Searchculture.gr
ESPA 2014-2020 National Documentation Centre National Documentation Centre
ESPA 2014-2020
  • Home page
  • Search items
  • Browse
    • Persons Persons
    • Types
    • Subjects
    • Historical periods
    • Places
    • Map
    • Institutions
    • Collections
    • Thematic exhibitions
    • Portraits
  • Interoperability
  • About
    • The project
    • Publications
    • News Bulletin
    • Help
  • For institutions
    • Join
    • Publication requirements
    • Expression of Interest
    • Data delivery to Europeana
  • Contact
  • ΕΛ • ΕΝ
More search options Less search options
Clear Help


Filters  

Filters

Clear
Vocabularies of subjects in semantics.gr
Vocabulary of item types created by EKT in semantics.gr
Vocabulary of item places created by EKT in semantics.gr
Chronology
Historical period Vocabulary of historical periods created by EKT in semantics.gr
Institution / collection
Language
Europeana type
Thumbnail or file license
1  -  30   from   132   items
 Map  Grid

     
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Flour mill - Unknown ownership
    Flour mill - Unknown ownership
    Date
    2006
    Item type
    Photo
    Place
    Fisíni
    Institution
    Institute of Historical Research (IHR/NHRF)
    RDF
    |
    In Copyright (InC)
    Την ώρα που απικεφάλ'σαν τον Άγιο Γιάνν' ταράχκεν το κεφάλ' τ' κι έπεσε ταραχή, συνερίγ' παραξσμός. Απετότε έπεσεν η θερμ' στο gόσμο. Τ' αγιογιάννι του παροξυσμού, είναι για τς θέρμες.
    Την ώρα που απικεφάλ'σαν τον Άγιο Γιάνν' ταράχκεν το κεφάλ' τ' κι έπεσε ταραχή, συνερίγ' παραξσμός. Απετότε έπεσεν η θερμ' στο gόσμο. Τ' αγιογιάννι του παροξυσμού, είναι για τς θέρμες.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Εγώ πήγα μια πρωϊνή στην Αγία Σοφία για να λειτουργήσω. Τη νύχτα όπου στεκόμουν στην Αγία Τράπεζα και δγιάβαζα προσηλωμένος στην εργασία μου, άκουσα βαδίσματα έξω από το ιερό, στην εκκλησία μέσα. Εκρατούσα ένα κεράκι αναμμένο στο χέρ’. Εβγήκα από την αριστερή πόρτα και παρατήρησα να ιδώ ποιός βάδιζε και δεν είδα κανέναν. Ελειτούργησα και πήγα στο σπίτι μου. Τη νύχτα εις τον ύπνο μου εκεί που κοιμώμουν, ωνειρεύτηκα ότι ήμουνα μέσ’ την εκκλησία και λειτουργούσα στην Αγία Τράπεζα. Έρχεται από τη δεξιά πόρτα η Αγία Σοφία και bαίνει δυό βαδίσματα μέσα στο ιερό. Άκουσα εγώ ότι μπήκε άνθρωπος μέσα στο ιερό, γύρισα και είδα να στέκεται η ίδια η Αγία σοφία και καθώς την είδα, μου έκανε σχήμα με το κεφάλ’. – Εγώ δε την απαντώ και την είπα : «Δεν επιτρέπεται γυναίκα να εισέλθη στο ιερό και μου κάνει σχήμα με την κεφαλή και τραβήχτηκε. Μετά εξύπνησα και ήμουνα καταταραγμένος. (Κι άλλοι ακούνε σμαdούρισμα μέσα στην εκκλησία). Άλλο συνέβηκε στο σχωρεμένο τον πατέρα μου. Ήταν ιερεύς κι αυτός. Άκουγεν από τους χωργιανούς της Αγίας Σοφίας, οτί η πόρτα της εκκλησίας δε δεχόνταν κλειδαργιά για να την κλείσουνε, παρά είχανε στην πόρτα μια τσάγρα, όπου κλούσεν η πόρτα. Λοιπόν μια βραδυά τη νύχτα κατά η ώρα έντεκα, τον προσκάλεσαν να κάμη μια στέψη στο σπίτι, δεύτερος γάμος. Επήγε στην εκκλησία για να πάρη τα ιερά, να πάη στο σπίτ’ να κάνη τη στέψ. Τον ήρτε η ιδέα ότι η εκκλησία δε δέχεται να την κλείσουν και είπε με το νού του «ας κλείσω τη bόρτα με τη τζάγρα καλά, κι όταν επιστρέψω θα την εύρω κλειστή; Ή θα είναι ανοιχτή; Και αφού τελείωσε στη στέψη στο σπίτι, επήγε στην εκκλησία και βρήκε τη bόρτα κλειστή, όπως την είχε αφήσει. Τότε είπε με την ιδέα του, ότι ψέματα θα είναι, ότι δεν κλειούσεν. Επήγε μέσα και άφησε τα ιερά και έκλεισε την εκκλησία πάλι, και πήγε μέχρι την αυλόπορτα της εκκλησίας. Μόλις έφτασεν εκεί άνοιξεν η πόρτα και τα δυό τα φύλλα. – Εις το ένα φύλλο είναι και κολdεμίρ. – Τότε γύρισεν ο ιερεύς, επήγεν οπίσω στη bόρτα και έκανε το σταυρό του και είπε «γένου πιστός και όχι άπιστος όπως ο Θωμάς» (Εγώ = διηγείται ο Παπά Θεμιστοκλής, Αγία Σοφία = εκκλησία του ομώνυμου χωριού, σμαdούρισμα = βάδισμα, κολdεμίρ = το παράτι που παρατώνει την πόρτα).
