SearchCulture.gr | Πλαγιά (Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Λέσβου ▶ Νήσος Λέσβος )

1 - 30 από 274 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Ελαιοτριβείο - Άγνωστης ιδιοκτησίας

Χρονολόγηση: 1995
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Ελαιοτριβείο - Άγνωστης ιδιοκτησίας

Χρονολόγηση: 1995
Τύπος τεκμηρίου: Φωτογραφία
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Κάποτε ο Άγιος Κασιανός που εορτάζεται κάθε 4 χρόνια στο δίσεκτο την 29 Φεβρουαρίου κατά συμβούλην του διαβόλου έκανε αίτησιν στο γέρο Σαβαώθ, γιατί να μην του κουβαλούν κι αυτού οι άγγελοι δώρα (ταξίματα ως των άλλων αγίων που ο ίδιος τάβλεπε καθήμενος εις την είσοδον του παραδείσου και ρωτώντας τους εισερχόμενους αγγέλους τους καταφόρους εκ των δώρων ταξιμάτων. Παρουσιάστηκε στο Θεό κι εκείνος που είχε διαβάσει την αναφορά του χαμογέλασε και του λέει περίμενε μια στιγμή. Δίνει διαταγή σε κάποιο γοργόφτερο Αγγελούδι κι αυτό εξαφανίζεται από το θρόνο του. Περνάει η ώρα κανείς δεν εμφανίζεται. Δεύτερος και τρίτος άγγελος αναχωρούν. Τίποτε. Ο Αγ. Νικόλας που είναι ο γερό Νικόλας; Κάνεις δεν τον είδε κανείς δεν ήξερε. Ανάστατος ο παράδεισος. Και μέσα στη γενική στεναχώρια λαχανιασμένος και κάθιδρος μουσκεμένος ως το κόκκαλο, παπί σωστό, που η θάλασσα έσταζε απ’ τ’ άσπρα τ ου γένια και μαλλιά πούχαν κολλήσει στο στεγνό του αδύνατο πρόσωπο, παρουσιάζεται μπροστά στο θρόνο φοβισμένος ο γέροντας : Πού ήσουν πάτερ Νικόλαε; Τον ρωτά ο θεός σοβαρά. – Θεέ μου του λέγει, βλέπεις εκεί κάτω την τρικυμία; Κινδύνευαν οι ναυτικοί και με φώναξαν να τους σώσω. Τι μπορούσα να κάνω; Συγχώρα με αν δεν ήμουν παρών σαν με ζήτησες κι αν παρουσιάστηκα σ’ αυτά τα χάλια. Γυρίζει τότε ο Θεός και λέει στον Άγιο Κασιανό. Τα βλέπεις; Συ τι προσφέρεις; Λοιπόν από τότε τούδωσε την άδεια να γιορτάζεται στα 4 χρόνια (τώρα βεβαια όχι στα 4 αλλά στα 400) για να μην παραπονιέται και κείνος, και να του φέρνουν δώρα, αφού και οι υπηρεσίες που κάνει είναι μικρές

