε βάλτος. «Ένας Ρουβίνιος άνοιξε αύλακα και αποστραγγίστ’κε ο βάλτος. Από τότε έμεινε η ονομασία του μέρους «Στα Ρουβίνια».

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τ' σπιτιού το φίδ' αυτό μην το πειράζετε γιατί θα πάθουμε κακό. Κάποιος θα πιθάνη απού το σπίτ' άμα θα σκοτώσουμε το φίδ'. Μια γριά παλιά έλεγε : Nα ξέραταν πόσες φορές μας απηδάει το χρόν' αυτό το φίδ' και δε μας τρώει και δε μας πειράζ. Είναι κ' ενα φιδοχόρτ' που τρώμε και δεν μας τσιμπάει το φίδ'.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το σπιτικό φίδι είναι το γούρι του σπιτιού και δεν πρέπει να το σκοτώσωμε. Εάν το σκοτώσωμε, τότε θα συμβή κακό στο σπίτι.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Οι σαϊταναραίοι παρτσαλάνε τα γίδια. Καμμιά φορά το γίδι το παρτσαλάει ο σαϊταν’ς και τρέχ’. Όσο και να το κ’νηγήσ’ς δε πιάνιται. Μια φορά τον είδα τον κιρατά, το ‘ριξα μια λιθαριά, αλλά μο ‘φυγι.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εμείς λέμε όταν γίνη φόνος σε νια μεριά και περάσ’ καένας από κει λέμε αχ πάτ’ σε σε τάβλα, δεν γερεύει λέμε, γιατί εκεί είναι διαμονοπειραξ’ ‘πό ‘γενε αυτό το κακό.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάποτε τα πρόβατα και τα γίδια τα πιάνει ήσκιωμα. Σαν να τα μαρκαλάη δαιμονοπείρασμα και ψοφάνε. Η γιατρειά τς όταν ψοφάνε είναι όταν τους κάν’ς κάναν αγιασμό. Καμμιά φορά τα περνάμε κι από φωτιά, δρασκελάνε, καβαλλικεύ’ν τ’ φωτιά. Και η φωτιά παίρει το ήσκιωμα, το κακό, που ‘ναι φορτωμένο το ζώον. Η φωτιά είναι άγγελος.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μια γυναίκα συνάντησε στο δρόμο τραγιά που ήσαν σαϊταναραίοι.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα γίδια τα ‘χει ο δαίμονας σφραγισμένα. Έτσ’ βρέθ’καν τα γίδια είναι του δαίμονα, τα πρόβατα του Χριστού.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Αχαμνή μέρα και ώρα αχαμνή, κακιά. Η Τρίτη κ’ η Παρασκευή είν’ αχαμνές. Είχαν μάννα κακή και βγήκαν αχαμνές αυτές.

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Άμα πέρασε η βροχή, γιουμπουρλούκ (μσσαμάς) δεν χρειάζεται

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Κολιογιάννης, Ηλίας
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Έμπα στους αραπάδες και διάλεξε τον ασπρότερο

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Κολιογιάννης, Ηλίας
Τόπος: Καλέντζι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Η Αγία Παρασκευή είναι θαυματουργή. Είναι για τα μάτια. Δεν κάνει να κάνουμι δ'λειά τ'ν ημέρα τς.

Ο Άγιος Χριστόφορος γύριζ' με το χαλάζ' στον κόρφο. Αν δουλέψουμε την ημέρα τ' θα μας πνίξη με το χαλάζ'.

Όταν έφκειαναν τ'ν εκκλησά τ' Ά- νκόλα έφευγ' η εικόνα κ' επήγαινε σ' άλλο μέρος κ' οι χωριανοί κεί που πήγε κ' έκατσι αναγκάστ'καν να χτίσ'ν άλλη εκκλησά.

Ξεσπείρα= λέγε, μίλα, ανάφερε, Στόλος ο= στολισμένος, στολίδι, Μισίρι,το = θησαυρός

Το ψ'μί τ' κουκκ' = το ψωμί του κούκκου. Λουλούδι βαθυγάλαζο, δεν βγάζει φύλλα άλλα μικρούς κόκκους. Ο λαός πιστεύει οτι απ' αυτό τρέφεται ο κούκος.

Όντας δής στον ύπνο σ’θησαυρό να μη το μαρτ’ ρήσ’ ς, γιατί θα γέν’ κάρνα(=κάρβουνα). Είν’ ένας Αράπ’ς , που φ’ λάει τα χρήματα.

Κουτσοφλέβαρος : του λείπουν μέρες. Του της πήρ' ο Μάρτης.

Ποιά γριά έχομε σήμερα; Λέμε το Μάρτη, πρώτη, δεύτερη, τρίτη.

18 Ιανουαρ. Ο Μάη – Θανάσ' πήγε στον κουμπάρο τ' για τυρί. Ου κουμπάρος του είπε το Μάη, κι αυτός πήγε τη μέρα τ' Άϊ – Θανάσ' και πάγωσι στο χιόν'.

Οι καλοτύχες χορεύν’ στ’ αλώνια κάθι μισημέρ’ και μισονύχτ’. Φόντας θα κράξ’ μαύρος πέτος θα χαθούνι.

Όταν σκοτωθή κανένας λέν ότι σ' εκειό το μέρος παρουσιάζεται ήσκιωμα. Ο νεκρός είναι μεταμορφωμένος σε σκ'λί, γάτα, λύκο κ.α.

Στο Καστρί(αρχαίο Κάστρο)λέν’ πως είναι η γ’ ρούνα με τα γουρ’ νόπ’λα

Το σπιτικό φίδι είναι το γούρι του σπιτιού και δεν πρέπει να το σκοτώσωμε. Εάν το σκοτώσωμε, τότε θα συμβή κακό στο σπίτι.

Μια γυναίκα συνάντησε στο δρόμο τραγιά που ήσαν σαϊταναραίοι.

Τα γίδια τα ‘χει ο δαίμονας σφραγισμένα. Έτσ’ βρέθ’καν τα γίδια είναι του δαίμονα, τα πρόβατα του Χριστού.

Αχαμνή μέρα και ώρα αχαμνή, κακιά. Η Τρίτη κ’ η Παρασκευή είν’ αχαμνές. Είχαν μάννα κακή και βγήκαν αχαμνές αυτές.

Άμα πέρασε η βροχή, γιουμπουρλούκ (μσσαμάς) δεν χρειάζεται

Έμπα στους αραπάδες και διάλεξε τον ασπρότερο