    Εγώ πήγα μια πρωϊνή στην Αγία Σοφία για να λειτουργήσω. Τη νύχτα όπου στεκόμουν στην Αγία Τράπεζα και δγιάβαζα προσηλωμένος στην εργασία μου, άκουσα βαδίσματα έξω από το ιερό, στην εκκλησία μέσα. Εκρατούσα ένα κεράκι αναμμένο στο χέρ’. Εβγήκα από την αριστερή πόρτα και παρατήρησα να ιδώ ποιός βάδιζε και δεν είδα κανέναν. Ελειτούργησα και πήγα στο σπίτι μου. Τη νύχτα εις τον ύπνο μου εκεί που κοιμώμουν, ωνειρεύτηκα ότι ήμουνα μέσ’ την εκκλησία και λειτουργούσα στην Αγία Τράπεζα. Έρχεται από τη δεξιά πόρτα η Αγία Σοφία και bαίνει δυό βαδίσματα μέσα στο ιερό. Άκουσα εγώ ότι μπήκε άνθρωπος μέσα στο ιερό, γύρισα και είδα να στέκεται η ίδια η Αγία σοφία και καθώς την είδα, μου έκανε σχήμα με το κεφάλ’. – Εγώ δε την απαντώ και την είπα : «Δεν επιτρέπεται γυναίκα να εισέλθη στο ιερό και μου κάνει σχήμα με την κεφαλή και τραβήχτηκε. Μετά εξύπνησα και ήμουνα καταταραγμένος. (Κι άλλοι ακούνε σμαdούρισμα μέσα στην εκκλησία). Άλλο συνέβηκε στο σχωρεμένο τον πατέρα μου. Ήταν ιερεύς κι αυτός. Άκουγεν από τους χωργιανούς της Αγίας Σοφίας, οτί η πόρτα της εκκλησίας δε δεχόνταν κλειδαργιά για να την κλείσουνε, παρά είχανε στην πόρτα μια τσάγρα, όπου κλούσεν η πόρτα. Λοιπόν μια βραδυά τη νύχτα κατά η ώρα έντεκα, τον προσκάλεσαν να κάμη μια στέψη στο σπίτι, δεύτερος γάμος. Επήγε στην εκκλησία για να πάρη τα ιερά, να πάη στο σπίτ’ να κάνη τη στέψ. Τον ήρτε η ιδέα ότι η εκκλησία δε δέχεται να την κλείσουν και είπε με το νού του «ας κλείσω τη bόρτα με τη τζάγρα καλά, κι όταν επιστρέψω θα την εύρω κλειστή; Ή θα είναι ανοιχτή; Και αφού τελείωσε στη στέψη στο σπίτι, επήγε στην εκκλησία και βρήκε τη bόρτα κλειστή, όπως την είχε αφήσει. Τότε είπε με την ιδέα του, ότι ψέματα θα είναι, ότι δεν κλειούσεν. Επήγε μέσα και άφησε τα ιερά και έκλεισε την εκκλησία πάλι, και πήγε μέχρι την αυλόπορτα της εκκλησίας. Μόλις έφτασεν εκεί άνοιξεν η πόρτα και τα δυό τα φύλλα. – Εις το ένα φύλλο είναι και κολdεμίρ. – Τότε γύρισεν ο ιερεύς, επήγεν οπίσω στη bόρτα και έκανε το σταυρό του και είπε «γένου πιστός και όχι άπιστος όπως ο Θωμάς» (Εγώ = διηγείται ο Παπά Θεμιστοκλής, Αγία Σοφία = εκκλησία του ομώνυμου χωριού, σμαdούρισμα = βάδισμα, κολdεμίρ = το παράτι που παρατώνει την πόρτα).
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Κάποιοι έκλεψαν δυό μάρμαρα, ένα τετράγωνο κι ένα μακρύ και τα φόρτωσαν στο καΐκ'. Μα η Παναγία – μεγάλ η χάρη τς – δεν άφηνε το καΐκ' να φύγ' κι αναγκάσκαν και τα έρριξαν στο γιαλό και μέχρι τώρα βρίσκουdιν εκεί μέσ' στο γιαλό.
    Κάποιοι έκλεψαν δυό μάρμαρα, ένα τετράγωνο κι ένα μακρύ και τα φόρτωσαν στο καΐκ'. Μα η Παναγία – μεγάλ η χάρη τς – δεν άφηνε το καΐκ' να φύγ' κι αναγκάσκαν και τα έρριξαν στο γιαλό και μέχρι τώρα βρίσκουdιν εκεί μέσ' στο γιαλό.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Είναι θαύματουργή η εκκλησία αυτή. Κάποιος μπογιατζής επιδιώρθωνε την εκκλησία και ήταν ολίγο ασεβής. Οπού εκεί που εργαζότανε, άκουσεν ένα πάταγο μεγάλο (σμαdούρισμα) – (σμαdουρά) μες στην εκκλησία, μέρα μεσημέρ' κι από το φόβο του έφυγε και πήγε μέσα στο χωργιό και βρήκε την εκκλησιαστική επιτροπή και τους εζήτησε άνθρωπον να πάγ' μαζί του να τελειώσ' την εργασία. Καθώς έγινε. Πήρεν άνθρωπο και τον φύλαγε. Όταν άνοιγαν τα θεμέλια της εκκλησίας, ένοιωσαν ξαφνικά μια μυρωδιά όμορφη σαν να έκαιγαν οκάδες θυμίαμα. Δε bορέσαν να καταλάβουν από που ερχόταν. Το εικόνισμα της είναι η Αγία Σοφία κια αι τρείς θυγατερές της, Ελπίς, Αγάπη και Ειρήνη. Η εκκλησία αυτή (η Αγία Σοφία του Ομωνύμου Χωριού).
    Είναι θαύματουργή η εκκλησία αυτή. Κάποιος μπογιατζής επιδιώρθωνε την εκκλησία και ήταν ολίγο ασεβής. Οπού εκεί που εργαζότανε, άκουσεν ένα πάταγο μεγάλο (σμαdούρισμα) – (σμαdουρά) μες στην εκκλησία, μέρα μεσημέρ' κι από το φόβο του έφυγε και πήγε μέσα στο χωργιό και βρήκε την εκκλησιαστική επιτροπή και τους εζήτησε άνθρωπον να πάγ' μαζί του να τελειώσ' την εργασία. Καθώς έγινε. Πήρεν άνθρωπο και τον φύλαγε. Όταν άνοιγαν τα θεμέλια της εκκλησίας, ένοιωσαν ξαφνικά μια μυρωδιά όμορφη σαν να έκαιγαν οκάδες θυμίαμα. Δε bορέσαν να καταλάβουν από που ερχόταν. Το εικόνισμα της είναι η Αγία Σοφία κια αι τρείς θυγατερές της, Ελπίς, Αγάπη και Ειρήνη. Η εκκλησία αυτή (η Αγία Σοφία του Ομωνύμου Χωριού).
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Όταν έχ' ψωμί μαζί του στο δρόμο, δε τον πλησιάζει το φάντασμα. Κι όταν είναι ο καρπός αθέρ'στος ή στ' αλώνι, πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν την εποχή αυτή φαντάσματα. Γι' αυτό, άμα βγαίνουν έξω, έχουν τη συνήθεια να παίρνουν ψωμάκ' στην τζέπ' – Το ψωμί είναι το σώμα του Χριστού, κι ότι έχουν το Χριστό κοντά τους – Άμα βγης έξω, να πης: “Ιησούς Χριστός νικά. Όλα τα κακά σκορπά”.
    Όταν έχ' ψωμί μαζί του στο δρόμο, δε τον πλησιάζει το φάντασμα. Κι όταν είναι ο καρπός αθέρ'στος ή στ' αλώνι, πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν την εποχή αυτή φαντάσματα. Γι' αυτό, άμα βγαίνουν έξω, έχουν τη συνήθεια να παίρνουν ψωμάκ' στην τζέπ' – Το ψωμί είναι το σώμα του Χριστού, κι ότι έχουν το Χριστό κοντά τους – Άμα βγης έξω, να πης: “Ιησούς Χριστός νικά. Όλα τα κακά σκορπά”.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    «Δεν ήταν ο Τραdάφ’λος ατός τ. Αλλιώς θα γένdαν φον’κό. [Τραdάφ’λος= ο Διάβολος, φον’κο= ελέχθη σχετική με έναν καβγά. Δυο μεθυσμένοι έκαμναν παρεκτροπές και οι χωργιανοί, προπάντων οι γυναίκες, τους έδειραν.
    «Δεν ήταν ο Τραdάφ’λος ατός τ. Αλλιώς θα γένdαν φον’κό. [Τραdάφ’λος= ο Διάβολος, φον’κο= ελέχθη σχετική με έναν καβγά. Δυο μεθυσμένοι έκαμναν παρεκτροπές και οι χωργιανοί, προπάντων οι γυναίκες, τους έδειραν.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Οι Καλλικατζάρ' το δωδεκαήμερο πάν και ανακατώννε κλωστές στο λάκκο (τ'αργαλειού). Τα παιδιά που θα γεννηθούν τα Χριστούγεννα, τα λέν ότ' γίνεται με τς καλλικατζάρ'.
    Οι Καλλικατζάρ' το δωδεκαήμερο πάν και ανακατώννε κλωστές στο λάκκο (τ'αργαλειού). Τα παιδιά που θα γεννηθούν τα Χριστούγεννα, τα λέν ότ' γίνεται με τς καλλικατζάρ'.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Οι Καλλκατζάρ’ μας παίρναν τις κούκλες. Είχαμ’ κούκλες και μας έλεγεν η μάνα μας ‘’να τις κρύψτε να μη τα πάρ’ν οι Καλλκατζάρ. Και τα’νύχτα να μη βγαίν’τε όξω πριν λαλήσουν οι πετ’νοί. Μια πήγε στο bοταμό και γελάσκε και πήγε πρίν λαλήσουν οι πετνοί. Και τ’bήραν οι Καλλκατζάρ και τη γδύσαν και τη bήραν στο χορό και χορεύαν μόνε κώλ’ κι ύστερα, σα χόρευεν ο bροστ’νός, ο συρτάρ’ς έλεγεν. Δαίμονας δαιμόνου είμαι άλλο δαίμονα δεν είδα νάχη bρός και πίσ’ αρχίδια και πο πίσω κωλιορίδα. Κι ύστερα είπαν πάλι (ήταν παραμονή των φώτων)φεύγετε να φεύγωμε να ο παπάς, με το σταυρό κι η παπαδιά με το δαυλό. Ήθελε να λαλήσ’ν οι πετεινοί και δε bροφταίναν να φύγ’ν. Τον Παναγωτούδ τον bήραν οι δαιμόν’ πήσγε σε μια εξοχή, κεί που έχ’ αράμεν’ πολλοί, και σα bήγεν, δεν ήταν οι πετνοί λαλ’μεν’ και το φορτωθήκαν οι Καλλικατζάρ και τον πετροβολούσαν οι καλλκατζάρ’ καταπόδ’, και δε γύρσε να δγιή. Και πάησε στο σπίτ να πλαγιάσ’ και βροdές και αστραπές πέφταν οι πέτρες dίπ κοdάτ’. Ύστερα δε dαγιάdνα να κοιμηθή, ήταν να πεθάν’. (Να κάμ’ς πεd έξ μούχλα ψωμί να τα βάλ’ς μες στο μούστο και να τα πάρ’ς αλάχτοι πετεινοί, σα d ν’ώρα που πήγες και σε φορτωθήκαν, να κάνς εν αρμάν’ και να τα πάρ’ς να τα χύσ’ς το μούστο μέσα. Και σα θα φύγ’ς να μη γυρίσ’ς να δικ, πίσου) Κέιν΄τον πετροβολούσαν και τον σταυρώναν. Πήγαιναν bροστά τα’ και τ’κόβαν το δρόμο, για να ζdυχ’να τον πάρν τη λαλιά τα’. Κείνος δε μίλισε- Άλλα με χωρίς χέργια άλλ’ μ’ένα ποδάρ’ λογιώ λογιώ και φωτιές και βροdές βγάζαν οι πέτρες που πετούσαν- Σακάτηδες, μ’ένα μάτ’ μ’ένα χέρ’, μ’ένα ποδάρ’. Άμα έφτασε σπίτ’ πλάγιασε και κοιμήθκε και σχώρζε και μακάρζε τον Μποραγιά, που τον καθωγήδεψε. (αράμεν’=θάμνοι με αγκάθια. Είναι πράματα στοιχειωμένη, αρμάν’=κύκλο)
    Οι Καλλκατζάρ’ μας παίρναν τις κούκλες. Είχαμ’ κούκλες και μας έλεγεν η μάνα μας ‘’να τις κρύψτε να μη τα πάρ’ν οι Καλλκατζάρ. Και τα’νύχτα να μη βγαίν’τε όξω πριν λαλήσουν οι πετ’νοί. Μια πήγε στο bοταμό και γελάσκε και πήγε πρίν λαλήσουν οι πετνοί. Και τ’bήραν οι Καλλκατζάρ και τη γδύσαν και τη bήραν στο χορό και χορεύαν μόνε κώλ’ κι ύστερα, σα χόρευεν ο bροστ’νός, ο συρτάρ’ς έλεγεν. Δαίμονας δαιμόνου είμαι άλλο δαίμονα δεν είδα νάχη bρός και πίσ’ αρχίδια και πο πίσω κωλιορίδα. Κι ύστερα είπαν πάλι (ήταν παραμονή των φώτων)φεύγετε να φεύγωμε να ο παπάς, με το σταυρό κι η παπαδιά με το δαυλό. Ήθελε να λαλήσ’ν οι πετεινοί και δε bροφταίναν να φύγ’ν. Τον Παναγωτούδ τον bήραν οι δαιμόν’ πήσγε σε μια εξοχή, κεί που έχ’ αράμεν’ πολλοί, και σα bήγεν, δεν ήταν οι πετνοί λαλ’μεν’ και το φορτωθήκαν οι Καλλικατζάρ και τον πετροβολούσαν οι καλλκατζάρ’ καταπόδ’, και δε γύρσε να δγιή. Και πάησε στο σπίτ να πλαγιάσ’ και βροdές και αστραπές πέφταν οι πέτρες dίπ κοdάτ’. Ύστερα δε dαγιάdνα να κοιμηθή, ήταν να πεθάν’. (Να κάμ’ς πεd έξ μούχλα ψωμί να τα βάλ’ς μες στο μούστο και να τα πάρ’ς αλάχτοι πετεινοί, σα d ν’ώρα που πήγες και σε φορτωθήκαν, να κάνς εν αρμάν’ και να τα πάρ’ς να τα χύσ’ς το μούστο μέσα. Και σα θα φύγ’ς να μη γυρίσ’ς να δικ, πίσου) Κέιν΄τον πετροβολούσαν και τον σταυρώναν. Πήγαιναν bροστά τα’ και τ’κόβαν το δρόμο, για να ζdυχ’να τον πάρν τη λαλιά τα’. Κείνος δε μίλισε- Άλλα με χωρίς χέργια άλλ’ μ’ένα ποδάρ’ λογιώ λογιώ και φωτιές και βροdές βγάζαν οι πέτρες που πετούσαν- Σακάτηδες, μ’ένα μάτ’ μ’ένα χέρ’, μ’ένα ποδάρ’. Άμα έφτασε σπίτ’ πλάγιασε και κοιμήθκε και σχώρζε και μακάρζε τον Μποραγιά, που τον καθωγήδεψε. (αράμεν’=θάμνοι με αγκάθια. Είναι πράματα στοιχειωμένη, αρμάν’=κύκλο)
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Ένας απο δώ χωργιανός, ο Βασίλς ο bρούτζος, ερχόταν απ'τα Καμίνια και στο Γινοπόταμο, που είναι ένα μεγάλο ργιάκ' καθώς καβαλίκευε στο γάδαρο, πήγεν ένας λυρστής, μ'σός σκύλος και μσός άνθρωπος και κάθσεν στα κάπλα του γαδαριού κι έπαιζε τη λύρα. Κι ήρτεν ως όξω απ'το χωργιό. Κείνος είπε τον bιστεύω, το πατερημών κι έφγεν ο λυρστής.
    Ένας απο δώ χωργιανός, ο Βασίλς ο bρούτζος, ερχόταν απ'τα Καμίνια και στο Γινοπόταμο, που είναι ένα μεγάλο ργιάκ' καθώς καβαλίκευε στο γάδαρο, πήγεν ένας λυρστής, μ'σός σκύλος και μσός άνθρωπος και κάθσεν στα κάπλα του γαδαριού κι έπαιζε τη λύρα. Κι ήρτεν ως όξω απ'το χωργιό. Κείνος είπε τον bιστεύω, το πατερημών κι έφγεν ο λυρστής.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Αυτά κι' άλλα έχ' η ρόκα ώσπου να γεμίσ' τ' αδράχτι
    Αυτά κι' άλλα έχ' η ρόκα ώσπου να γεμίσ' τ' αδράχτι
    Date
    1938
    Item type
    Proverb
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Ήτονε μια φορά μια μάνα χήρα από τα Πιτσίδια κι είχενε δυο γυιούς, δυο παιδιά, δώδεκα και οχτώ χρονώ. Μιαν ημέρα η μάνα ντους εζύμωνε και λέει των παιδιώ τζης: «Αμέτε, παιδιά μου, να μου φέρετε δυο αγκαλιές ξύλα να ψήσω τα ψωμιά. Εδά, μάνα μου, ζύμωσε του λόγου σου κι εδά δα πάμε». Ζυμώνει η γυναίκα τα ψωμιά, βάνει τα στσι σανίδες και λέει τους: «Παιδιά μου, τα ψωμιά δα ξαφρίσουνε και δα τα χάσωμε μόνο πηγαίνετε να φέρετε ξύλα. Έχει ώρα, μάνα μου, κάνε τη δουλειά». Σαν ενεβήκανε τα ψωμιά πιάνει ο μεγάλος γυιός τσης πάει και παρασύρνει το φούρνο και τόνε σταυρώνει κι απόϊ παίρνει τα ψωμιά και τα φουρνίζει. Η μάνα ντου ελεμεντάρουντονέ. «Άχι, παιδιά μου, κι εχάσαμε τα ψωμιά». «Σώπα, μάνα, και δεν τα χάσαμε». Σε κάμποσην ώρα ήκουσε μυρωδιά απού μύριζεν όλος ο κόσμος. Πάει κι ανοίγει το φούρνο κι ήσανε τα ψωμιά ροδογενομένα. Η μάνα ντους να τα δει τώσε λέει: «Εσείς, παιδιά μου, δεν είστε για μένα είστε για την Παναγία. Βγάνει και δίδει στον καθαένα ένα ψωμί. Αυτοί δεν το δεχτήκανε, μόνο εκόψανε ένα ψωμί κι επήρε καθαείς τους το μισό κι εφύγανε κι επήγανε στον άγιο Αντώνιο κι εσκητεύγανε κι εγενήκανε σαν άγριοι. Μια φορά τσ’ είδανε Καπετανιανοί κι πήγανε κι ελέγανε «άγριοι εφανήκανε στον τάδε τόπο, άγριοι εφανήκανε στον τάδε τόπο». Μια γυναίκα ήτονε αποφασιστική και σηκώνεται και πάει. - Ήτονε δα και θεού φώτιση - Φτάνει στο σπήλιο και παρουσιάζεται ο Παρθένιος και του λέει: «Ευλόγησον, πάτερ» Σταυρώνει τη ο Παρθένιος και τση λέει: «Ευλογημένη να είσαι». Επήγε αυτή τότεσά και τως ήκαμε ρούχα και τσ’ ήντυσε κι εκατεβήκανε κι εκάτσανε στην Παναγία στον Κουδουμά. (Κουδουμαϊτες = γιατί κάθονταν στο μοναστήρι της Κουδουμά, κοινόβιο μοναστήρι στο Ν. Ηράκλειο προς το Λιβυκό Πέλαγος, ελεμεντάρουντονέ = μεμψιμοιρούσε, Καπετανιανοί = Καπετανιανά, χωριό κοντά στον Κουδουμά.
    Ήτονε μια φορά μια μάνα χήρα από τα Πιτσίδια κι είχενε δυο γυιούς, δυο παιδιά, δώδεκα και οχτώ χρονώ. Μιαν ημέρα η μάνα ντους εζύμωνε και λέει των παιδιώ τζης: «Αμέτε, παιδιά μου, να μου φέρετε δυο αγκαλιές ξύλα να ψήσω τα ψωμιά. Εδά, μάνα μου, ζύμωσε του λόγου σου κι εδά δα πάμε». Ζυμώνει η γυναίκα τα ψωμιά, βάνει τα στσι σανίδες και λέει τους: «Παιδιά μου, τα ψωμιά δα ξαφρίσουνε και δα τα χάσωμε μόνο πηγαίνετε να φέρετε ξύλα. Έχει ώρα, μάνα μου, κάνε τη δουλειά». Σαν ενεβήκανε τα ψωμιά πιάνει ο μεγάλος γυιός τσης πάει και παρασύρνει το φούρνο και τόνε σταυρώνει κι απόϊ παίρνει τα ψωμιά και τα φουρνίζει. Η μάνα ντου ελεμεντάρουντονέ. «Άχι, παιδιά μου, κι εχάσαμε τα ψωμιά». «Σώπα, μάνα, και δεν τα χάσαμε». Σε κάμποσην ώρα ήκουσε μυρωδιά απού μύριζεν όλος ο κόσμος. Πάει κι ανοίγει το φούρνο κι ήσανε τα ψωμιά ροδογενομένα. Η μάνα ντους να τα δει τώσε λέει: «Εσείς, παιδιά μου, δεν είστε για μένα είστε για την Παναγία. Βγάνει και δίδει στον καθαένα ένα ψωμί. Αυτοί δεν το δεχτήκανε, μόνο εκόψανε ένα ψωμί κι επήρε καθαείς τους το μισό κι εφύγανε κι επήγανε στον άγιο Αντώνιο κι εσκητεύγανε κι εγενήκανε σαν άγριοι. Μια φορά τσ’ είδανε Καπετανιανοί κι πήγανε κι ελέγανε «άγριοι εφανήκανε στον τάδε τόπο, άγριοι εφανήκανε στον τάδε τόπο». Μια γυναίκα ήτονε αποφασιστική και σηκώνεται και πάει. - Ήτονε δα και θεού φώτιση - Φτάνει στο σπήλιο και παρουσιάζεται ο Παρθένιος και του λέει: «Ευλόγησον, πάτερ» Σταυρώνει τη ο Παρθένιος και τση λέει: «Ευλογημένη να είσαι». Επήγε αυτή τότεσά και τως ήκαμε ρούχα και τσ’ ήντυσε κι εκατεβήκανε κι εκάτσανε στην Παναγία στον Κουδουμά. (Κουδουμαϊτες = γιατί κάθονταν στο μοναστήρι της Κουδουμά, κοινόβιο μοναστήρι στο Ν. Ηράκλειο προς το Λιβυκό Πέλαγος, ελεμεντάρουντονέ = μεμψιμοιρούσε, Καπετανιανοί = Καπετανιανά, χωριό κοντά στον Κουδουμά.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    “Τα παννιά της Γριάς”. (τοπωνύμιον της Σαμοθράκης) – είναι βράχ' άσπροι και μάυροι, με σχήματα σα bουκάμισα, φούστες.
    “Τα παννιά της Γριάς”. (τοπωνύμιον της Σαμοθράκης) – είναι βράχ' άσπροι και μάυροι, με σχήματα σα bουκάμισα, φούστες.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Στην Κ'τάδα της Σαμαθράκ'ς, υπάρχε μια όχεdρα μαρμαρωμέν'. Λέν οτι η γριά είδε και την καταράστ'κε. - Εμ, δε μαρμαργιάζ'ς κεί π' κάθεσαι; και μαρμάργιασε. [Κ'τάδα = νένα ρέμα].
    Στην Κ'τάδα της Σαμαθράκ'ς, υπάρχε μια όχεdρα μαρμαρωμέν'. Λέν οτι η γριά είδε και την καταράστ'κε. - Εμ, δε μαρμαργιάζ'ς κεί π' κάθεσαι; και μαρμάργιασε. [Κ'τάδα = νένα ρέμα].
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Ήταν μια γριά κι είχε πολλά κατσίκια. Επειδή τη χρονιά εκείνη ο Φλεβάρης είχε κάν πολλά χιόνια και ο Μάρτης το ίδιο και δεν τη ψόφησαν τα κατσίκια, καυκήστηκε και είπε : “Τσούρτς Μάρτς, τσούρτς Απρίλ'ς, γλύτωσα τα γδέλλια μου και τα κατσκέλλια μου!” Αυτό όμως κακοφάνηκε στο Μάρτ' και δανείστηκε δυό μέρες από το Φλεβάρ – γι' αυτό έχει 28 μέρες – έκανε δυνατά κρύα κι έκανε τη γριά να κάψη τα παλούκια απ' τ' αbέλι της, που τόχε φραμένο. (Γι' αυτόν τον λέν Παλουκοκάφτ.) Επείδη όμως δε ζεσταινόταν bήκε κι αυτή απουκάτ' απ' το καζάνι και καήκε. Τα κατσίκια της έφυγαν στη Νίbρο. Η Λήμνος κι η Νίbρο ήταν μια φορά ενωμένα. Μπήκε θάλασσα ύστερα, χώρισε τα δυό νησιά και τα κατσίκια έμειναν στη Νίbρο. [κατσίκια = τα λέν και αίγες, Τσούρτς = πέρασε, παλούκια = τα λένε καλονόματα
    Ήταν μια γριά κι είχε πολλά κατσίκια. Επειδή τη χρονιά εκείνη ο Φλεβάρης είχε κάν πολλά χιόνια και ο Μάρτης το ίδιο και δεν τη ψόφησαν τα κατσίκια, καυκήστηκε και είπε : “Τσούρτς Μάρτς, τσούρτς Απρίλ'ς, γλύτωσα τα γδέλλια μου και τα κατσκέλλια μου!” Αυτό όμως κακοφάνηκε στο Μάρτ' και δανείστηκε δυό μέρες από το Φλεβάρ – γι' αυτό έχει 28 μέρες – έκανε δυνατά κρύα κι έκανε τη γριά να κάψη τα παλούκια απ' τ' αbέλι της, που τόχε φραμένο. (Γι' αυτόν τον λέν Παλουκοκάφτ.) Επείδη όμως δε ζεσταινόταν bήκε κι αυτή απουκάτ' απ' το καζάνι και καήκε. Τα κατσίκια της έφυγαν στη Νίbρο. Η Λήμνος κι η Νίbρο ήταν μια φορά ενωμένα. Μπήκε θάλασσα ύστερα, χώρισε τα δυό νησιά και τα κατσίκια έμειναν στη Νίbρο. [κατσίκια = τα λέν και αίγες, Τσούρτς = πέρασε, παλούκια = τα λένε καλονόματα
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Πιο πάν’ απ’ τη Γούδλα είναι κάτι Πύργαι και κεί βγαίν’ αράπ’ς κι’ έχει φλουριά πολλά, ένα κουβνό φλουριά.Τα ανακατών’ και άμα κανένα, περάσ’ από κεί, τον φωνάζ’ να τα πάρ. Ζητά όμως ή ζώο να σφάξουν, ή να κόψουν έν’ από τα δάχτυλα τους. Περισσότερο ζητάει αίμα ανθρώπου, να θυσιάσουν ένα παιδί. Και στην Άσπρη Πέτρα έχ’ Αράπη με φλουριά, και φανέρωσε για να τα πάρουν σε μια γριά.Ρ΄γχνουν σκοινί και γίνεται φίδ’ για να πάρουν τα φλουριά. Πρέπ’ να ρίξ απάνω στο φίδ ένα σκοινί, όαο είναι το φίδ’ και να πούν μια αητειά, να ξαναγίν’ πάλ’ σκοινί. (Πύργαι=ονομασία τόπου : Πύργ’, κουβνό=σωρό)
    Πιο πάν’ απ’ τη Γούδλα είναι κάτι Πύργαι και κεί βγαίν’ αράπ’ς κι’ έχει φλουριά πολλά, ένα κουβνό φλουριά.Τα ανακατών’ και άμα κανένα, περάσ’ από κεί, τον φωνάζ’ να τα πάρ. Ζητά όμως ή ζώο να σφάξουν, ή να κόψουν έν’ από τα δάχτυλα τους. Περισσότερο ζητάει αίμα ανθρώπου, να θυσιάσουν ένα παιδί. Και στην Άσπρη Πέτρα έχ’ Αράπη με φλουριά, και φανέρωσε για να τα πάρουν σε μια γριά.Ρ΄γχνουν σκοινί και γίνεται φίδ’ για να πάρουν τα φλουριά. Πρέπ’ να ρίξ απάνω στο φίδ ένα σκοινί, όαο είναι το φίδ’ και να πούν μια αητειά, να ξαναγίν’ πάλ’ σκοινί. (Πύργαι=ονομασία τόπου : Πύργ’, κουβνό=σωρό)
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Μια πήγε να πλύν’ και άκσε τς κουπανίδες dακ – dούκ που κουπανούσαν. Κάτ’ κορίτσια ήταν με άσπρα φορέματα. Όσο να πάη η κοdά κείν’, φύγαν εκείνα, πήγαν στο γιαλό. – Θάναι καμέν’ δωδεκάμερα, είπε, και θάναι ξωτ΄κές.
    Μια πήγε να πλύν’ και άκσε τς κουπανίδες dακ – dούκ που κουπανούσαν. Κάτ’ κορίτσια ήταν με άσπρα φορέματα. Όσο να πάη η κοdά κείν’, φύγαν εκείνα, πήγαν στο γιαλό. – Θάναι καμέν’ δωδεκάμερα, είπε, και θάναι ξωτ΄κές.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Είχε ένα bαξέ (δεν ξέρω που στη Nibρο ή στη Λήμνο) και πήγαιναν εκεί οι κατσίκες της γριάς κι’ έτρωγαν το bαξέ. Και καταρίστηκεν η γριά, να γίν’ θάλασσα να μη bαγαίνν οι κατσίκες. Και γίνκε θάλασσα και χώρσεν η Λήμνο απ’ τη Nibρο. Στις Μύθονες (ανάμεσα Λήμνο και Nibρο) είναι σπίτια μες στη θάλασσα. Φαίνονται τα σπίτια.
    Είχε ένα bαξέ (δεν ξέρω που στη Nibρο ή στη Λήμνο) και πήγαιναν εκεί οι κατσίκες της γριάς κι’ έτρωγαν το bαξέ. Και καταρίστηκεν η γριά, να γίν’ θάλασσα να μη bαγαίνν οι κατσίκες. Και γίνκε θάλασσα και χώρσεν η Λήμνο απ’ τη Nibρο. Στις Μύθονες (ανάμεσα Λήμνο και Nibρο) είναι σπίτια μες στη θάλασσα. Φαίνονται τα σπίτια.
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR
    Φωτιές είδαμ στον Αγιοτιά, πα τς Μύλ'. Ήταν βρουκόλακας. Μείς είχαμ' στο κατώι σαράdαυγά μές σε μια γλάστρα και τάχε και βγαλμένα. Τάβαλεν η μάνα μας στη γλάστρα και πάλι τάβγαλε, τα δγιαρμίζdαν. Ο Τσιπλάκις απ'το Σκαdάλ' είχε γίν' βρουκόλακας και καβαλλίκευεν τ'άλογο κι ήρτεν στη φσίν' κι έλυνε τα βόδια απ'τα παχνιά τ' άνοιγεν τς πόρτες. Ο βρουκόλακας στο σόγι τ' τρέχ'. Ένας Τούρκος, φελέκ' τον έλεγαν, τον έφεραν και τον κάρφωσεν σιαbά στο κεφάλ' μ'ένα μαυρομαν'κο μαχαίρ-Γύρζε ένα γύρο στο μνήμα, αρμάν' έκανε τον κάρφωνε και τσίρζε κι όλα ο βρουκόλακας. Είναι τώρα 40 χρόνια. (σιάbα=σιαπάνω,αρμάν'=κύκλο)
    Φωτιές είδαμ στον Αγιοτιά, πα τς Μύλ'. Ήταν βρουκόλακας. Μείς είχαμ' στο κατώι σαράdαυγά μές σε μια γλάστρα και τάχε και βγαλμένα. Τάβαλεν η μάνα μας στη γλάστρα και πάλι τάβγαλε, τα δγιαρμίζdαν. Ο Τσιπλάκις απ'το Σκαdάλ' είχε γίν' βρουκόλακας και καβαλλίκευεν τ'άλογο κι ήρτεν στη φσίν' κι έλυνε τα βόδια απ'τα παχνιά τ' άνοιγεν τς πόρτες. Ο βρουκόλακας στο σόγι τ' τρέχ'. Ένας Τούρκος, φελέκ' τον έλεγαν, τον έφεραν και τον κάρφωσεν σιαbά στο κεφάλ' μ'ένα μαυρομαν'κο μαχαίρ-Γύρζε ένα γύρο στο μνήμα, αρμάν' έκανε τον κάρφωνε και τσίρζε κι όλα ο βρουκόλακας. Είναι τώρα 40 χρόνια. (σιάbα=σιαπάνω,αρμάν'=κύκλο)
    Date
    1938
    Item type
    Folk Legend
    Creator
    Μέγας, Γ. Α.
    Place
    Fisíni
    Institution
    Academy of Athens
    RDF
    |
    CC BY-NC-ND 4.0 GR

      Searchculture.gr EKT Aggregation EKT eContent
      • Follow EKT

      Contact | Privacy Policy | Terms of use | Copyright Notice

      ©2024 National Documentation Centre
      license: cc-by-sa

      <s:message code='alt_ministry'/>