SearchCulture.gr | Αναζητήστε τεκμήρια πολιτισμού, ιστορίας και τέχνης στο SearchCulture.gr

1 - 30 από 270 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Ότι η πανώλης (κοινώς γουρζουλάς) όταν επισκέπτηται τους βροτούς σφραγίζει δια της σφραγίδος της ή μελανώνει μέρος τι του σώματος εκείνον ον διανοείται να προσβάλη.

Χρονολόγηση: 1896
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Παπανανιάδης, Ελευθέριος
Τόπος: Επαρχία Κερασούντας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ταβάρα (η)= ο εφιάλτης.

Χρονολόγηση: 1896
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Παπανανιάδης, Ελευθέριος
Τόπος: Επαρχία Κερασούντας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Πάσα οπή, χαράδρα, πας δάσος, σπήλαιον, και απόκεντρον μέρος θεωρείται κατοικούμενον υπό Νυμφών. Όταν δε τις συμβαίνει να διέλθη δια τοιούτων μερών ποιεί το σημείον του σταυρού και απαγγέλλει εκκλησιαστικάς τινάς ευχάς.

Χρονολόγηση: 1896
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Παπανανιάδης, Ελευθέριος
Τόπος: Επαρχία Κερασούντας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όταν τις κλίνη να πίνη ύδωρ εκ πηγής ή ποταμού ή σκεύους τινός ποκεί εν πρώτους το σημείον του σταυρού ίνα μη βλαφθή δήθεν υπό των ενοικουσών Νηρηΐδων.

Χρονολόγηση: 1896
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Παπανανιάδης, Ελευθέριος
Τόπος: Επαρχία Κερασούντας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εωσφόρος (ο)= διάβολος

Χρονολόγηση: 1896
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Παπανανιάδης, Ελευθέριος
Τόπος: Επαρχία Κερασούντας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Δέμα

Χρονολόγηση: 1900
Τύπος τεκμηρίου: Ενδυμασία
Δημιουργός: Γεωργιάδου Παρθενόπη
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Σαλβάρι

Χρονολόγηση: 1900
Τύπος τεκμηρίου: Ενδυμασία
Δημιουργός: Γεωργιάδου Παρθενόπη
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Σισκέτσ'

Χρονολόγηση: 1886
Τύπος τεκμηρίου: Σκεύος, Οικιακός εξοπλισμός
Δημιουργός: Ποποβίδης Κώστας
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Πισταμπάλ(ιν)

Χρονολόγηση: 1900
Τύπος τεκμηρίου: Εργόχειρο (Κεντητική, πλεκτική), Ύφασμα, Ενδυμασία
Δημιουργός: Γεωργιάδου Παρθενόπη
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Ζουπούνα

Χρονολόγηση: 1900
Τύπος τεκμηρίου: Ενδυμασία
Δημιουργός: Γεωργιάδου Παρθενόπη
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Χρυσόν Κατιφέ

Χρονολόγηση: 1900
Τύπος τεκμηρίου: Ενδυμασία
Δημιουργός: Γεωργιάδου Παρθενόπη
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Μαντήλι [(Γιαζμά Τσατί(ν) Λετζέκ(ιν)]

Χρονολόγηση: 1910
Τύπος τεκμηρίου: Προσωπικά αντικείμενα (αξεσουάρ), Ύφασμα, Ενδυμασία
Δημιουργός: Καλπίδου Λένα
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Επιτροπή Ποντιακών Μελετών (Ε.Π.Μ.)

Κερασούντα

Χρονολόγηση: 1401 - 1900
Ιστορική περίοδος: Βασιλεία Γεωργίου Α’, Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος
Τύπος τεκμηρίου: Δισδιάστατα γραφικά
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Άποψη Κερασούντας

Χρονολόγηση: 1918
Τύπος τεκμηρίου: Έργο ζωγραφικής
Δημιουργός: Fronti Michel
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου

Ανατολική άποψη Κερασούντος

Χρονολόγηση: 1919
Τύπος τεκμηρίου: Έργο ζωγραφικής
Δημιουργός: Fronti Michel
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου

Είσοδος Γυμνασίου Κερασούντας στην Τουρκία

Χρονολόγηση: 1982
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας

Αγιος Νικόλαος Κερασούντας στην Τουρκία

Χρονολόγηση: 1982
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας

Το σπίτι του Ιασωνίδη

Χρονολόγηση: 1982
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας

Πανοραμική άποψη της Κερασούντας

Χρονολόγηση: 1982
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας

Γιατί την σελώναν λέγουν ψωμάν; Έρθεν έναν ημέραν ‘ς έναν ψωμαρείον ένας γεροντάς και εγύρειζεν ψωμίν. Ατός ο Χριστού έτον. Ο ψωμάς εκακολόγεσεν και εκαταγύριαξεν αυτόν. Τρία φοράς. Ατότες ο Χριστόν εκαταίρωσεν ατόν και είπεν: ‘’να γίνεσαι σελώνα και το σκαφίδι σ’ να έγης πο πάν’ και τήμ φτυάρησ’ σ’ από φ’κά. Για τ’ ατό την σελώναν λέγουν ψωμάν. [Σημείωση: Και παρ’ ημών κ' των αρχαίων επικρατεί ιδέα ότι πολλάκις οι θεοί υπό μορφών ξένου ή επαίτου κατέβαινον είς την γήν. Λέγουσι δ’ούν οι άλλοι μνηστήρες προς Αντίνουν αικίσαντα του ως επαίτην παρουσιάσαντα Οδυσσέα (Ομ. Οδυς. 484-487) "Ουλόμενε ει δη που τις επουράνιος θεός εστίν και τι θεοί ξένοισιν εοικότες αλλοδαποίσιν παντοίοι τελέθοντες, επιστρωφώσι πόληας ανθρώπων ύβριν τε και κυνομίαν εφορώντες" Βλ.Πολίτου Παραδόσεις αρ. 338 (εκαταγύριαξεν = απέπεμηξε δι’ ύβρεων, έγης = να έχης)

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Άρκον έναν καιρόν άρθεπος κ’ έτον Βασίλ εκούει έναν ημέραν ατός εξέβεν σ’έναν κερας απάν κ’έτρωγεν κεράσια. Ο Χριστόν κά(λ) σείτ εδεβέννει απ’εκές είδεν ατόν απάν είπεν <Σύρον κ’εμέν ολίγα>. Άρκον να εσώρεψεν ένα δύο έφαγεν έφαγεν και τα κουκούτσεατουνε εγόμενεν απές σο μαντήλν ατ’κ’έσυρεν αυτόν. Σ’εκείν απάν ο Χριστόν εκαταρέθεν τι είπεν οι του Άρκον να (γ)ίνεσαι τη ανθρωπίαν να μη εγνωρίγης, ε(γ)εντον Άρκος ερρούξεν σα ρασία. (Άρκον=ζώο ή Άρκτος, άρθεσος=άνθρωπος, Βασίλ=ωνομάζετο Βασίλειος, κέρας=δένδρο κερασιά, σείτ= εν ώ, εκές επερνούσεν απ’εκεί ο Ι.Χριστός, ένα δύο=μερικά, κουκουτσεατουνε=τους πυρώνας των κερασιών, απές=μέσα τη, απάν= τούτου ένεκεν, εγνωρίζεις= να μη γνωρίζης, ρασία=διαταγή)

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Άγνωστος συλλογέας
Τόπος: Τρίπολη
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σκόπελος : υπήρχαν παρά την Κερασούντα (ικανοί του αριθμού) οις ο λαός εκάλεσε γαμοστόλονε, δήλ. Γαμήλιον πόμπη, απολιθωθείσαν δυό εξ' αυτων καλούνται νύφε και γαμβρός δια τους μαστούς και την καλύπτραν. Ο έτερων των μαστών κ' η κεφαλή της τρικυμίας πρότινων ετών κατεστράφη. [ Α σελ. Δια το οσελίδων του, απλον φύλλον, ο εσημείωσα δια τον Α].