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Η παθός είναι γιατρός

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ιγώ π' έπαθα ξέρου

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του παθό ρώτα να σ' 'πη

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Άμα κανείς πεθάνει κι’ έχει ‘’βγιό’’ = βίος = θησαυρός, κρυμμένο στη γή και δεν το πή, τότε κι’αυτός δε λειώνει κι’ο θησαυρός στοιχειώνει, το φυλάνε δαίμονες πολλοί. Συνήθως την υπόδειξη του θησαυρού κάνει στον ύπνο κάποιου κάποιος άγιος για να του χτίσουν ναό, μια, δυό, τρείς φορές στον ύπνο παρουσιάζεται και λέγει το τόπο που θα σκάψουν για να τον βρούν. Επειδή συνήθως και ο διάβολος πειράξει με θησαυρούς τους ανθρώπους ο ενυπνιασθείς ζητεί άδεια να πάρη σύντροφο μαζί του. Αν του το επιτρέφη πάνε συντροφιά δύο στο υποδειχθέν μέρος αν όχι τότε σκέπτεται μήπως τον πειράζει ο διάβολος και αναλόγως της αφοβίας του αποφασίζει να σκάψη μόνος ή ακριβώς το μεσημέρι ή ακριβώς μεσάνυχτα. Παίρνει μαζί του σταπί και φτυάρι και θυμιατό που τάνάβει κάνει το σταυρό του κι’ αρχίζει το σκάψιμο. Αν βρή το θησαυρό και κάνει να τον πάρη τότε οι φύλακες δαίμονες αρχίζουν τις φωνές ‘’δκός μας ίνι η βγιός’’, κπάνουν φασαρία μεγάλη μεταμορφώνονται σε αγρίμια, φίδια, φωτιά για να εκφοβίσουν τον ανσκάπτοντα συλητήν αυτός όμως τους προβάλλει όλα του τα φυλαχτά και κυρίως το σταυρό που φέρει στο λαιμό του προφέρει το ΙΣ ΧΡ ΝΙΚΑ, λέει το πιστεύω κι’ αν δεν τα χάση, δεν φοβηθή, παίρνει το θησαυρό και φεύγει ενώ οι δαίμονες τον ακολουθούν ώσπου να κράξη ο πρώτος πετεινός οπότε διαλύονται και εξαφανίζονται. Δεν πρέπει όμως να γυρίση πίσω του να δή γιατί θα πάθη μεγάλο κακό μπορεί να τυφλωθεί και να κουφαθή και να κουζουλαθή = να παραλύσουν τα άκρα του κυρίως τα πόδια κι ‘ άν μιλήση θα βουβαθή. Πρέπει δε να εκτελέση την επιθυμίαν του υποδείξαντος τον θησαυρόν άλλως κινδυνεύει να τον χάση και κακό να πάθη μεγάλο. ‘Αν από ακριτομύθεια μάθουν κι’ άλλοι για το θησαυρό δηλ. ‘’καταλαλ’ θή η βγιός’’ = καταλαληθή τότε όταν τον βρούν είναι καμωμένος κάρβουνα = έξ ού και το άνθρακες ο θησαυρός’’. Ξαναθάπτεται και αφήνεται για άλλον τυχερόν. Ταύτα πάντα σπανίως αναφέρονται. Δεν κάνει να λέγωνται. Θησαυρός = συνήθως σε πήλινο δοχείο/ κιούπ’ = πιθάρι, κουρούπ’ = μικρό πήλινο χωρίς χέρια ή κουμλ’ί

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στοιχειωμένα σπίτια θεωρούνται τα έρημα, ακατοίκητα που σ'αυτά κατοικούσαν γέροι ή γρηές ολομόναχοι και μετα το θάνατό τους κλειστήκαν και ρήμαξαν. Τότε λένε πως τα μεσάνυχτα μέσα σ'αυτά ακούονται θρήνοι και κρότοι απο τα στοιχειά που το κατοικούν ή απο τις ψυχές που κατοικούσαν εκεί. Κάθε γεφύρι θεωρείται στοιχειωμένο και τη νύχτα αποφεύγουν να περνάνε απο 'κει κυρίως τα μεσάνυχτα, γιατί εκεί κατοικοεδρεύουν ''ανηρούσις''-νεράιδες.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα δαιμόνια τα μεσημβρινά θεωρούνται πιο επικίνδυνα απο τα της νύχτας.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

“Chιμνιαμίδ” ερπετόν σαυροειδές, σαν μικρό κροκοδειλάκι που ζή μέσα στα σπίτια και σκαρφαλώνει στους τοίχους. Όταν το σκοτώση άνθρωπος λένε πως έκανε μισή λειτουργία, γιατί έπεσε κάποτε στο Άγιο ποτήρι και το λέρωσε κι' η γάτα λένε που τόπιασε δεν είναι συχαμερή σαν το σκυλί.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Αποδίδεται εις ενέργειαν των νεράϊδων (ήπιε νερό φαντασμένο) = νερό που λούστηκαν οι (ανηρούσις, ανηραγίδις) νεράϊδες. Κάνουν ξόρκια το ηλιοβασίλεμμα.

Χρονολόγηση: 1955
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μη ρίξ΄ θα βρουγκήκCH'

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τ' άστρα είναι τα μάτια του Θεού

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα μαύρα μέσα στο φεγγάρι ήτανε δυό αδερφάκια που μαλώνανε ολοένα και το φεγγάρι που τα είδε μια μέρα να τραβιούνται απ' τα μαλλιά έσκυψε και τα άρπαξε κι από τότε φαίνονατι ακόμα κι' εκεί να μαλλιοτραβγιούνται. Λέγεται στα παιδιά για να μη μαλώνουν και τ' αρπάξη το φεγγάρι.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Αλάργα = πολύ μακρυά προς τη Δ. Είναι το παλάτι του ήλιου, που κάθε βράδυ κουρασμένος πάει να ξεκουραστή κι' αυτός και τ' αλογά του, κοιμάται νωρίς για να σηκωθή το πρωί να ζιέψη τ' αμάξι του και να φέρη το φώς στο κόσμο ξεκινώντας απ' τον καθημερινό του δρόμο. Είναι θλιμμένος στις συννεφιές από μεγάλα σπουδαία γεγονότα. Κυρίως τη Μ. Παρασκευή για να μη δή σταυρωμένο το Χριστό. Όλα τα βλέπει κι όλα τα ξέρει, να τίποτε δε λέει έστω κι' αν τον ρωτούν.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τάξιμο νηστείας κάθε χρόνο στην εορτή του Αγίου Ιωάννη του προδρόμου, διότι η παράδοσις λέει ότι την ώρα που απεκεφαλίζετο ο Πρόδρομος όλους τους στρατιώτες τους έπιασε θέρμη και τρέμανε κι από τότε διαδόθηκε η αρρώστεια.

Χρονολόγηση: 1955
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Παιδί με τρίχες αντρειωμένο. Τέρατα= γέννησι το Σατανά για να φάη όλο το σπίτι. Κακός οιωνός το τέρας μέσα στο σπίτι. Άλλοι το αποδίδουν ότι έγινε συνουσίασις όταν η γυναίκα είχε περίοδον. Τα δίδυμα και τρίδυμα πάνε «γινιασκό» δηλ. κληρονομικά κυρίως στα εγγόνια δηλ. 2η 4η 6η γενιά. Θεωρούνται τυχερά μέσα στο σπίτι και ευλογία του θεού.

