Η Επιτροπή Ποντιακών Μελετών είναι σωματείο επιστημονικό, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε το 1927 στην Αθήνα από ομάδα Ποντίων διανοουμένων και παραγόντων της δημόσιας και κοινωνικής ζωής, με πρωτοβουλία του γιατρού Θεοφύλακτου και την ηγεσία του τελευταίου Μητροπολίτη της Τραπεζούντας Χρύσανθου (Φιλιππίδη) και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Σκοπός της ορίστηκε η περισυλλογή, μελέτη και δημοσίευση γλωσσικού, λαογραφικού και ιστορικού υλικού του Πόντου. Στη σειρά των εκδόσεών της συγκαταλέγονται: το επιστημονικό περιοδικό «Αρχείον Πόντου», το οποίο εκδίδεται από το 1928 και στο οποίο έχουν συγκεντρωθεί μελέτες ιστορικές, γλωσσικές, λαογραφικές κ.ά., Παραρτήματα του περιοδικού στα οποία περιλαμβάνονται πρωτότυπες, αυτοτελείς επιστημονικές πραγματείες που αναφέρονται στον πολιτισμό του ποντιακού ελληνισμού, καθώς και άλλες εκδόσεις (χάρτες, λευκώματα, κ.ά.). Η Ε.Π.Μ. εδρεύει στη Νέα Σμύρνη Αττικής σε ιδιόκτητο κτίριο που φέρει την επωνυμία «Στέγη Κειμηλίων του Ελληνισμού του Πόντου», στο οποίο στεγάζονται, η Γραμματεία, η Βιβλιοθήκη, το Μουσείο του Ελληνισμού του Πόντου, αίθουσες διαλέξεων και συνεδρίων καθώς και χώροι φύλαξης των ιστορικών κειμηλίων και των εκδόσεών της.
