SearchCulture.gr | Φαλαισία (Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Πελοποννήσου ▶ Νομός Αρκαδίας )

1 - 16 από 16 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Η Μόρα έρχεται στον ύπνο και (πατάει) πλακώνει τους ανθρώπους πολλές φορές, τους χτυπάει και τους αφήνει στίγματα. Όταν κανένα τον πλακώνη η Μόρα, και να θέλη να σηκωθή, δεν μπορεί.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Aπο την ημέρα της εορτής των Χριστουγέννων μέχρι της εορτής της βαφτίσεως, είναι τα δωδεκάημερα. Αυτές τις ημέρες οι Καλλικαντζάροι επισέπτονται τους ανθρώπους. Φαντάζονται ότι οι Καλλικάντζαροι (κολλικάνζαροι-καλλικαντζόνια-καρκατγέλια) είναι ανθρωπόμορφοι, με γένεια, δεν έχουν πόδια, είναι στηθειά, με μπάκες (κοιλιές) μεγάλες, πολύ σβέλτοι (ευκίνητοι), πηδάν από δέντρο σε δέντρο και από τα κεραμίδια του ενός σπιτιού στα κεραμίδια του άλλου, είναι δε πολύ τσιαναμπέτηδες και εκδικητικοί. Άνουμβη να καή κανείς κατά τα δωδεκάημερα (όπου δεν επιτρέπονται ούτε γάμοι, ούτε βαφτίσια, ούτε να λούζεται κανείς, ούτε να πλένουν ρούχα), το κάυμα αυτό είναι επικίνδυνο και δ΄σκολα θεραπεύεται, λέγεται δε βούλωμα των καλλικαντζάρων. Τις νύχτες των δωδεκαημέρων οι καλλικάντζαροι έρχονται στα σπίτια των ανθρώπων και όταν εύρουν φωτιά, την οποίαν φοβούνται πολύ, την κατουράνε όλοι μαζί και τη σβένουν. Δεν κοτάνε όμως να πλησιάσουν στα σπίτια που καίγονται δένδρινα (δρυός) ξύλα στη γωνιά. Επίσης δεν πλησιάζουν τα χωριά εκείνα, που καίνε χαμωλιό. Ο χαμωλιός είναι ένα αγκάθι, νεράγκαθο, αγριαγγενάρα ή μαστυχάγκαθο το πιθανώτερον.Οι ρίζες χοντρές, είναι πολύ δηλητηριώδες. Αυτόν το χαμωλιό το βάνουν από πίσω στις πόρτες ή το καίουν στη φωτιά, βγάζει δε βαρειά οσμή. Τον διατηρούν καθ’όλα τα δωδεκάημερα. Τη μυρουδιά αυτή όταν μυριαθούν οι καλλικάντζαροι, δεν πάν κοντά στο χωριό, φύγη που φύγη. Υπήρχε σχετικόν ποιηματάκι, του οποίου μόνον δύο στίχοι σώζονται : Όταν περάσουν τα δωδεκάημερα, οι καλλικάντζαροι πολύ πρωί σηκώνουνται της βάπτισης και, αφού πάρουν τα τσιόλα τους, φεύγουν όσο μπορούν γρηγορότερα, διότι φοβούνται μη τους προλάβη ο παπάς, που γυρίζει τα σπίτια και τα αγιάζει την ημέρα αυτή. Τους παπάδες και τον αγιασμό τους φοβούνται πολύ: ‘’Φεύγατε να φύγουμε τα’έφθανε ο τουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του μας άγιασε τον κώλο μας, την κωλοτρυπίδα μας.. Τη στάχτη που μαζεύουν κατά τα δωδεκάημερα δεν την βάνουν γι’αλυσσίδα προς πλύσιμο, γιατί πιστεύουν ότι όσοι θα φορέσουν τα ρούχα που θα πλυθούν μ’αυτή τη στάχτη, θα πιάσουν καλλικαντζαρόψειρες ή διαβολόψειρες, γιατί τη στάχτη αυτή την έχαν κατουρήσει οι καλλικάντζαροι. Άξιον μελέτης το ότι τους φαντάζονται ως στηθεία.

