Ωρολόγιο του Ανδρόνικου Κυρρήστου

Το Ωρολόγιο του Ανδρόνικου Κυρρήστου είναι γνωστό στους κατοίκους της Αθήνας με την ονομασία Αέρηδες από την οποίο έχει πάρει και την ονομασία της αυτή η όμορφη γωνιά της Πλάκας διπλα στην Ρωμαϊκή Αγορά. Ο δημιουργός του μνημείου έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ. και καταγόταν από την Κύρρο της Μακεδονίας (ή Μακεδονικής Συρίας). Το όνομά του ήταν Ανδρόνικος και ασχολούνταν με την μηχανική, την αστρονομία και την αρχιτεκτονική έχοντας αποκτήσει φήμη για τα ηλιακά του ρολόγια και τα αστρονομικά του όργανα πριν κληθεί στην Αθήνα για να κατασκευάσει το Ωρολόγιο.

Πρόκειται για έναν οκταγωνικό πύργο από πεντελικό μάρμαρο με κωνική κεραμοσκεπή στέγη και δύο κορινθιακά πρόπυλα (εισόδους) στη βόρεια και δυτική πλευρά. Το όνομα Αέρηδες οφείλεται στην ανάγλυφη απεικόνιση των οκτώ κυρίων ανέμων σε ισάριθμες μετόπες του κτίσματος. Στη κορυφή της στέγης εδραζόταν ορειχάλκινος ανεμοδείκτης υπό μορφή Τρίτωνα, ο οποίος περιστρεφόμενος από τον αέρα έδειχνε την κατεύθυνση ενός από τους οκτώ ανέμους. Οι ανάγλυφα προσωποποιημένοι άνεμοι πετούν στο άνω μέρος της κάθε πλευράς του πύργου, φέροντας ο καθένας ένα ιδιαίτερο σύμβολο και το ονόμά τους χαραγμένο από πάνω. Περιμετρικά του κτιρίου υπήρχαν ηλιακά ρολόγια, ενώ εσωτερικά λειτουργούσε υδραυλικό ρολόι.

Το μνημείο αυτό θεωρείται ο πρώτος μετεωρολογικός σταθμός στον κόσμο, για τον οποίον γίνεται μνεία στα έργα του Παυσανία, του Βιτρούβιου και άλλων μεταγενέστερων συγγραφέων και περιηγητών όπως ο Ιταλός λόγιος Κυριάκο Πίτσκολι (15ος αιώνας) και ο Γάλλος περιηγητής Κόμης ντε Φορμπέν (19ος αιώνας). Μέσα στους αιώνες το Ωρολόγιο μετατράπηκε σε βυζαντινή εκκλησία, σε βαπτιστήριο και σε μουσουλμανικό μοναστήρι (τεκές) για δερβίσηδες, γεγονός που το προστάτεψε από τυχόν καταστροφές. Σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία της Αθήνας για τους ντόπιους και τους επισκέπτες της πόλης.

Σε αυτήν την Θεματική Έκθεση ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στο Ωρολόγιο του Κυρρήστου μέσα από φωτογραφίες, αρχιτεκτονικά σχέδια, πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά και ταχυδρομικές κάρτες.