Παραδέχονται νεράϊδες, τις λέν «σαμοβίλα» και είναι γυναίκες με πέπλα και άσπρα ντυμένες, μακρυά μαλλιά μέχρι πόδια. Κάμουν κακό. Αν μιλήση ο άνθρωπος που τις βλέπει παθαίνει κακό. Γι’ αυτό πρέπει να σιωπήση οπότε δεν παθαίνει τίποτε. Εις τον κόσμον βρέθηκαν γιατί ήρθαν από το νερό. Ζουν εις έρημα μέρη και όπου είναι νερά. Βγαίνουν τα μεσάνυχτα και άμα φωνάξη ο πετεινός φεύγουν. Εκδηλώσεις και εμφανίσεις νεράϊδων. 1 Εις ένα μέρος τοποθεσία «το κεφάλι της μάννας του Ντούλιου» ήτο νερό και χάθηκε προ 100 χρόνων, ύστερα από τρεις μέρες που χάθηκε το νερό έλεγαν τι θα γίνη το χωριό χωρίς νερό γιατί από αυτό υδρεύεται και η βρύση του χωριού, οπότε ένας αγροφύλαξ τούρκος ονόματι Ζιέλιος είπεν ότι θα μπω εγώ μέσα στην τρύπα τι έγινε το νερό και να το ξαναστείλη στη βρύση. Ανέβηκε στην τρύπα του βουνού και μπήκε στο σπήλαιον 200 μέτρα βάθος και άρχισε να χτυπά το μέρος για να βγη το νερό και μόλις χτύπησε τρεις φορές παρουσιάστηκεν η νεράϊδα που τον έπιασεν από το χέρι και τον είπε φτάνει. Αυτή δε που βαστούσε το νερό άφησε το νερό να τρέξη και έρθη εις την βρύση του είπε δε ότι είδες να μη ειπής εις κανένα άμα θα πης θα αποθάνης. Αυτός ο τούρκος έζησεν είκοσι χρόνια αγροφύλαξ και όλοι τον αγαπούσαν γιατί έστειλε το νερό στο χωριό. Όταν σηκώθηκε να φύγη στο τέλος από το χωριό γιατί γέρασε όλοι οι χωρικοί σηκώθηκαν να τον προβοδήσουν έξω από το χωριό και τον κερνούσαν πιοτά αυτός μέθυσε από το κρασί και από μεγάλον ενθουσιασμόν και ευχαρίστησαν απεκάλυψε το μυστικό του και είπε: «τόσα χρόνια δεν σας είπα τίποτε τώρα θα σας πω την ιστορία που μου έγινε. Όταν σας έστειλα το νερό παρουσιάστηκε η νεράϊδα και δεν μ’ άφησε να στείλω περισσότερο νερά και γι’ αυτό τόσο νερό σας έστειλα και το νερό το άλλο το έστειλε στο «Σέτομα». Μόλις δε εφανέρωσε τα λόγια αυτά πέθανε. Τώρα το μέρος εκείνο από τότε και μέχρι σήμερα λέγεται «Ζιέλοβ γκρόπη» δηλ. το μνήμα του Ζέλου. Αυτό έγινε και είναι αληθινό. [Σέτομα= νυν Κεφαλάρι. Η χωρική προσέθεσε: «το νερό μας και του Σέτομαν είναι το ίδιο»]
Το τεκμήριο παρέχεται από τον φορέα :
Ακαδημία Αθηνών
Αποθετήριο :
Αρχείο Παροιμιών και Λαϊκών Παραδόσεων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών