Ο Ιερός Ναός Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας, Αγίου Βλασίου επισκόπου Σεβαστίας και Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστης είναι ο μητροπολιτικός ναός της Κέρκυρας. Βρίσκεται στην οδό Μητροπόλεως 1. Ο ναός αυτός καθιερώθηκε ως Πρωτοπαπαδικός στις 22 Οκτωβρίου 1712 και ορίστηκε ως μητροπολιτικός το 1841.
Ο ναός προήλθε από τη συνένωση του ναού του Αγίου Βλασίου με της Υ.Θ. Σπηλαιώτισσας. Η συνένωση έγινε το 1577 με δαπάνες ευγενών και πλουσίων Κερκυραίων. Η προσωνυμία της Θεοτόκου «Σπηλαιώτισσα» οφείλεται σε παρακείμενο σπήλαιο, από το οποίο πήρε και το όνομα «Σπηλιά» η ευρύτερη περιοχή. Συνεχείς επεμβάσεις προσέδωσαν στον ναό τη σημερινή του μορφή. Ο αρχιτεκτονικός τύπος του ναού, τρίκλιτη βασιλική, σπανίζει στην επτανησιακή ναοδομία. Χαρακτηριστική είναι η πρόσοψη με δύο μεγάλα τοξωτά παράθυρα και κυκλικό φεγγίτη με ιδιαίτερη διακόσμηση.
Στο ιερό βήμα διατηρούνται αποσπασματικά μεταβυζαντινές τοιχογραφίες. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι φορητές εικόνες που κοσμούν τον ναό, έργα σημαντικών κρητικών και επτανήσιων ζωγράφων. Στο ναό φυλάσσεται η αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας της «Δημοσιάνας» και του Αγίου Αρσενίου, το παλλάδιο του νησιού, που χρονολογείται στα τέλη του 14ου αιώνα και αποδίδεται σε εργαστήριο των Ιωαννίνων.
Στη Μητρόπολη μεταφέρθηκε από τον ναό των Ταξιαρχών (παλαιά Μητρόπολη) η λάρνακα με το λείψανο της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, αυτοκράτειρας και μετέπειτα μοναχής. Η Μητρόπολη γιορτάζει στις 11 Φεβρουαρίου και στις 15 Αυγούστου.
Πηγές:
Καρύδης Σ. Χ., Τζιβάρα Π., «Ο ναός της Σπηλαιώτισσας στην πόλη της Κέρκυρας: Τα ίχνη των δομικών του μεταμορφώσεων στις αρχειακές πηγές», Πρακτικά του 2ου Εθνικού Συνεδρίου Ιστορίας των Δομικών Κατασκευών, επιμ. Ν. Λιανός, Πολυτεχνική Σχολή Ξάνθης Δ.Π.Θ., Ξάνθη, 5-7 Δεκεμβρίου 2014.
Παπαγεωργίου Σ.Κ., Ιστορία της εκκλησίας της Κέρκυρας, Κέρκυρα 1920, Αδελ. Γ. Ασπιώτη 1920, σ. 203.
Βοκοτόπουλος Π., Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990.
(EL)
The Church of the Holy Virgin of Spileotissa, St. Blaise Bishop of Sebastea and St. Theodora Augusta is the metropolitan church of Corfu and is located at 1 Mitropoleos St. This church was established as a Protopapas church on 22 October 1712 and in 1841 it was designated as a metropolitan church.
The church came from the unification of the church of St. Blaise and the church of the Holy Virgin of Spileotissa. The unification took place in 1577 at the expense of noblemen and wealthy Corfiots. The name of the Virgin Mary \"Spileotissa\" is due to an adjacent cave from which the wider area got the name \"Spilia\". Continuous interventions have given the church its current form. Its temple architectural type, i.e. a three-aisled basilica, is rare in Ionian temple architecture. The façade comprising two large arched windows and a circular skylight with special decoration is characteristic.
Post-Byzantine wall paintings are preserved in fragments on the holy bema. The portable icons and works of important Cretan and Ionian painters that adorn the temple are particularly important. The church houses the two-faced icon of the Virgin Mary of “Demosiana” and St. Arsenios, the island\'s palladium, which dates back to the end of the 14th century and is attributed to a workshop in Ioannina.
The reliquary shrine with the relic of St. Theodora Augusta, empress and later nun, was brought to the metropolitan church from the church of Taxiarches (old metropolitan church). The metropolitan church celebrates on 11 February and 15 August.
References:
Καρύδης Σ. Χ., Τζιβάρα Π., «Ο ναός της Σπηλαιώτισσας στην πόλη της Κέρκυρας: Τα ίχνη των δομικών του μεταμορφώσεων στις αρχειακές πηγές», Πρακτικά του 2ου Εθνικού Συνεδρίου Ιστορίας των Δομικών Κατασκευών, επιμ. Ν. Λιανός, Πολυτεχνική Σχολή Ξάνθης Δ.Π.Θ., Ξάνθη, 5-7 Δεκεμβρίου 2014.
Παπαγεωργίου Σ.Κ., Ιστορία της εκκλησίας της Κέρκυρας, Κέρκυρα 1920, Αδελ. Γ. Ασπιώτη 1920, σ. 203.
Βοκοτόπουλος Π., Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990.
(EN)
Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Ιονίου Πανεπιστημίου
Νησί