Χρονολόγηση: 1955
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Βρυκολακιάζει ο νεκρός όταν ξεχάσουν την ώρα του ενταφιασμού να του βάλουν στο στόμα το κομμάτι του κεραμυδιού με τα ψηφία ΙΣ ΧΡ ΝΙΚΑ, ή όταν έχει κάποια σφοδρή επίθυμία ή για να τιμωρήση κάποιον που τον έβλαψε στη ζωή. Οι βρυκόλακες εμφανίζονται ή ακριβώς 12 μεσημέρι με θόρυβους ανοιγοκλεισίματα θυρών, σύρσιμο αλύσεων, κατρακύλισμα συών χαλκών αόρατοι, σαν αγέρας, ή απ’τις 12 τα μεσάνυχτα ακριβώς με την ίδια φασαρία αλλά τότε στο σκοτάδι γίνονται ορατοί σαν ίσκιοι πιο μαύροι κι απ’το σκοτάδι χαλούν κυριολεκτικώς τον κόσμο με την φασαρία που κάνουν ενώ οι ζημιές τους είναι ελάχιστες. Οι άνθρωποι για ν’απαλλαγούν απ’αυτούς κάνουν λειτουργίες στο όνομά τους, ελεημοσύνες για νάβρουν την ησυχία τους τότε θυμούνται τις παραγγελίες που είχαν αφήσει και τις εκτελούν. Πίσω απ’τις πόρτες χαράζουν σταυρούς με τα ψηφία ΙΣ ΧΡ ΝΙΚΑ. Βάζουν κομμάτια δίχτυ μεταξωτό, τα μτάργια (χρησιμοοιούνται στον εγχώριο αργαλειό)θέτουν στο προσκέφαλο τους όταν θα κοιμηθούν κομμάτι ψωμί, σφραγίδα μικρή (σφραγ’στρέλ)και διαβάζουν και τους ξορκισμούς.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ώρα κακή: 12η μεσάνυχτα που βγαίνουν όλα τα κακά και πειράζουν τους ανθρώπους. Κάθε μέρα έχει και μια ώρα κακιά. Χειρότερη όμως είναι του Σαββάτου. Τότε βλέπει κι ένα είδος φιδιού που το λένε – «κυφλίκ’» τυφλίτης κι αλίμονο σ’ όποιον βρη μπροστά του. Είναι πολύ χειρότερος κι απ’ την «ασκόχιdρα= οχιά, - «Ώρα ΚαCHTιά έτυχι – «τουν ηύρι ώρα – έτυχι να του βλάCH’ κ΄μίCH TCH ήταν φαίνιτι γι’ ώρα η καTCHιά TCHί πιάση η βλαCH ΄κιμνιά.

Χρονολόγηση: 1959
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μπρος 'τα κάλη, κ' ειν ' η πόνους

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάλλια στου μαλί μ' πίρι στου TCHιφάλι μ'

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φαγουνίdι σα dου CHTCHύλου μι κ' γκάτα

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα παλιά τ' ακουνίσματα, έχουν κ' χάρ'

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σα σα πάγου 'α ξιπέσου, ναβρου πάπλουμα 'α πέσου

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του πουλύ του Κυργιαλέγ' σου του βαργιέτι TCHί η παπάς

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σκλάβους αλύτρουτους

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του δέκατου θα παρ' ς TCHί ρουτάς

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σα dουν ξιπήρ' η πουταμός

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σα δε bείθιτι του πιδί, 'α πείθιτ' η γουνιός

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σβάτι να μην άφτουν

Χρονολόγηση: 1961
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Σαρέλλης, Εμμανουήλ
Τόπος: Πλαγιά
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Πλαγιά

Ανακαλύψτε 274 τεκμήρια που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Ελαιοτριβείο - Άγνωστης ιδιοκτησίας

Ελαιοτριβείο - Άγνωστης ιδιοκτησίας

Η παθός είναι γιατρός

Ιγώ π' έπαθα ξέρου

Του παθό ρώτα να σ' 'πη

Τα δαιμόνια τα μεσημβρινά θεωρούνται πιο επικίνδυνα απο τα της νύχτας.

Αποδίδεται εις ενέργειαν των νεράϊδων (ήπιε νερό φαντασμένο) = νερό που λούστηκαν οι (ανηρούσις, ανηραγίδις) νεράϊδες. Κάνουν ξόρκια το ηλιοβασίλεμμα.

Μη ρίξ΄ θα βρουγκήκCH'

Τ' άστρα είναι τα μάτια του Θεού

Μπρος 'τα κάλη, κ' ειν ' η πόνους

Κάλλια στου μαλί μ' πίρι στου TCHιφάλι μ'

Φαγουνίdι σα dου CHTCHύλου μι κ' γκάτα

Τα παλιά τ' ακουνίσματα, έχουν κ' χάρ'

Σα σα πάγου 'α ξιπέσου, ναβρου πάπλουμα 'α πέσου

Του πουλύ του Κυργιαλέγ' σου του βαργιέτι TCHί η παπάς

Σκλάβους αλύτρουτους

Του δέκατου θα παρ' ς TCHί ρουτάς

Σα dουν ξιπήρ' η πουταμός

Σα δε bείθιτι του πιδί, 'α πείθιτ' η γουνιός

Σβάτι να μην άφτουν