SearchCulture.gr | Αναζητήστε τεκμήρια πολιτισμού, ιστορίας και τέχνης στο SearchCulture.gr

1 - 30 από 83 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Κάτοψη του κόλπου της Μάκρης, γνωστού στην αρχαιότητα και ως Glaucus Sinus

Χρονολόγηση: 1401 - 1900
Ιστορική περίοδος: Βασιλεία Γεωργίου Α’, Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος
Τύπος τεκμηρίου: Δισδιάστατα γραφικά
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Χάρτης της διαδρομής του συγγραφέως από τον κόλπο της Μάκρης ως τον Μαίανδρο

Χρονολόγηση: 1401 - 1900
Ιστορική περίοδος: Βασιλεία Γεωργίου Α’, Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος
Τύπος τεκμηρίου: Χάρτης
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Άποψη των Λυκιακών τάφων κοντά στην Τελμισσό (Μάκρη)

Χρονολόγηση: 1401 - 1900
Ιστορική περίοδος: Βασιλεία Γεωργίου Α’, Ύστερη Βυζαντινή Περίοδος
Τύπος τεκμηρίου: Δισδιάστατα γραφικά
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)

Απάνου στο βουνό λίμνη. Το Άκταρ. Βουνό που δεν έφευγε το χιόνι. Εκεί ήταν τ’ Άη Γιωργιού τ’ άλογο. Ήταν ένα γυμνό άλογο, ζούσε εκεί. Αυτό βγήκε μια φορά και πήδησε μια φοράδα, γέννησε ένα πουλάρι όμοιο. Όταν ξαναπήγαν τη φοράδα κοντά στ’ άλογο πήρε αυτό και το μικρό του κι έφυγαν. Από τότε δεν τα ξαναείδαν. Τούρκοι λατρεύουν τον Άη Γιώργη, Άη Δημήτρη . Ποτέ δεν λέν ψέμματα

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στου Παπαλάμπρου τα κελλιά = ερείπια αρχαία τα Κάστρα. Εύρικσαν αντίκες, που έγραφαν που είναι η γουρούνα με τα γουρουνάπουλα. Είναι θησαυρός. Όλοι ψάχναν να τον βρούν μα κανένας δεν τον βρήκε. Εκεί κάποιος είχε δίπατο σπίτι. Είδε η γυναίκα στον ύπνο της έναν Αράπη. Αυτός της είπε να χύση ανθρώπινο αίμα ,έπειτα της είπε θα σκάψης θα δής έναν Αράπη, αλλά να μην φοβηθής. Έπειτα θα σημώσης μια μαρμάρινη πέτρα κι εκεί θα δής ένα πιθάρι γεμάτο φλουριά. Αυτή φοβήθηκε, ΄δεν το ΄κανε. Την άλλη μέρα έγινε ολόμαυρη, έπεσεν άρρωστη. Το ‘πε τότε στον άντρα της. Έσκαψαν , αλλά πιά δεν βρήκαν φλουριά, αλλά κάρβουνα.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Νεράϊδες λέγονται γιατί βγαίνουν σε νερό. Γι’ αυτό δεν πάμε τη νύχτα στη βρύση τα δωδεκαήμερα. Αυτές είχαν όργανα. Πάνε μια φορά και ξεμοναχεύουν τον παππού μου. Τον γύριζαν σ’ όλα τα βουνά γύρω. Δεν τον απόμεινε τίποτα ούτε βρακί. Τον ανεβάναν απάνου στην πηγή (=4 βρύσες) Λέγαν: Συλαλεύεται Χριστός συλλαλεύομαι κι εγώ Δος του κι ας πηγαίνομε τίποτα δεν παθαίνουμε δός του κι εσύ Μαστροβασίλη. Ο Μαστροβασίλης όμως ήρθε στα λοϊκά του. Ανέβηκε και καθόντανε στη βρύση. Τον είχανε σακατέψει γιατί τον χτυπάγανε στην πλάτη. Αυτές πάντα γυρεύουνε να τον ρίξουν τον άνθρωπο μες το νερό και να τον πνίξουν. Αλλά κι ο άνθρωπος μόλις βραχή ξυπνάει. Βγαίναν και καταμεσήμερο, γι αυτό φοβούνται να πάνε μόνοι μακριά οι άνθρωποι. Τα παλιά χρόνια βγαίναν στα δώματα τα δωδεκάμερα και χορεύαν αυτές! Τότε βγαίναν τα δαιμονικά, γιατί δεν βάνανε στους νεκρούς εμπρός την πεντάλφα. Τώρα που τήνε βάνουν την πεντάλφα δεν βγαίνουν οι νεκροί από τα μνήματα. [Συλαλεύεται Χριστός= αυτό το λέγαν πάντοτε της Αναλήψεως, που έκαναν πάντα μπάνιο (Προφέρ. «της συλλαλήψεως»), ας πηγαίνουμε= δηλ. στη θάλασσα, Μαστροβασίλη= Του το καναν κάμποσες φορές αυτός τίποτα, ώσπου λάλησε ο πετεινός και τότε χάνονται αυτές].

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μιαν φορά κι έναν καιρόν, που 'ταν ένας βοριάς δυνατός και κουτουριασμένος ικεί που φυσάει ή αέρας πουλύ δυνάτος η πέρανεν ένας άνθρωπος κ' είχενεν μια κιεπενέκαν (κάππαν) εις τα χέρια του κι ΄πεβαζεν στοίχημα η νήλιος με το βοριά ποιός αμπαρά να πάρη από τ' ανθρώπου τη ράχη την κεπενέκα. Τώρα να δοκιαμαστούμε και οι δυό μας ποιός είνια δυνατός. Έπιασεν κ' οι δυό με τη δύναμη να φυσάη βοριάς και ν' απλώση κ' η νήλιος τις αχτίνες του κι χαμιάς (αμέσως) που δύσησεν η βαριάς ητυλίχτην ή άνθρωπος σφιχτάσφιχτά μέσα. Ύστερα βγάζει κ' η νήλιος τις αχτίδες του και βγάλλει άνθρωπος την κεπενέκα του από τη ράχη και τη ριχτεί. Και τότε γέλασεν η βοριας. Κ' είπε είσαι άξιος από μένα συ.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Πήρε ο Μάρτης δανεικές απ'τον Φλεβάρη, για να βάλη τη γριά στο καζάνι. Άτε, λέει, Κουτσοφλέβαρε, πέρασαν τ'αρνιά μου. Κουτσοφλέβαρος και teliζαφλεβάρης=μουρλός Φλεβάρης.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Καλακαντζαριές, οι. Αυτές γεννθήκαν το δωδεκαήμερο Σαιτhάνα= τα δαιμονικά ή ζαγκούλια. Οι καλακαντζαριές παίρνουν τους ανθρώπους στον χορό, όπως συνήθως λέμε για τις Νεράιδες.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Την νύχτα δεν βγαίναν έξω, φοβούνταν τα καλικαντζάρια. ''Μη μιλάτε, γιατί θ'απλώση η καλλικαντζαριά το χέρι της απ'τον τζέκιν θα σας πάρη''. Τις φαντάζομαι ωραίες γυναίκες σαν τις Νεράιδες. Παίρνουν τους ανθρώπους. Μια, λένε, ότι τηγάνιζε κεφτέδες και της πήραν.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάποιος την είχεν γυναίκα την καλλικαντζαριά. Πήγανναν σ’ένα γάμο και της έλεγε βγαίκα γυναίκα να χορέψης. Αυτή δεν έβγαινε αν δεν της έδινε το μαντήλι της. Όταν της το ‘δωσε όμως και χόρεψε αυτή χάθηκε. Αυτή πήγαινε όμως κι έλουζε κάθε Σάββατο βράδυ τα παιδιά της. Ο άντρας της ένα βράδυ παραφύλαξε που το ‘βαλε και της το πήρε. Έμεινε πια κοντά του. Γιατί αυτός ήταν κυνηγός και μια μέρα λεύκαιναν οι γυναίκες παννιά στη θάλασσα. Όλες πρόλαβαν και πήρανε τα μαντήλια τως. Αυτή δεν πρόλαβε η κακομοίρα και της το πήρε αυτός και έτσι την είχε κάνει γυναίκα του. Νεράιδες λέγονται γιατί βγαίνουν σε νερό. Γι αυτό δεν πάμε την νύχτα στη βρύση τα δωδεκάημερα. Αυτές είχαν όργανα. Πάνε μια φορά και ξεμοναχεύουν τον παππού μου. Τον γύριζαν σ’όλα τα βουνά γύρω. Δεν τον απόμεινε τίποτα ούτε βρακί. Τον ανεβάναν απάνου στην πηγή(=4 βρύσες). Λέγαν : Συλαλεύεται Χριστός συλλαλεύομαι κι εγώ Δός του κι ας πηγαίνομε τίποτα δεν παθαίνουμε. Δος του κι εσύ Μαστροβασίλη. Ο μαστροβασίλης όμως ήρθε στα λοικά του. Ανέβηκε και καθόντανε στη βρύση. Τον είχανε σακατέψει, γιατί τον χτυπάγανε στην πλάτη. Αυτές πάντα γυρεύοντε να τον ρίξουν τον άνθρωπο μες το νερό και να τον πνίξουν. Αλλά κι ο άνθρωπος που μόλις βραχή ξυπνάει. (Συλαλεύεται= αυτό το λέγαν πάντοτε της Αναλήψεως, που έκαναν πάντα μπάνιο., Δος του κι ας πηγαίνομε= δηλ στη θάλασσα, Δος του κι εσύ Μαστροβασίλη= του το κανα κάμποσες φορές αυτός τίποτα, ώσπου λάλησε ο πετεινός και τότε χάνονται αυτές.) Βγαίναν και καταμεσήμερο , γι αυτό φοβούνται να πάνε μόνοι μακριά οι άνθρωποι. Τα παλιά χρόνια βγαίναν στα δώματα τα δωδεκάμερα και χορεύαν αυτές ! Τότε βγαίναν τα δαιμονικά, γιατί δεν βάνανε στους νεκρούς εμπρός την πεντάλφα. Τώρα που τηνε βάνουν την πεντάλφα δεν βγαίνουν οι νεκροί από τα μνήματα.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Είναι σα γοργόνα της Αττάλειας= όταν ήταν καμμιά άσκημη, όταν δεν ήταν καλοσυγκομένη. Ίδια γοργόνα είναι !

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Παννάκια: Ωνομάσθη το μέρος στην ανηφόρα Μάκρης – Λιβήσι. Εκρέμαζαν παννάκι, κουρέλλια της, από πάνου τους στα κλαράκια το ‘καναν για την υγεία τους. Εκεί στα παννάκια έβγαινε η κλώσσα με τα πουλιά. Την ηύρεν κάποιος Δαιμονικό ήταν.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Άσχημα να βγης μεσάνυχτα αν δεν κράξουν τα κοκόρια. Είναι όλα τα σεϊττάνια στο πόδι κι όλοι οι βόλακοι (βόλακας θα βγη.) Τον πρώτον καιρόν, που βγαίναν τη νύχτα, εύρισκαν κάτι ζαγκούλια. Το ίδιο λέει για το μεσημέρι. «Έτυχε πάν στο μεσημέρι».

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ζαγιούλια= δαιμόνια. Αυτά γίνονταν πρόβατα, γάτες κ.τ.λ.

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στην Παρταριά βρέχει βροντά και στο Μεσίρι στράφτει

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όλα καρδιάς παρευρήματα και γάμοι και αρρεβώνες

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του γαδάρου ν η ουρά κάθουνται εμείς δεν καθούμαστε

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τ' άστρον του είναι θηλυκόν και ααπάν τον ούλες

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όλα του 'άμου δύσκολα κ' η νύφη γκαστρωμένη

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του Άη Λιά καινούριον νέφαλον

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όπ' έχει πολύ καρπό μυρίζει και ποντικίλα

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όποια έχει πολύν πιπέριν ρίχνει και στη φακή

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Έχουμεν μιαν πείναν, βουργάρικην πείναν

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Παρά πατημένα κάλλιο καβημένα

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τον τνάζ' ένα μπάτζον απ' τόρτε γιορανός σφυτίλ'

Χρονολόγηση: 1873
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Δημητριάδης, Αθανάσιος
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φάγαμε την κόττα σας μαγαρίσαμε την πόρτα σας

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Καλορρίζικη η μάννα κορίτσι κάνει πρώτα

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μικρούς και μεγάλους στην κάσσα

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εμείς οι βλάχοι όπως λάχη

Χρονολόγηση: 1943
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Ιωαννίδου, Μ.
Τόπος: Μάκρη, Φετχιγιέ
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Κάτοψη του κόλπου της Μάκρης, γνωστού στην αρχαιότητα και ως Glaucus Sinus

Χάρτης της διαδρομής του συγγραφέως από τον κόλπο της Μάκρης ως τον Μαίανδρο

Άποψη των Λυκιακών τάφων κοντά στην Τελμισσό (Μάκρη)

Είναι σα γοργόνα της Αττάλειας= όταν ήταν καμμιά άσκημη, όταν δεν ήταν καλοσυγκομένη. Ίδια γοργόνα είναι !

Ζαγιούλια= δαιμόνια. Αυτά γίνονταν πρόβατα, γάτες κ.τ.λ.

Στην Παρταριά βρέχει βροντά και στο Μεσίρι στράφτει

Όλα καρδιάς παρευρήματα και γάμοι και αρρεβώνες

Του γαδάρου ν η ουρά κάθουνται εμείς δεν καθούμαστε

Τ' άστρον του είναι θηλυκόν και ααπάν τον ούλες

Όλα του 'άμου δύσκολα κ' η νύφη γκαστρωμένη

Του Άη Λιά καινούριον νέφαλον

Όπ' έχει πολύ καρπό μυρίζει και ποντικίλα

Όποια έχει πολύν πιπέριν ρίχνει και στη φακή

Έχουμεν μιαν πείναν, βουργάρικην πείναν

Παρά πατημένα κάλλιο καβημένα

Τον τνάζ' ένα μπάτζον απ' τόρτε γιορανός σφυτίλ'

Φάγαμε την κόττα σας μαγαρίσαμε την πόρτα σας

Καλορρίζικη η μάννα κορίτσι κάνει πρώτα

Μικρούς και μεγάλους στην κάσσα

Εμείς οι βλάχοι όπως λάχη