SearchCulture.gr | Petrovouni (Europe ▶ Greece ▶ District of Epirus ▶ Ioannina )

1 - 28 from 28 items

Map Grid

Sort by

Τον Άγιο τον φοβούμαστε και δεν παίρομε ποτές ξύλα από δέντρα ξιρά που πέφτουν και είναι της εκκλησίας. Ήτανε ένα κούτσουρο ξιρό πεσμέν' από καιρό στον Άϊ Νικόλα. Ένας το πήρε και το πάησε στο σπίτ' τ'. Το 'βαλε στη φωτιά και τη νύχτα πήγε ο Άγιος Νικόλαος και τον έπιασε στο ξύλο. Σ'κώθηκε το πρωί και το πήρε και το πάησε πίσω στην εκκλησία. Στα βακούφια δεν πηαίνει κανένας και δεν παίρνει τίποτα.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Στα “Ποτιστικά” είναι ο Άγιος Νικόλαος. Πιο κάτω είναι ένας νερόμυλος βακούφ'κος, τ' Αγίου Νικολάου. Ένας χωριανός πήγε κοντά κι έφκειαξε δικό του μύλο. Τότες παρουσιάστ'κε ο Άγιος Νικόλαος πολλές φορές και του 'λεγε, δεν ξέρω τι του 'λεγε, τον ενοχλούσε και ο άνθρωπος αναγκάστ΄κε και απαράτ'σε το μύλο κι έγινε παπάς.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Είναι μια τοποθεσία κοντά στο συνοικισμό του Πετροβουνίου Χαροκόπ' (Μπαρντ' βαρ'), που λέγεται Μνήμα τ' Αράπ'. Σ' αυτό το μέρος λέν πως μια φορά ένας Τούρκος πέρασ' από το κοντινό μοναστήρ' της Ηλιόκαλης και πήρε το μεγαλύτερου το γκισέμ του καλοέρου. Ο Καλόερος του αντιστάθηκε αλλά ο Τούρκος το πήρε το γκεσέμ. Έπειτα ο καλόερος πήρι ένα ζαλίκι ξύλα και το 'βαλε κάτω από την εικόνα τση Παναΐας και τς είπε θα σε κάψω αν δε δείξ'ς το θάμα σου στον Τούρκο. Και ήταν έτοιμος να το προσανάψ'. Έπειτα ο Τούρκος πάει να πάρ' τ' αλογό τ' που είχε δεμένο εκεί (στο μαναστήρ') αλλά τ' άλογο δεν κουνιότανε από τον τόπο τ'. Φεύγοντας ο Τούρκος ως διακόσα μέτρα πιό κάτω τα κακάρωσε και τώρα το μέρος αυτό λέγεται “μνήμα τ' Αράπ'”.( Γκισέμ = τράγος, ζαλίκι = Όσο μπορεί να σ'κώσ' μια γυναίκα στον πλάτ'.)

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Ο Ντουραχάν πασάς ήταν αρχηγός μιας πυροβολαρχίας από 'ρχονταν απ' τη Θεσσαλία για να πάη στα Γιάννενα. Περνώντας το δρόμο του Dρίσκου (Δρίσκου) προχώρησε για τα Γιάννενα. Η λίμνη ήτανε παγωμένη κι απάνω ήτανε μια πέτσα χιόνι. Κι ο πασάς δεν ήξερε αν είναι λίμνη ή κάμπος και προχώραε, ώσπου έφτασε στα Γιάννενα. Ικεί παρουσιάστ'κε στον πασά κ' εκείνος τον ρώτ'ξε που 'θε ήρθες. Ο Ντουραχάν το 'δείξε το δρόμο. - Βρε, του είπε, τι λές αυτού, εκεί είναι λίμπ' μωρέ – μωρέ – Εγώ από κεί ήρθα. Καταλάβοντας ύστερα ο Τούρκος οτι ήταν λίμπ' αυτού παγωμέν' έφκειασέ ένα μεγάλο μαναστήρ' και πήρε το όνομα Ντουραχάν. Στη θέσ' του μαναστηριού ήταν πρώτα ένα μικρό 'κόνισμα. (Ντουραχάν = Όνομα Τούρκου, κόνισμα = Εικονοστάσιον καθ' οδόν).

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Σε κάθε σπίτι άμα παρησιαστή φίδι και το ιδή όποιος απ'το σπίτι δεν το σκοτώνει, γιατί είναι το στοιχειό του σπιτιού. Το 'χουν σε κακό άν το σκοτώσουν. Θα καταστραφή το σπίτ'.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Στα στεφάνια και στους γκρεμούς όπου έγιναν δυστυχήματα κατοικούν φαντάσματα. Φαντάσματα είναι οι σαϊταναραίοι, διαβόλ', ησκιώματα, ζούδια. Αυτά χάνονται αν ρίξωμε πέτρες με το αριστερό το χέρι ή όταν ανάψη θυμίαμα.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Κοντά στο Κ'λλούρ' του Μπούγια, στη στροφή που έπρεπε τ' αυτοκίνητο και σκοτώθ'καν 29 άνθρωποι, πέρναγε ύστερ' από λίγες μέρες ένας χωριανός μας με μ'λάρ' τ'. Λοιπόν μόλις πήγι στη στροφή, το μ'λάρ' σταμάτ'σε, δεν έκανε μπροστά. Αγωνίστ'κε μισή ώρα ο χωριανός μας και δεν μπόρεσε να το περάσ' και αναγκάστ΄κε ν' αλλάξη δρόμο. Σαν πήγε στη Χαροκόπ' απάντ'σε έν γέρο, το Νικόλα Κύρκο, και του διηγηθ΄κε το τι έπαθε. Ο γέρο – Κύρκος του είπε, ότι το ζώο, του είπε, κάτι ήβλεπε εκεί πέρα, γιατί τα ζώα είναι αθώα, κάτι ήβλεπε, που εσύ δεν μπορείς να το ιδής.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Το χωριό (το Πετροβούνι) παλαιότερα ήτανη το κεφαλοχώρι της περιφέρειας. Όταν πολλοί από τους κατοίκους φύβγανε από δώ για το Σακαρέτσι κρύψανε στην Αγία Αικατερίνη μια χρυσή γουρούνα με εφτά χρυσά γουρουνάκια. Ο κόσμος από τότε ως τώρα τα βλέπει στον ύπνο τ’ και πηγαίνουν για να τα βρούν και τα πάρουν. Για να τα βρούν όμως πρέπει να τα ‘δούν τρείς βραδυές συνέχεια στον ύπνο τους και να πάνε με το πρόσωπο εκείνο που εινοριάζονται να τα πάρουν (παρά πολλών)

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Τα παλιά τα χρόνια το Βασταβέτσι (Πετροβούνι) και το Σερράκο ήταν κεφαλοχώρια. Κάθ’ έν απ’αυτά είχαν από ‘να στοιχειό. Αυτά τα στοιχειά ήταν μεγάλα όσο και οι κάτοικοι κάθε χωριού. Του Βασταβετσιού ήταν μεγαλύτερο και θηλ’κό, του Συρράκου ήταν μικρότερο γιατί είχε λιγώτερον κόσμο, αλλά αρσενικό. Αυτά ήρθαν σε αμάχη και παλαίψαν σε κάποιο σάδ’ (=ύψωμα). Ένας γιλαδάρ’ς Συρρακιώτης ‘’ήταν εκεί κάθε φορά που γονάτιζε το στοιχειό του Συρράκου αυτός το ‘ρριχνε ένα γρουμπούλ’ ξύγκι, στο Βεσταβέτσ’νό στοιχειό το ‘ρρίχν’από ‘να λιθάρ’ και το κατάπινε. Αυτό γίν’κε τρείς φορές όπου στον πάτο (=στο τέλος) νίκ’σε το Συρρακιώτ’κο και το χωριό το Συρράκο μεγάλωσε και το Βεσταβιτσ’νό διελύθ’κε. Από τότες φύγαν από δώ και πάησαν στο Σακαρέτσ’. (Παρά πολλών κατοίκων του Πετροβουνίου). (γρουμπούλ=σβώλος κομμάτι).

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Τις ξωτκές τις λέμε και σαταν’κα.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Λένε οτι ένας ξέκιν'σι να πάη στον κουμπάρο του κ' είχε στον ώμο ένα σακκί άχερο. Το σάκκι ήταν τρύπιο κ' εχύνονταν το άχερο. Έτσι έγινε το άχερο κουμπάρου (= γαλαξία).

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Μια βολά ένας χωριανός μας ήταν στη Θεσσαλία. Ερχόντας για να 'ρθ' στο σπίτ' τα' εδώ, στη στράτα ανταμώθ'κε μ'ένα χωριανό. Και του είπε- Γειά σου μπάρμπα Κώστα, τι γίνεσαι, π΄πως είσαι; Και κείνος- Καλά τα’λέει. Εσύ τι κάν’ς; Αυτός που ερχόταν από τη Θεσσαλία δεν ήξερε καλά το δρόμο για δεν ήταν από τον ίδιο συνοικισμό. Νύχτα ήταν. Και του είπε- Θέλω να πάγω στο σπίτ’ του μπάρμπα Μήτρου Κολοβού και δεν ‘φτυχάω (ξέρω) καλά το δρόμο. – Πάμε μαζί τ’λέει κειός. Όταν πήγανε κοντά στο σπίτ’ κεινού που ζήταε και ξεχώρ’σαν να πάη στο σπίτ’ του. Σαν πήγε στο Μπάρμπα Μήτρο Κολοβό λέει ο μπάρμπα Μήτρος. –Πούθ έρχεσαι τέτοια ώρα, Γιάνν’σύ δεν ήξερες καλά τη στράτα. ‘Α! βρήκα τον μπάρμπα Κώστα Δήμο στο λαγκάδ’ και μ’έφερε ίσαμ’εδώ. – Μωρέ τι λές, ο Κώστα Δήμος είναι πεθαμένος εδώ και τέσσερις πέντε μήνες. –Μωρέ του λέει, εγώ τον ηύρα στο λαγκάδ’ με τα μ’στάκια του στριμμένα κ’ήρθαμαν μαζί κουβεντιάζοντας ως εδώ ‘ιά κι αυτός πάει κάτ’το δικό τα’το σπίτι και μένα μου είπε : αυτό είναι το σπίτ’ του μπάρμπα σ’ κ ‘ήρθα ίσα εδώ. (Υπάρχει πλήθος παραδόσεων περί βρικολάκων. Ο πολύς κόσμος πιστεύει ακραδάντως εις αυτούς΄. Την 22αν Δεκεμβρίου 1958, συνέβη αυτοκινητιστικόν δυστύχημα πλησίον του χωρίου με 29 νεκρούς. Οι κάτοικοι διηγούνται ότι πλησίον του τόπου του δυστυχήματος είδον επανειλημμένως μερικούς των φονευθέντων ολοσώμους.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Άμα περνάη άνθρωπος κοντά στον τοίχο που χτίζομε ή θεμελιώνομε και πέση ο ήσκιος του και τον χτίσωμε λέμε πεθαίνει.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Ο κακός, ο γκρεμισμένος και ο αδικοσκοτωμένος βρικολακιάζ' και για να ησυχάση να μη βγαίνη, πααίνομε και σταυρώνομε στον τόπο πό 'χει πέσει το αίμα. Άν είναι κακούργος, βράζομε νερό και τον ζεματάμε στον τάφο του.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Όταν η Εύα ξεγέλασε τον Αδάμ κ'έφαγε το απαγορευμένο σύκο απ'τη συκιά, του κάθησε εδώ στο λαιμό, στο ''καρκάκι''(λάρυγγα), κι απο τότε οι άνθρωποι έχουν το σύκο στο ''καρκάκι''

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Ο Αδάμ και η Εύα σαν πέθαναν πήγαν ίσα στην Κόλαση. Άν ένας απο μάς θα πάη στην κόλαση και θελήσ'να βρή ποιός απ'όλους τους κολασμένους είναι ο Αδάμ και η Εύα, θα το πετύχ'άν προσέξη στον αφαλό τς. Τότες θα ιδή ότι οι άλλοι όλοι έχουν αφαλό και μονάχα ο Αδάμ και η Εύα δεν έχον.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Μια συνοικία του Κοντοβρακιού (νυν Δαφνούλας) κοντά στο Βασταβέτσι (νυν Πετροβούνι) λέγεται Κοντ’νοί (Κοντινοί). Διηγούνται ότι όταν οι Βασταβέτσ’ νοί έφευγαν για το Σακαρέτσι λίγοι από τους τελευταίους μετάνοιωσαν γύρ’σαν πίσω κ’ έκαμαν το συνοικισμό που λέγεται Κοντ’νοί, δηλαδή οι τελευταίοι, αποσταμέν!

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Στα ‘’Ποτιστικά’’ του Πετροβουνίου (παλαιότερον Λούντζ’νο ή Λούντζονο) είναι η εκκλησά Άγιος Νικόλαος κόσμος διηγείται ότι πολλές φορές παρουσιάζεται ο Άγιος άλλοτε άνθρωπος με άσπρα γένεια και άλλοτε με σεντόνι να βγαίνη απού τα παράθυρα και να χάνεται. Πολλές φορές βλέπουν να βγαίνουν φωτιές από τα παράθυρα. Μια φορά μια γύφτ’σσα η Αρχόντω, πάησε και πήρε λάδ’από το καντήλ’ να φκειάσ’κουρκούτ’ να φάη. Τότες τα παρουσιάστ’κε ο Άγιος στο σπίτ’ και δεν ξέρω τι τα είπε. Φοβήθ’κε και παραλογούσε. Αλλά δεν θυμόταν να μας πή τι τς είπε ο Άγιος.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Άμα καμμιά φορά πάθη κανείς παράλυση ή άλλη βαρειά αρρώστεια απότομα, λεν ότι πάτ’σε την τάβλα του Σαϊτάν’. Η τάβλα του Σαϊτάν’ βρίσκεται στα Στεφάνια, στα λαγκάδια και στους γκρεμούς. Εκεί τρων αυτοί, κει μαζεύουντι. [Στεφάνια= Απότομοι βράχοι παρά τον Άραχθον]

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Οι παλιοί έφκειασαν το μύλο την κάτω και την απάνω μυλόπετρα. Έβαλαν και το νερό. Έφερναν οι πέτρες γύρω κ’ έπεφτε το σ’ τάρ’ απού το κοφίν’ στο κορτσέλι. Το κορτσέλι το κουνούσαν με το χέρ’ για να πέσ’ το στάρ’ μέσα στη μυλόπετρα.Κουράζονταν πού κι αναγκάστ’καν να ρωτήσουν το σϊτάν’ τι να κάνουν για να μη κουράζωνται. Κείνος τς είπε αύριο πρωΐ θα ‘ρθω και θα σας πω, αλλά δεν θα γελάσ’ κανένας την ώρα που θα παρουσιαστώ εκεί. Το πρωΐ άραξε καβάλλα σ’ ένα λαγό. Οι άνθρωποι άμα τον είδαν, γέλασαν. Αυτός τότε θύμωσε και έστριψε να φύβγη. Στο φεύγα είπε: Δεν τους κόβ’ το κεφάλ’ να βάλουν ένα τόντζι να χτυπάη στην πέτρα για να πέφτ’ το σ’τάρ! Άκ΄σαν, τς έκοψ’ το κεφάλ’ και το φκειάξανε. [κορτσέλι= μικρό κοφινάκι, τόντζι= Ο άξονας του νερόμυλου κάτω έχει το τόντζι, ένα μυτερό σίδερο που γυρίζει πάνω σε άλλο που έχει μια τρυπίτσα για να μη φεύγη.]

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Μη φωνάζετε παιδιά, λεν οι βάβες, θα 'ρθ' ο σαϊτάν'ς να σας πάρ' τ' φωνή. Και σωπαίν'ν.

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Όποιος κοιμ’θή στ’ αλών’ το βράδ’ ησκιώνεται, τον πατάν οι σαϊταναραίοι και του παίρουν τ΄φωνή. Και το μεσημέρ’ δεν κοιμούνται στ’ αλών!

Date: 1959
Item type: Folk Legend
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Της Υπαπαντής μαζεύουνε οι γιορτές στ' αντί

Date: 1959
Item type: Proverb
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Το νταηλίκι του γονή είναι το αρσενικό παιδί

Date: 1959
Item type: Proverb
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Το ζώο το βρήκαμε κουρμπάν'

Date: 1959
Item type: Proverb
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Μάρτη, γδάρτη σακκουλοτινάχτ' και παλουκοκαύτ'

Date: 1959
Item type: Proverb
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Σκυλλ' από κοπάδ' και νύφ' από σόϊ

Date: 1959
Item type: Proverb
Creator: Οικονομίδης, Δημήτριος Β.
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Το πόδι που πολύ περπατεί, πεττεί τσαι κλάννεται

Item type: Proverb
Creator: Άγνωστος συλλογέας
Place: Petrovouni
Institution: Academy of Athens

Petrovouni

Discover 28 items related to this place

Filters

Filters

Τις ξωτκές τις λέμε και σαταν’κα.

Λένε οτι ένας ξέκιν'σι να πάη στον κουμπάρο του κ' είχε στον ώμο ένα σακκί άχερο. Το σάκκι ήταν τρύπιο κ' εχύνονταν το άχερο. Έτσι έγινε το άχερο κουμπάρου (= γαλαξία).

Άμα περνάη άνθρωπος κοντά στον τοίχο που χτίζομε ή θεμελιώνομε και πέση ο ήσκιος του και τον χτίσωμε λέμε πεθαίνει.

Μη φωνάζετε παιδιά, λεν οι βάβες, θα 'ρθ' ο σαϊτάν'ς να σας πάρ' τ' φωνή. Και σωπαίν'ν.

Όποιος κοιμ’θή στ’ αλών’ το βράδ’ ησκιώνεται, τον πατάν οι σαϊταναραίοι και του παίρουν τ΄φωνή. Και το μεσημέρ’ δεν κοιμούνται στ’ αλών!

Της Υπαπαντής μαζεύουνε οι γιορτές στ' αντί

Το νταηλίκι του γονή είναι το αρσενικό παιδί

Το ζώο το βρήκαμε κουρμπάν'

Μάρτη, γδάρτη σακκουλοτινάχτ' και παλουκοκαύτ'

Σκυλλ' από κοπάδ' και νύφ' από σόϊ

Το πόδι που πολύ περπατεί, πεττεί τσαι κλάννεται