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φ' ότε ένας έλμεγεν τα πρό(γ)ατά τ', έναν πρό(γ)ατον ελάγκεψεν έξου κ' εκείνος έτρεξεν να πιάνη αυτό. Ένας γέροντας κι ατός ο Χριστόν έτον – ευρέθεν εκεί και είπεν αυτόν : “Αφ'ς ατό το πρό(γ)ατον ν' αλμέγω και τρώγω εγώ”. Κ' εκείνος ύβρισεν και εκαταγύριαξέν ατόν. Ατότες ο Χριστόν εκατάρωσεν και είπεν : “Εσύ και τα πρό(γ)ατα σ' να γίνεστεν πέτρας”. Και εγένταν πέτρας. Σημ. 'Σαν πρόβατού το εξπηδήση του φράγματος, εν ω αμύλγονται, καταλιμσάνεται τούτο. Ερωτήσας έμαθον τον ανωτέρον μύθον, ο δέ διηγησάμενος διετείνετο οτι ενώζοντό που μαρτύρια των λόγων αυτού. Τον αυτόν μύθον αδιηγήσατό μοι και της Ναυτιλεύς, ότε μέτ' αυτού πορευόμενος εκ Ναυπλίου εις το χωρίον Κοφίνι είδον επί του πρανούς λοφίσκου λίθους παρεμφερείς προς ποιμένα και κύνας και πρόβατα. [εκαταγύριαξέν = τον έδιωξε με ύβρεις].

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το Νεσίν έτον έναν μεγάλον οψάριν και τ' Οφίδιν έτον έναν μεγάλον οφίδην. Έρθαν και τα σύο να ερρούφιζαν την θάλασσα και ο Θεός εκατάρωσέν ατα και εγέντον πέτρας. [ Νεσίν ή Αρκτιάς νήσος, Οφίδιν, ακρωτήριον απέναντι αυτής. Βλ. Πολίτου Παραδόσεις σελ. 276].

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Φέγγον και ο Ήλον αδέλφεα έτανε. Ο φέγγον έκουεν Κωνσταντή και ο Ήλον Ανατολή. Τενπίχ ε(γ)έντανε ο ένας ο(ε)λήμερα κι ο άλλος ο(ε)λυχτα να πάνε σο παρπάτεμαν. Ο Φέγγον είπεν τον Ήλον “εγώ ολύχτα κι πάγου εσύ δέβα”. Ο Ήλον πά(λ) είπεν “εσύ ά(γ)ακρος είσαι εσύ δεβά”. Γιοκ (είπε ο Φέγγον) εσύ ολημέρα μη πάς ματιάζνε σε”. Τ' ομμάτια τουν τζουμπίζω και η ελέπνεμε “ είπεν ο Ήλον. Ατότις σ' εκείνο απάν σύ πάς ελημέρα εγώ πάγω ελογοποιέθαν, έντωκαν κ' επήραν έξεν άτο, κ' η μάννα τουν εχολεάστεν του Φέγγον εκείνεν πα(λ) κ έξεν. Αμόν το είδεν εκείνων πά(λ) κι ακούει έρπαξεν την καταμάγεαν να κοπανιζεάτον. Η καταμαγεά έρθει σον πρόσωπον ατ' ο πρόσωπος ατ' εμαύρισ(ξ)εν κι απ' ατότες κι' αν επέμιαν ταα μακρεάδας. [Φέγγον = Η Σελήνη, (γ)έντανε = διαταγή, πάνε = να εξέρχωνται, δέβα = πήγαινε, Γιοκ = όχι, πάς = πηγαίνεις, ματιάζνε = μάτιάζουν, βασκαίνουν, τζουμπίζω = τζιμπώ, πειράζω, Ατότις = τότε, απάν = δι' εκείνο, επήραν = έδειρεν ο εις τον άλλον, έξεν = αορ. Α του ακούω, εχολεάστεν = εθύμωσε, εσέπληξεν, έξεν = εκείνην την μήτερα, καταμάγεαν (η) = σάρωθρον δι ου καθαρίχουν τους φούρνους, κοπανιζεάτον = να τον δαίρη, ατότες = έκτοτε, μακρεάδας = Έμμεναν αι καηλίδες εις το πρόσωπον της Σελήνης].

Χρονολόγηση: 1894
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Άγνωστος συλλογέας
Τόπος: Τρίπολη
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο ήλιον και ο φέγγον εμάλωσαν. Ο ήλιον έρπαξεν έναν καταμάγειαν και εχτύπησεν τόμ φέγγον και για τ' εκείνο έσ' απάν 'ςσομ πρόσωπόν ούτ' μαυράδας. Ατός πα εχτύπησεν τον ήλιον και έβγαλεν τ' έναν τ' ομμάτιν ούτ' και για τ' εκείνο ο ήλιον έναν ομμάτιν έσ(ει). [καταμάγειαν = σάρωθρον του φούρνου, φέγγον = σελήνη]

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο θεός , όντες έχτισεν η'εμοίραξεν τα κάκαλα, ο γάιδαρον επρόφτασεν κ'επήρεν ως όλων το μεγάλον. Ας όλων ύστερος έρθεν το καμέλιν και με το να έτον κατά κ'εκείνον μικρόν εχολιάστεν κ'εκλώστεν να πάη διαβαίνη, χωρίς να παίρη ατο. Ατότε ο Θεός έσύρεν ατο απ'οπίσ' αχτε και εκολλέγεν οπίσ'αχτε. (Σημ.εις την του μύθου γέννηση αφορμήν έδωκεν η ουχί κατ'επίβασιν, αλλ'η κατά προσπέλασιν ων οπισθίων συνουσία των καμήλων)(κάκαλα=αιδοία)

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο τυφλοπόντικον πρώτα είσεν ομμάτια. Μίαν (φοράν)έκουσεν πως σε κοντά θα εγέντον δευτέρα παρουσία και αις πόμ φόβον ατ'έχασεν τημ φώσιν ατ'!

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Χάρος(ο)=θάνατος χάρων.

Χρονολόγηση: 1894
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Άγνωστος συλλογέας
Τόπος: Τρίπολη
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Η φώκα γυναίκα έτον και,με το να εκατήβεν τα’άγι Γεργί την ημέραν ‘νόγ γιαλόν να πλύνη τη μωρού ατς τα’εγκούνια εγένεντον φώκα και ερούξεν στην θάλασσαν και απ’ο πέσ’ατις κρεμάσκουνταν τ’εγκούνια για τα’εκείνους,που φορούν χαλεπά και περπεντούλια λώμματα,άμον εγκούνια. [Σημ. Εις την του μύθου γέννησιν αφορμήν έδωκεν πλήν της δεισιδαιμονίας και το του ζώου ανθρωπόμορφον και οι όντοθεν αυτού κρεμάμενοι,ως λέγουσι μαστοί (εγώ εν ξηρά ουκ είδον το ζώον)] Βλ.Πολίτου,Παραδόσεις αρ. 348 (εγκούνια=φασκιές, χαλεπά=παλαιά, περπεντούλια=κατερρακωμένα, εγκούνια=ενδύματα)

Χρονολόγηση: 1874
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βαλαβάνης, Ι.
Τόπος: Κερασούντα
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Ταβάρα (η)= ο εφιάλτης.

Όταν τις κλίνη να πίνη ύδωρ εκ πηγής ή ποταμού ή σκεύους τινός ποκεί εν πρώτους το σημείον του σταυρού ίνα μη βλαφθή δήθεν υπό των ενοικουσών Νηρηΐδων.

Εωσφόρος (ο)= διάβολος

Δέμα

Σαλβάρι

Σισκέτσ'

Πισταμπάλ(ιν)

Ζουπούνα

Χρυσόν Κατιφέ

Μαντήλι [(Γιαζμά Τσατί(ν) Λετζέκ(ιν)]

Κερασούντα

Άποψη Κερασούντας

Ανατολική άποψη Κερασούντος

Είσοδος Γυμνασίου Κερασούντας στην Τουρκία

Αγιος Νικόλαος Κερασούντας στην Τουρκία

Το σπίτι του Ιασωνίδη

Πανοραμική άποψη της Κερασούντας

Ο τυφλοπόντικον πρώτα είσεν ομμάτια. Μίαν (φοράν)έκουσεν πως σε κοντά θα εγέντον δευτέρα παρουσία και αις πόμ φόβον ατ'έχασεν τημ φώσιν ατ'!

Χάρος(ο)=θάνατος χάρων.