Η Φιλική Εταιρεία

Φιλικός Ελληνικός Δεσμός Άλυτος
15-10-2024 | Έλενα Λαγούδη Ι ΕΚΤ

«Ορκίζομαι εις το όνομα της αληθείας και της δικαιοσύνης, ενώπιον του Υπερτάτου Όντος, να φυλάξω, θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέον σκληρά βάσανα το μυστήριον, το οποίον θα μου εξηγηθεί και ότι θα αποκριθώ την αλήθειαν εις ό,τι ερωτηθώ. Yπόσχομαι να αγωνιστώ ως την υστερινήν ρανίδα του αίματός μου χωρίς ποτέ να με δειλιάσει καμμία ανθρώπινος περίστασις». 

 Η Φιλική Εταιρεία ήταν μυστική οργάνωση που σχηματίστηκε για την προετοιμασία της Επανάστασης του 1821, για την απελευθέρωση των Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ιδρύθηκε  στην Οδησσό της Ρωσίας από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ, στις 14 Σεπτεμβρίου 1814, επέτειο της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. 

Σκοπός της Φιλικής Εταιρείας ήταν η γενική επανάσταση των Ελλήνων για την «ανέγερσιν και απελευθέρωσιν του Ελληνικού Έθνους και της Πατρίδoς μας», ενώ το καταστατικό της Φιλικής Εταιρείας ήταν γραμμένο στη δημοτική ελληνική γλώσσα «για να μπορεί να φτάσει και να γίνει αντιληπτό σε κάθε τσοπάνο».

Το διάστημα 1814-1817 τα μέλη της ήταν ελάχιστα, κυρίως Έλληνες της Ρωσίας και της Μολδοβλαχίας,  από το 1818 όμως σημειώνονται αθρόες μυήσεις και το 1820  είχε εξαπλωθεί σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας και τις περισσότερες ελληνικές παροικίες του εξωτερικού. Παρόλο που μόνο 1100 περίπου ονόματα είναι γνωστά, οι μυημένοι πρέπει να έφταναν τις χιλιάδες. 

Στη Φιλική συσπειρώνονται κυρίως έμποροι και μικροαστοί, αλλά και Φαναριώτες, κοτζαμπάσηδες και κληρικοί, πρόσωπα που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον Αγώνα, όπως οι οπλαρχηγοί Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Αναγνωσταράς, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας), οι Φαναριώτες Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και Νέγρης, οι Υδραίοι μεγαλοκαραβοκύρηδες Κουντουριώτηδες, οι μεγαλοκoτζαμπάσηδες Ζαΐμης, Λόντος, Νοταράς, ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός κ.ά. 

Το 1818, η Αόρατη Αρχή μετονομάστηκε σε «Αρχή των Δώδεκα Αποστόλων» και κάθε Απόστολος επωμίστηκε την ευθύνη μιας μεγάλης περιφέρειας. Οι Απόστολοι της Φιλικής Εταιρείας ήταν δώδεκα και ορίστηκαν από τον Σκουφά, όταν πήγε στην Κωνσταντινούπολη την άνοιξη του 1818, ανάμεσά τους ο Γεωργάκης Ολύμπιος για τη Σερβία,ο Βατικιώτης για τη Βουλγαρία και ο Αναγνωσταράς για τα νησιά του Σαρωνικού. 

Όλοι αυτοί, μετά το θάνατο του Σκουφά, διασκορπίστηκαν στις περιφέρειες που τους ορίστηκαν και άρχισαν να μυούν τους Έλληνες στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας. Ανάμεσα σ' αυτούς πεφωτισμένοι λόγιοι και επιστήμονες της εποχής, αλλά και προεστοί όπως ο Κόντε Ιωάννης Κεφαλάς από την Ήπειρο και άλλοι εξέχοντες άνδρες.

Ανακαλύψτε τα   πρόσωπα  της προσωπογραφίας