Η έκθεση, μέσα από μακέτες, σκηνικά αντικείμενα, σχέδια και θεατρικά κοστούμια, στοιχειοθετεί μια διαδρομή 100 ετών για τις τέχνες της σκηνογραφίας και της ενδυματολογίας στην Ελλάδα.
Η διαδρομή αρχίζει με έργα του θεμελιωτή της ελληνικής σκηνογραφίας, του Πάνου Αραβαντινού, αναγνωρισμένου τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία από τη δεκαετία του ‘20. Η έκθεση μας ξεναγεί μετά σε ένα από τα αρτιότερα οργανωμένα θεατρικά αρχεία της Ελλάδας αλλά και παγκόσμια, το Αρχείο του Γιώργου Ανεμογιάννη.
Η δεκαετία του ’30 είναι σημαντική για το θέατρο γιατί, ξεκινώντας με την ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου, σημαδεύει την άνθιση της σκηνογραφίας και της ενδυματολογίας στην Ελλάδα. Η σκηνογραφία της εποχής συμπορεύεται εικαστικά με τους καλλιτέχνες της γενιάς του '30, όπως ο Τσαρούχης, ο Εγγονόπουλος και ο Μόραλης και συνομιλεί μαζί τους.
Στην Ευρώπη, καθώς μόδα, θέατρο και κινηματογράφος συνομιλούν, αναλάσσοντας δημιουργικές ιδέες και εφαρμογές, η ενδυματολογία ανθίζει. Η συνεργασία της Coco Chanel με τον Jean Cocteau το 1922 για την παράσταση Αντιγόνη του Σοφοκλή αποτελεί ένα ορόσημο στην ιστορία του avant-garde θεάτρου και της ενδυματολογίας. Τα κοστούμια αποτελούν πλέον κεντρικό μέρος των παραστάσεων, μεταφέροντας τον τόνο της σκηνής, την κατάσταση, την προσωπικότητα και, κυρίως, τη συναισθηματική πολυπλοκότητα ενός χαρακτήρα.
Στο Εθνικό Θέατρο, με πρώτο ιματιοφύλακα τον Διονύσιο Ταβουλάρη, οργανώνεται το ιματιοφυλάκι ή βεστιάριο. Η ιδέα για τη δημιουργία του βεστιαρίου προέκυψε από τις ίδιες τις ανάγκες του θεάτρου. Η αποθήκευση των ενδυμασιών των παραστάσεων που κατέβαιναν, οι πολλές επαναλήψεις έργων καθώς και η επαναχρησιμοποίηση κοστουμιών ή αξεσουάρ που ταίριαζαν εικαστικά και δραματουργικά σε άλλη παράσταση δημιούργησαν την ανάγκη για ένα οργανωμένο, καταγεγραμμένο ιματιοφυλάκιο.
Ταυτόχρονα αρχίζει να σχηματίζεται ένας γηγενής σκηνογραφικός λόγος, με καλλιτέχνες με θεωρητική εικαστική κατάρτιση και τεχνικές γνώσεις, οι οποίοι επηρεασμένοι από τον εξπρεσιονισμό, την αφαίρεση, τη ρωσική πρωτοπορία και τον κυβισμό, μπολιάζουν δημιουργικά την αναζήτηση εντοπιότητας με τη μοντερνικότητα.
Πλοηγούμενοι στα πολυάριθμα τεχνικά και σχέδια σκηνικής εικόνας, σκίτσα κοστουμιών και μακέτες, βλέπουμε ότι χρώματα, ενδυματολογικές προτάσεις και αρχιτεκτονικά σχέδια σκηνικής χρήσης στοιχειοθετούν ένα λεξιλόγιο που εξυφαίνει τη μοντερνικότητα με την αρχαία και βυζαντινή τέχνη, αλλά και τη λαϊκή τέχνη, την αισθητική των προσφύγων και τις φτωχογειτονιές, ακόμα και το θέατρο σκιών.
Ενδυματολόγοι με μεγάλη παραστασιογραφία όπως ο Γιώργος Πάτσας, ο Αντώνης Φωκάς, η Λίζα Ζαΐμη, ο Γιάννης Κόκκος, ο Γιάννης Καρύδης, ο Γιάννης Μετζικώφ και τα αδέρφια Βασίλης και Διονύσης Φωτόπουλος διαπρέπουν στη δραματουργία του 20ου αιώνα, σχεδιάζοντας θεατρικά κοστούμια τα οποία φόρεσαν και «ζωντάνεψαν» θρυλικοί Έλληνες πρωταγωνιστές (Κυβέλη, Κοτοπούλη, Παξινού, Αρώνη, Λαμπέτη, Καρέζη, Βεάκης, Γληνός, Ζερβός, Νέζερ, Μινωτής, Χορν κ.α.).
Προς την αλλαγή του αιώνα, νέες ενδυματολόγοι όπως η Ελένη Μανωλοπούλου, η Μαρίνα Καρέλλα, η Ρένα Γεωργιάδου, η Χριστίνα Κουλουμπή και η Λιλή Κεντάκα εμπλουτίζουν το χώρο με δυναμική γυναικεία δημιουργία.
Χαρακτηριστικά της σκηνογραφικής και ενδυματολογικής αισθητικής της σύγχρονης εποχής είναι η καινοτομία, ο συγκερασμός διαφόρων στυλ και τάσεων και η ελευθερία των εκφραστικών μέσων. Αυτές οι δημιουργίες δεν εμπνέονται μόνο από την ιστορική ενδυματολογία, αλλά την ενσωματώνουν σε μια σύγχρονη καλλιτεχνική αφήγηση, εμπλουτισμένη με μοντέρνα σκηνικά και νέες τεχνολογίες.
Στην έκθεση θα βρείτε σχέδια, μακέτες, σκηνικά αντικείμενα, θεατρικά κοστούμια, αλλά και τρισδιάστατες σαρώσεις κοστουμιών από τη συλλογή του Εθνικού Θεάτρου.
Μάθετε περισσότερα :
Η θεματική έκθεση περιλαμβάνει τεκμήρια από τους εξής φορείς:
