Toggle navigation
Home page
Search items
Browse
Persons
Types
Subjects
Historical periods
Places
Map
Institutions
Collections
Thematic exhibitions
Portraits
Interoperability
About
The project
Publications
News Bulletin
Help
For institutions
Join
Publication requirements
Expression of Interest
Data delivery to Europeana
Contact
ΕΛ
•
ΕΝ
AND
OR
NOT
×
Enter word or phrase
In all fields
Title
×
+
AND
OR
Type
AND
OR
Subject
AND
OR
Person
creator
related person
AND
OR
Profession or occupation of person
as creator
as related person
AND
OR
Historical period
Chronology
search with
strict time spans
Year span
Historical period
Place
AND
OR
Institution / collection
Thumbnail or file license
Public Domain Mark
Free of Copyright Restrictions
Attribution
Attribution-ShareAlike
Attribution-NoDerivatives
Attribution-NonCommercial
Attribution-NonCommercial-ShareAlike
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives
In Copyright-Restricted Use
In Copyright-Educational Use Permitted
No Copyright-Other Legal Restrictions
In Copyright-Non-commercial use permitted
+
More search options
Less search options
Search
Clear
Help
Filters
Filters
Clear
Subject
Culture
(28)
Cultural policy and planning
(28)
Intangible cultural heritage
(28)
Folklore
(28)
Oral tradition
(28)
Type
Intangible cultural heritage
(28)
Folk Legend
(22)
Proverb
(6)
Place
Europe
(28)
Ευρώπη
Balkan Peninsula
(28)
Βαλκανική χερσόνησος | Βαλκάνια
Epirus (historical and geographical region)
(28)
Ήπειρος (γεωγραφική και ιστορική περιοχή) | Epirus (Roman province)
Europe
Greece
(28)
Ελλάδα | Ελλάς | Hellenic Republic
Europe ▶ Greece
District of Epirus
(28)
Περιφέρεια Ηπείρου | Epirus
Europe ▶ Greece ▶ District of Epirus
Ioannina
(28)
Νομός Ιωαννίνων
Europe ▶ Greece ▶ District of Epirus ▶ Ioannina
Petrovouni
(28)
Πετροβούνι | Πετροβούνι Ιωαννίνων | Petrovouni, Ioannina | Πετροβούνιον | Πετροβούνι, Νομός Ιωαννίνων
Ípeiros
(28)
Ήπειρος | Epirus
Mediterranean Sea
(28)
Μεσόγειος
Chronology
1950 - 1999
(27)
Historical period
Modern Greece
(27)
Postwar Greece
(27)
Institution / collection
Academy of Athens
(28)
Archives of Proverbs and Popular Legends of the Hellenic Folklore Research Centre, Academy of Athens
(28)
Language
Greek
(28)
Europeana type
Text
(28)
Thumbnail or file license
CC BY-NC-ND 4.0 GR
(28)
1 - 28 from 28 items
Map
Grid
Sort by
Relevance
Ascending date
Descending date
Τον Άγιο τον φοβούμαστε και δεν παίρομε ποτές ξύλα από δέντρα ξιρά που πέφτουν και είναι της εκκλησίας. Ήτανε ένα κούτσουρο ξιρό πεσμέν' από καιρό στον Άϊ Νικόλα. Ένας το πήρε και το πάησε στο σπίτ' τ'. Το 'βαλε στη φωτιά και τη νύχτα πήγε ο Άγιος Νικόλαος και τον έπιασε στο ξύλο. Σ'κώθηκε το πρωί και το πήρε και το πάησε πίσω στην εκκλησία. Στα βακούφια δεν πηαίνει κανένας και δεν παίρνει τίποτα.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Στα “Ποτιστικά” είναι ο Άγιος Νικόλαος. Πιο κάτω είναι ένας νερόμυλος βακούφ'κος, τ' Αγίου Νικολάου. Ένας χωριανός πήγε κοντά κι έφκειαξε δικό του μύλο. Τότες παρουσιάστ'κε ο Άγιος Νικόλαος πολλές φορές και του 'λεγε, δεν ξέρω τι του 'λεγε, τον ενοχλούσε και ο άνθρωπος αναγκάστ΄κε και απαράτ'σε το μύλο κι έγινε παπάς.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Είναι μια τοποθεσία κοντά στο συνοικισμό του Πετροβουνίου Χαροκόπ' (Μπαρντ' βαρ'), που λέγεται Μνήμα τ' Αράπ'. Σ' αυτό το μέρος λέν πως μια φορά ένας Τούρκος πέρασ' από το κοντινό μοναστήρ' της Ηλιόκαλης και πήρε το μεγαλύτερου το γκισέμ του καλοέρου. Ο Καλόερος του αντιστάθηκε αλλά ο Τούρκος το πήρε το γκεσέμ. Έπειτα ο καλόερος πήρι ένα ζαλίκι ξύλα και το 'βαλε κάτω από την εικόνα τση Παναΐας και τς είπε θα σε κάψω αν δε δείξ'ς το θάμα σου στον Τούρκο. Και ήταν έτοιμος να το προσανάψ'. Έπειτα ο Τούρκος πάει να πάρ' τ' αλογό τ' που είχε δεμένο εκεί (στο μαναστήρ') αλλά τ' άλογο δεν κουνιότανε από τον τόπο τ'. Φεύγοντας ο Τούρκος ως διακόσα μέτρα πιό κάτω τα κακάρωσε και τώρα το μέρος αυτό λέγεται “μνήμα τ' Αράπ'”.( Γκισέμ = τράγος, ζαλίκι = Όσο μπορεί να σ'κώσ' μια γυναίκα στον πλάτ'.)
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Ο Ντουραχάν πασάς ήταν αρχηγός μιας πυροβολαρχίας από 'ρχονταν απ' τη Θεσσαλία για να πάη στα Γιάννενα. Περνώντας το δρόμο του Dρίσκου (Δρίσκου) προχώρησε για τα Γιάννενα. Η λίμνη ήτανε παγωμένη κι απάνω ήτανε μια πέτσα χιόνι. Κι ο πασάς δεν ήξερε αν είναι λίμνη ή κάμπος και προχώραε, ώσπου έφτασε στα Γιάννενα. Ικεί παρουσιάστ'κε στον πασά κ' εκείνος τον ρώτ'ξε που 'θε ήρθες. Ο Ντουραχάν το 'δείξε το δρόμο. - Βρε, του είπε, τι λές αυτού, εκεί είναι λίμπ' μωρέ – μωρέ – Εγώ από κεί ήρθα. Καταλάβοντας ύστερα ο Τούρκος οτι ήταν λίμπ' αυτού παγωμέν' έφκειασέ ένα μεγάλο μαναστήρ' και πήρε το όνομα Ντουραχάν. Στη θέσ' του μαναστηριού ήταν πρώτα ένα μικρό 'κόνισμα. (Ντουραχάν = Όνομα Τούρκου, κόνισμα = Εικονοστάσιον καθ' οδόν).
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Σε κάθε σπίτι άμα παρησιαστή φίδι και το ιδή όποιος απ'το σπίτι δεν το σκοτώνει, γιατί είναι το στοιχειό του σπιτιού. Το 'χουν σε κακό άν το σκοτώσουν. Θα καταστραφή το σπίτ'.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Στα στεφάνια και στους γκρεμούς όπου έγιναν δυστυχήματα κατοικούν φαντάσματα. Φαντάσματα είναι οι σαϊταναραίοι, διαβόλ', ησκιώματα, ζούδια. Αυτά χάνονται αν ρίξωμε πέτρες με το αριστερό το χέρι ή όταν ανάψη θυμίαμα.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Κοντά στο Κ'λλούρ' του Μπούγια, στη στροφή που έπρεπε τ' αυτοκίνητο και σκοτώθ'καν 29 άνθρωποι, πέρναγε ύστερ' από λίγες μέρες ένας χωριανός μας με μ'λάρ' τ'. Λοιπόν μόλις πήγι στη στροφή, το μ'λάρ' σταμάτ'σε, δεν έκανε μπροστά. Αγωνίστ'κε μισή ώρα ο χωριανός μας και δεν μπόρεσε να το περάσ' και αναγκάστ΄κε ν' αλλάξη δρόμο. Σαν πήγε στη Χαροκόπ' απάντ'σε έν γέρο, το Νικόλα Κύρκο, και του διηγηθ΄κε το τι έπαθε. Ο γέρο – Κύρκος του είπε, ότι το ζώο, του είπε, κάτι ήβλεπε εκεί πέρα, γιατί τα ζώα είναι αθώα, κάτι ήβλεπε, που εσύ δεν μπορείς να το ιδής.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Το χωριό (το Πετροβούνι) παλαιότερα ήτανη το κεφαλοχώρι της περιφέρειας. Όταν πολλοί από τους κατοίκους φύβγανε από δώ για το Σακαρέτσι κρύψανε στην Αγία Αικατερίνη μια χρυσή γουρούνα με εφτά χρυσά γουρουνάκια. Ο κόσμος από τότε ως τώρα τα βλέπει στον ύπνο τ’ και πηγαίνουν για να τα βρούν και τα πάρουν. Για να τα βρούν όμως πρέπει να τα ‘δούν τρείς βραδυές συνέχεια στον ύπνο τους και να πάνε με το πρόσωπο εκείνο που εινοριάζονται να τα πάρουν (παρά πολλών)
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Τα παλιά τα χρόνια το Βασταβέτσι (Πετροβούνι) και το Σερράκο ήταν κεφαλοχώρια. Κάθ’ έν απ’αυτά είχαν από ‘να στοιχειό. Αυτά τα στοιχειά ήταν μεγάλα όσο και οι κάτοικοι κάθε χωριού. Του Βασταβετσιού ήταν μεγαλύτερο και θηλ’κό, του Συρράκου ήταν μικρότερο γιατί είχε λιγώτερον κόσμο, αλλά αρσενικό. Αυτά ήρθαν σε αμάχη και παλαίψαν σε κάποιο σάδ’ (=ύψωμα). Ένας γιλαδάρ’ς Συρρακιώτης ‘’ήταν εκεί κάθε φορά που γονάτιζε το στοιχειό του Συρράκου αυτός το ‘ρριχνε ένα γρουμπούλ’ ξύγκι, στο Βεσταβέτσ’νό στοιχειό το ‘ρρίχν’από ‘να λιθάρ’ και το κατάπινε. Αυτό γίν’κε τρείς φορές όπου στον πάτο (=στο τέλος) νίκ’σε το Συρρακιώτ’κο και το χωριό το Συρράκο μεγάλωσε και το Βεσταβιτσ’νό διελύθ’κε. Από τότες φύγαν από δώ και πάησαν στο Σακαρέτσ’. (Παρά πολλών κατοίκων του Πετροβουνίου). (γρουμπούλ=σβώλος κομμάτι).
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Τις ξωτκές τις λέμε και σαταν’κα.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Λένε οτι ένας ξέκιν'σι να πάη στον κουμπάρο του κ' είχε στον ώμο ένα σακκί άχερο. Το σάκκι ήταν τρύπιο κ' εχύνονταν το άχερο. Έτσι έγινε το άχερο κουμπάρου (= γαλαξία).
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Μια βολά ένας χωριανός μας ήταν στη Θεσσαλία. Ερχόντας για να 'ρθ' στο σπίτ' τα' εδώ, στη στράτα ανταμώθ'κε μ'ένα χωριανό. Και του είπε- Γειά σου μπάρμπα Κώστα, τι γίνεσαι, π΄πως είσαι; Και κείνος- Καλά τα’λέει. Εσύ τι κάν’ς; Αυτός που ερχόταν από τη Θεσσαλία δεν ήξερε καλά το δρόμο για δεν ήταν από τον ίδιο συνοικισμό. Νύχτα ήταν. Και του είπε- Θέλω να πάγω στο σπίτ’ του μπάρμπα Μήτρου Κολοβού και δεν ‘φτυχάω (ξέρω) καλά το δρόμο. – Πάμε μαζί τ’λέει κειός. Όταν πήγανε κοντά στο σπίτ’ κεινού που ζήταε και ξεχώρ’σαν να πάη στο σπίτ’ του. Σαν πήγε στο Μπάρμπα Μήτρο Κολοβό λέει ο μπάρμπα Μήτρος. –Πούθ έρχεσαι τέτοια ώρα, Γιάνν’σύ δεν ήξερες καλά τη στράτα. ‘Α! βρήκα τον μπάρμπα Κώστα Δήμο στο λαγκάδ’ και μ’έφερε ίσαμ’εδώ. – Μωρέ τι λές, ο Κώστα Δήμος είναι πεθαμένος εδώ και τέσσερις πέντε μήνες. –Μωρέ του λέει, εγώ τον ηύρα στο λαγκάδ’ με τα μ’στάκια του στριμμένα κ’ήρθαμαν μαζί κουβεντιάζοντας ως εδώ ‘ιά κι αυτός πάει κάτ’το δικό τα’το σπίτι και μένα μου είπε : αυτό είναι το σπίτ’ του μπάρμπα σ’ κ ‘ήρθα ίσα εδώ. (Υπάρχει πλήθος παραδόσεων περί βρικολάκων. Ο πολύς κόσμος πιστεύει ακραδάντως εις αυτούς΄. Την 22αν Δεκεμβρίου 1958, συνέβη αυτοκινητιστικόν δυστύχημα πλησίον του χωρίου με 29 νεκρούς. Οι κάτοικοι διηγούνται ότι πλησίον του τόπου του δυστυχήματος είδον επανειλημμένως μερικούς των φονευθέντων ολοσώμους.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Άμα περνάη άνθρωπος κοντά στον τοίχο που χτίζομε ή θεμελιώνομε και πέση ο ήσκιος του και τον χτίσωμε λέμε πεθαίνει.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Ο κακός, ο γκρεμισμένος και ο αδικοσκοτωμένος βρικολακιάζ' και για να ησυχάση να μη βγαίνη, πααίνομε και σταυρώνομε στον τόπο πό 'χει πέσει το αίμα. Άν είναι κακούργος, βράζομε νερό και τον ζεματάμε στον τάφο του.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Όταν η Εύα ξεγέλασε τον Αδάμ κ'έφαγε το απαγορευμένο σύκο απ'τη συκιά, του κάθησε εδώ στο λαιμό, στο ''καρκάκι''(λάρυγγα), κι απο τότε οι άνθρωποι έχουν το σύκο στο ''καρκάκι''
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Ο Αδάμ και η Εύα σαν πέθαναν πήγαν ίσα στην Κόλαση. Άν ένας απο μάς θα πάη στην κόλαση και θελήσ'να βρή ποιός απ'όλους τους κολασμένους είναι ο Αδάμ και η Εύα, θα το πετύχ'άν προσέξη στον αφαλό τς. Τότες θα ιδή ότι οι άλλοι όλοι έχουν αφαλό και μονάχα ο Αδάμ και η Εύα δεν έχον.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Μια συνοικία του Κοντοβρακιού (νυν Δαφνούλας) κοντά στο Βασταβέτσι (νυν Πετροβούνι) λέγεται Κοντ’νοί (Κοντινοί). Διηγούνται ότι όταν οι Βασταβέτσ’ νοί έφευγαν για το Σακαρέτσι λίγοι από τους τελευταίους μετάνοιωσαν γύρ’σαν πίσω κ’ έκαμαν το συνοικισμό που λέγεται Κοντ’νοί, δηλαδή οι τελευταίοι, αποσταμέν!
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Στα ‘’Ποτιστικά’’ του Πετροβουνίου (παλαιότερον Λούντζ’νο ή Λούντζονο) είναι η εκκλησά Άγιος Νικόλαος κόσμος διηγείται ότι πολλές φορές παρουσιάζεται ο Άγιος άλλοτε άνθρωπος με άσπρα γένεια και άλλοτε με σεντόνι να βγαίνη απού τα παράθυρα και να χάνεται. Πολλές φορές βλέπουν να βγαίνουν φωτιές από τα παράθυρα. Μια φορά μια γύφτ’σσα η Αρχόντω, πάησε και πήρε λάδ’από το καντήλ’ να φκειάσ’κουρκούτ’ να φάη. Τότες τα παρουσιάστ’κε ο Άγιος στο σπίτ’ και δεν ξέρω τι τα είπε. Φοβήθ’κε και παραλογούσε. Αλλά δεν θυμόταν να μας πή τι τς είπε ο Άγιος.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Άμα καμμιά φορά πάθη κανείς παράλυση ή άλλη βαρειά αρρώστεια απότομα, λεν ότι πάτ’σε την τάβλα του Σαϊτάν’. Η τάβλα του Σαϊτάν’ βρίσκεται στα Στεφάνια, στα λαγκάδια και στους γκρεμούς. Εκεί τρων αυτοί, κει μαζεύουντι. [Στεφάνια= Απότομοι βράχοι παρά τον Άραχθον]
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Οι παλιοί έφκειασαν το μύλο την κάτω και την απάνω μυλόπετρα. Έβαλαν και το νερό. Έφερναν οι πέτρες γύρω κ’ έπεφτε το σ’ τάρ’ απού το κοφίν’ στο κορτσέλι. Το κορτσέλι το κουνούσαν με το χέρ’ για να πέσ’ το στάρ’ μέσα στη μυλόπετρα.Κουράζονταν πού κι αναγκάστ’καν να ρωτήσουν το σϊτάν’ τι να κάνουν για να μη κουράζωνται. Κείνος τς είπε αύριο πρωΐ θα ‘ρθω και θα σας πω, αλλά δεν θα γελάσ’ κανένας την ώρα που θα παρουσιαστώ εκεί. Το πρωΐ άραξε καβάλλα σ’ ένα λαγό. Οι άνθρωποι άμα τον είδαν, γέλασαν. Αυτός τότε θύμωσε και έστριψε να φύβγη. Στο φεύγα είπε: Δεν τους κόβ’ το κεφάλ’ να βάλουν ένα τόντζι να χτυπάη στην πέτρα για να πέφτ’ το σ’τάρ! Άκ΄σαν, τς έκοψ’ το κεφάλ’ και το φκειάξανε. [κορτσέλι= μικρό κοφινάκι, τόντζι= Ο άξονας του νερόμυλου κάτω έχει το τόντζι, ένα μυτερό σίδερο που γυρίζει πάνω σε άλλο που έχει μια τρυπίτσα για να μη φεύγη.]
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Μη φωνάζετε παιδιά, λεν οι βάβες, θα 'ρθ' ο σαϊτάν'ς να σας πάρ' τ' φωνή. Και σωπαίν'ν.
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Όποιος κοιμ’θή στ’ αλών’ το βράδ’ ησκιώνεται, τον πατάν οι σαϊταναραίοι και του παίρουν τ΄φωνή. Και το μεσημέρ’ δεν κοιμούνται στ’ αλών!
Date
1959
Item type
Folk Legend
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Της Υπαπαντής μαζεύουνε οι γιορτές στ' αντί
Date
1959
Item type
Proverb
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Το νταηλίκι του γονή είναι το αρσενικό παιδί
Date
1959
Item type
Proverb
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Το ζώο το βρήκαμε κουρμπάν'
Date
1959
Item type
Proverb
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Μάρτη, γδάρτη σακκουλοτινάχτ' και παλουκοκαύτ'
Date
1959
Item type
Proverb
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Σκυλλ' από κοπάδ' και νύφ' από σόϊ
Date
1959
Item type
Proverb
Creator
Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
Το πόδι που πολύ περπατεί, πεττεί τσαι κλάννεται
Item type
Proverb
Creator
Άγνωστος συλλογέας
Place
Petrovouni
Institution
Academy of Athens
×
×