Ο ερχομός των προσφύγων στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ήταν για την Ελληνική κοινωνία γεγονότα τραυματικά και χωρίς προηγούμενο. 1,5 εκατομμύριο Έλληνες της Ανατολίας αναγκάστηκαν να φύγουν από τις πατρίδες τους και να μετοικήσουν στην Ελλάδα.
Ιδωμένοι ως ξένοι από τους ντόπιους, οι πρόσφυγες ενέπνεαν αισθήματα φόβου, αηδίας, μίσους και απέχθειας. Η θέα της εξαθλίωσης, του στοιβάγματος σε καράβια, σε λιμάνια και μετά σε προσφυγικούς καταυλισμούς, λειτουργούσε απωθητικά για τους “γηγενείς”, ίσως λόγω ενός ενδόμυχου τρόμου ότι θα μπορούσαν και οι ίδιοι να βρεθούν σε παρόμοια θέση και έτσι “εξόρκιζαν” το κακό.
Σε αυτή τη θεματική έκθεση θα βρείτε φωτογραφικό κυρίως υλικό που εικονογραφεί τις συνθήκες μέσα στις οποίες έγινε η αγροτική, αρχικά και η αστική, έπειτα, αποκατάσταση των προσφύγων, περίπου 90% των οποίων εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία και στη Θράκη. Από την πρώτη στιγμή, ο Βενιζελισμός έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ενσωμάτωση των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και συνετέλεσε ώστε σταδιακά να αποκτήσουν οι πρόσφυγες σπίτια, χωράφια, περίθαλψη και ίσα πολιτικά δικαιώματα. Παρά τις αδικίες και τις ταλαιπωρίες, οι πρόσφυγες ενσωματώθηκαν, σώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από τους διωγμούς των Νεότουρκων και τους δόθηκε η δυνατότητα να κάνουν μια νέα αρχή, μέσα στα ασφαλή σύνορα του Ελληνικού κράτους, το οποίο πλέον είχε εθνική και θρησκευτική ομοιογένεια.
Προερχόμενοι από τόπους με κοσμοπολίτικη κουλτούρα και μακραίωνη παράδοση, οι πρόσφυγες μπόλιασαν τη νέα πατρίδα με τον πολιτισμό τους. Τόσο με τη μουσική τους, όσο και με τη γαστρονομία, τη μουσική, τη μόδα, την εκπαίδευση, αλλά και με τις αντιλήψεις και τις πολιτισμικές αξίες του εμπλούτισαν τη μέχρι τότε κλειστή ελληνική κοινωνία.
Η θεματική έκθεση περιλαμβάνει τεκμήρια από τους εξής φορείς:
