SearchCulture.gr | Μόρφου (Ευρώπη ▶ Κύπρος ▶ Επαρχία Λευκωσίας )

Ευρώπη ▶ Κύπρος ▶ Επαρχία Λευκωσίας
Μόρφου

Mórfou

Ανακαλύψτε 6 τεκμήρια που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία

1 - 6 από 6 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Το Νικητάρι βρίσκεται στους πρόποδας της Μαδαρής, και απέχει 13 μίλια από του Μόρφου. Είναι κτισμένο σε μια πεδιάδα κατάφυτη από ελιές. Τα πλινθόκτιστα σπιτάκια του και η Εκκλησία είναι τα μόνα στολίδια του χωριού αυτού, καθώς επίσης και η αγάπη και η φιλοξενία των απλοϊκών κατοίκων του. Το Νικητάρι πήρε την ονομασία του αυτή, διότι στα νότια του χωριού και στους πρόποδες της Μαδαρής ήκμαζε τον παλιό καιρό μια πολιτεία, που λεγόταν «Ασσίνου». Η Ασσίνου ήταν αποικία των Ασσίνων Πε Πελοπονησίων την οποίαν κτίσανε ύστερα από τον Τρωϊκό πόλεμο. Την εποχή των Αραβικών επιδρομών καταστράφηκε και οι κάτοικοι της επισκορπίστηκαν στα γύρω μέρη, όπου έκτισαν διάφορα χωριά. Ένας από τους κατοίκους της Ασσίνου, ο Νικήτας, έκτισε το χωριό αυτό, και του έδωσε το όνομά του. Στη θέσι της πόλεως που καταστράφηκε έμεινε μονάχα μια Εκκλησία μικρή, η «Παναγία η Φορβιώτισσα» με πολλές τοιχογραφίες. Κάθε νύκτα, όταν πια είναι όλα ήσυχα, μαζεύονται στο εξωκκλήσι εκείνο όλες οι ψυχές των κατοίκων και μυρολογούν και χύνουν δάκρυα στην παλιά πολιτεία, από την οποία μερικές μόνον πέτρες και το εξωκλήσι απέμειναν, για να θυμίζουν την παλιά δόξα και το μεγαλείο της.

Χρονολόγηση: 1960
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Κουταλιανός, Χρ.
Τόπος: Μόρφου
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το χωριό μου ευρίσκεται 4 μίλια ανατολώς του Μόρφου, και στην επαρχία Λευκωσίας. Κείται εις ένα βαθούλωμα, διότι επροστατεύετο από τας επιδρομάς των Αράβων. Οι εξακόσιοι κάτοικοί του, ασχολούνται άλλοι με την γεωργίαν και κτηνοτροφίαν και άλλοι είναι εργάται. Παράγει σιτηρά, όσπρια και πατάτες. Το χωριό μου έλαβε το όνομα Κυρά, από την εξής περίπτωσιν: Κάποτε υπήρχε στο χωριό μου βασίλειο, εκεί που βρίσκεται σήμερα το δημοτικό σχολείο. Την βασίλισσαν οι υπηρέται και οι χωρικοί εσυνήθιζον και την φώναζαν Κυρά. Από τότε έμεινε στο χωριό το όνομα αυτό. Στο χωριό μου υπάρχει μια δεξαμενή, η μεγαλυτέρα της Κύπρου, μέσα στην οποίαν η βασίλισσα, έκανε βαρκάδα. Υπάρχουν, ένα δημοτικό σχολείο με 3 διδασκάλους και 120 παιδιά, μία Εκκλησία στο όνομα της πρωτομάρτυρος Στεφάνου, και της Παναγίας της Ελεούσης. Αυτό είναι το χωριό μου, το οποίον αγαπώ πάρα πολύ.

Χρονολόγηση: 1960
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Λουγγρίδης, Χαράλαμπος
Τόπος: Μόρφου
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στη βόρεια πλευρά της οροσειράς του Πενταδακτύλου χωμένα στους λόφους, στ’ απόσκια του βουνού βλαστάνουν τα κάτασπρα σπιτάκια της Ακάνθους. Στα παλιά χρόνια το τότε μικρό χωριό ήταν κτισμένο πολύ δυτικώτερα, έβλεπε τη θάλασσα κι’ ο λίβας το χάϊδευε ευεργετικά τα καυτερά του βράδυα. Ωστόσο κατά τη διάρκεια των εκδρομών των Σαρακηνών δοκιμάστηκε πολύ σκληρά. Το πλούσιο χωριό γινότανε εύκολος στόχος στους βάρβαρους Σαρακηνούς πειρατές που το αφάνιζαν κυριολεκτικά σε κάθε τους επιδρομή. Σε μια τέτοια επιδρομή έτυχε στο χωριό να γίνεται γάμος. Οι Σαρακηνοί απ’ το καράβι τους είδανε το άπλετο φως στο χωριό και κινήσανε να δούνε τι τρέχει. Ο αρχιπειρατής κι’ ο δεύτερος του με μια βάρκα ξεμπαρκάρανε στη στεριά και μια και δυο νάτους στο σπίτι του γάμου. Ήτανε ώρα που χόρευε τ΄ αντρόγυνο κι’ ο αρχικουρσάρος σεβάστηκε τη στιγμή κι έκατσε να γλεντήση. Η ομορφιά της νύφης τόνε μάγεψε κι’ αρχίζει πάνω στο κέφι το τραγούδι. Ώσπου στέκει το φεγγάρι στέκ’ η νυφη στο καμάρι. Άμα γείρη το φεγγάρι πάει η νύφη στο καράβι. Ο γαμπρός ερμήνεψε σωστά τα λόγια του Σαρακηνού, και φυγάδεψε τη γυναίκα του στ΄άγρια βουνά να γλυτώση την ατίμωση και τη σκλαβιά. Την πράξη του όμως αυτή την πλήρωσε ακριβά, γιατί χολωμένος ο αρχικουρσάρος τον έσυρε στη σκλαβιά. Η νύφη με τους δικούς της περπάτησε, περπάτησε και τέλος έφτασε σε μια ρεματιά γιομάτη αγκάθια, γαϊδουράγκαθα, και χώθηκε να σωθή. Σιγά σιγά το χωριό τράβηξε ανατολικώτερα και σε λίγα χρόνια κτίστηκε σε κείνη την απόμερη ρεματιά, που δεν έβλεπε τη θάλασσα, ένα νέο χωριό που πήρε τ’ όνομα Ακανθού. Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν δύο εκδοχές. Ότι τάχατες πήρε, τ’ όνομα της νύφης που λεγόταν Ανθούσα. Ωστόσο πιο σίγουρο είναι ότι το χωριό πήρε τ’ όνομα του από τα πολλά αγκάθια που βλαστούνε στην περιοχή γύρω κει.

Χρονολόγηση: 1960
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Διορίτου, Ελένη
Τόπος: Μόρφου
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τηλεγράφημα του Δημάρχου της Μόρφου, Νικολόπουλος, προς τον Σ. Βενιζέλο σχετικά με τις δηλώσεις του για το κυπριακό ζήτημα.

Τηλεγράφημα του Δημάρχου της Μόρφου, Νικολόπουλος, προς τον Σ. Βενιζέλο σχετικά με τις δηλώσεις του για το κυπριακό ζήτημα.

Χρονολόγηση: 1951
Τύπος τεκμηρίου: Τηλεγράφημα, Χειρόγραφο
Δημιουργός: Νικολόπουλος Δήμαρχος Μόρφου Κύπρου
Αναφερόμενο πρόσωπο: Βενιζέλος Σοφοκλής
Τόπος: Μόρφου
Φορέας: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»

Τηλεγράφημα του Ν. Ιακωβίδη προς τον Σ. Βενιζέλο σχετικά με τις δηλώσεις του για το ζήτημα της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

Τηλεγράφημα του Ν. Ιακωβίδη προς τον Σ. Βενιζέλο σχετικά με τις δηλώσεις του για το ζήτημα της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

Χρονολόγηση: 1951
Τύπος τεκμηρίου: Τηλεγράφημα, Χειρόγραφο
Δημιουργός: Ιακωβίδης Νέστορας
Αναφερόμενο πρόσωπο: Βενιζέλος Σοφοκλής
Τόπος: Μόρφου
Φορέας: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»

ΜΑΘΗΤΙΚΟΝ ΣΑΛΠΙΣΜΑ

ΜΑΘΗΤΙΚΟΝ ΣΑΛΠΙΣΜΑ

Χρονολόγηση: 1960 - 1961
Τύπος τεκμηρίου: Περιοδικό
Δημιουργός: Ελληνικό Γυμνάσιο Μόρφου
Τόπος: Μόρφου, Ελλάδα
Φορέας: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)