Χρονολόγηση: 1926
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Από τις 30ην Μαρτίου αρχίζουν οι γριές ημέρες. Όταν η ημέρα είναι καλή, η γριά είναι καλή, όταν είναι βροχερή, είναι μίτζερη. Οι ημέρες αυτές είναι ο εν όλω. Κοιτάζουν κάθε ημέρα από το πρωΐ μέχρι το μεσημέρι και αντιστοιχεί εις ένα μήνα από το μεσημέρι έως το βράδυ εις άλλο μήνα και ούτω καθ' εξής. Καταλαβαίνουν κατ' αυτών τον τρόπον τι καιρός θα κάνη κατά τους μήνας του έτους. Φροντίζουν να εξακριβώσουν τις μεγαλύτερες κατά την ηλικίαν γριές, δώδεκα τον αριθμόν. Και λένε : “σήμερα η γριά ... είναι μίτζερη”, ¨τώρα η γριά ... είναι καλή” αναλόγης του καιρού.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κατά την ημέρα της εορτής της μεταμορφώσεως του Σωτήρος πιστεύσιν οτι τα μεσάνυχτα ανοίγουν τα ουράνια από ανατολήν προς δυσμάς. Στο άνοιγμα μέσα φαίνονται φυτίες λαμπερές πολύ. Αυτά τα βλέπουν μόνον όσοι είναι καθαροί στη ψυχή και όχι κολασμένοι. Αυτοί μπόρουν να ζητήσουν την ώρα εκείνη, είτε σερνικοί είτε θηλυκοί, οτι τους αρέσει. Αλλά 'κείνο, που θα ζητήσουν, πρέπει να το πούν με λίγα λόγια, γιατί το ανοιγόκλεισμα γίνεται πολύ σύντομα. Γι' αυτό και κάποια γυναίκα ήθελε να ζητήση χιλιάδες, αλλά επειδή δεν επρόλαβε να ειπή και τις τρείς συλλαβές, είπε τις δύο πρώτες και τις έδωκε ο Θεός χείλια. Όσοι κατά την ημέραν αυτήν θα πέσουν χάμουν από πυρετούς, η θα πεθάνουν τον ίδιο χρόνο ή θα υπόφερουν πολλά.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Είναι και ειδικοί άνθρωποι, που ξεμακάζουν. Έχουν τα λιόκρινα, δηλαδή κερατάκια μικρά στοιχειωμένου φιδιού, τα οποία πέφτουν, όταν τριφτή σε κανα ύφασμα ή άλλο μαλακό πράγμα, το οποίον του ρήγνουν, όταν το ιδούν. Τα φίδια μάλιστα αυτά, σε ωρωμένη εποχή του έτους, επιζητούν να ίδουν άνθρωπο, όχι δια’ να τον βλάψουν, αλλά διότι θέλουν να τους ρήξουν κάτι να τρίψουν τα κέρατα τους, που ται τρώνε (=ερεθίζουν,ενοχλούν). Λοιπόν πηγαίνουν σ’αυτούς, που έχουν τα λιόκρινα για να τα ρήξουν. Παίρνουν ένα ποτήρι νερό και ρήγνουν τα λιόκρινα και παρατηρούν αν έκανε το νερό μπορμπουλήθρες ή όχι.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Την ντρίτη ημέρα από τη γέννηση του παιδιού κατά τη νύχτα βάνουν κάτου από το προσκεφαλάκι του ψωμί, λιβάνι, ζάχαρη, χαρτί, ένα κοντηλοφόρο, μελάνι, αν είναι σερνικό ή βελόνα μαζί με τα άλλα, αν είναι θηλυκό. Οι Μοίρες, τρεις όλες – όλες, γυναικεία ντυμένες, άμα περάσουν τα μεσάνυχτα, όταν κοιμούνται στο σπίτι όλοι, μπαίνουν στο δωμάτιο, που έχουν το νεογέννητο. Ψάχνουν από κάτου στο προσκεφαλάκι του και κοιτάζουν τα δώρα. Έπειτα κάνουν συμβούλιο και βγάνουν απόφαση πως θα ζήση το παιδί. Για να αποφασίσουν να περάση καλά τη ζωή του, πρέπει τα δώρα να είναι πολλά και καλά, άλλωστε θα αποφασίσουν το εναντίο. Μετά από την απόφαση σημαδεύουν το παιδί, άλλοτε μεν στη μύτη, άλλοτε στ’ αυτί, άλλοτε στη φτέρνα, άλλοτε στο κούτελο και άλλοτε αλλού. Το σημάδι είναι σαν κάϋμα. Το πολύ μετά εννέα ημέρες μέτα το μοίρασμα, εξαφανίζεται αυτό το σημάδι. Ότι μοιραίνουν το παιδί τη βραδυά εκείνη, το βλέπουν, διότι το παιδάκι, ενώ κοιμάται, ξυπνάει και φαίνεται σαν να κοιτάζη κάποιον και γελάει ή κλαίει.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στο Δυρράχι είναι μια πέτρα πολύ μεγάλη, στη πλατεία. Είναι περίεργον πως ευρέθη εκεί αυτός ο βράχος. Η παράδοσις λέει ότι παλαιά πολύ μια γυναίκα τον έφερε γαλιά και κουράστηκε, τον πέταξε και άνοιξε στα δύο. Άλλη παράδοση: Είναι το κουβάρι της Παναγίας. Όπως έγνεθε η Παναγία, έπεσε το κουβάρι της και σχίστηκε στα δύο.

Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το μουσχάρι γεννιέται στους 9 μληνες παρα 3 ώρες και 3 ματζαρόλες και για αυτό φωνάζει 'μα' αντί μάννα και ''μη''αντί μητάρα, όπως φωνάζει ο άνθρωπος, ο οποίος κάνει ακριβώς 9 μήνες.

Χρονολόγηση: 1926
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σε κάθε σπίτι και σε κάθε χτίσμα, εκκλησία, βρύση κάθεται ένα ζευγάρι φίδια καστανά, μάκρους περσότερο από μέτρο, τα οποία φυλάνε το σπίτι , τα λεφτά. Τα φίδια αυτά τα θεωρούνε ιερά και, όταν τα ιδούν καμιά φορά, δεν τα πειράζουνε καθόλου, διότι, όταν τα σκοτώσουν, χαλάν την ευτυχία του σπιτιού. Πολύ περισότερο ιερά θεωρούν τα φίδια των εκκλησιών και μάλιστα του αγίου Γεωργίου. Πιστεύουν μάλιστα ότι πολλά απ'αυτά τα φίδια γέρικα, απο πολλά χρόνια, είναι στοιχειωμένα και έχουνε πολλά κεφάλια.

Χρονολόγηση: 1926
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Είναι τόπος στο Δυρράχι, που του λένε Κουβαρά, απο το όνομα ενός ηρωικού Κουβαρά, που σκότωσε δυο στοιχειά στο μέρος, την ώρα που πάλευαν.

Χρονολόγηση: 1926
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ένας γάϊδαρος έχει αυτιά;

Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Πάμε στου μουτζούρη τον γάμο;

Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μη μου μπαίνης στη μύτη

Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Σαν βρέξη Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνο το γιωργό, που 'χει πολλά σπαρμένα

Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μη μου γαμής το λόγο

Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Τσίριμπας, Δημήτριος Α.
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Φαλαισία, του νομού Αρκαδίας.

Χρονολόγηση: 1971
Τύπος τεκμηρίου: Ημερολόγιο/Σημειωματάριο, Χειρόγραφο
Δημιουργός: Παναγιώτης Γιαννόπουλος του Χαραλάμπους
Τόπος: Φαλαισία
Φορέας: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Φαλαισία

Ανακαλύψτε 16 τεκμήρια που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Είναι τόπος στο Δυρράχι, που του λένε Κουβαρά, απο το όνομα ενός ηρωικού Κουβαρά, που σκότωσε δυο στοιχειά στο μέρος, την ώρα που πάλευαν.

Ένας γάϊδαρος έχει αυτιά;

Πάμε στου μουτζούρη τον γάμο;

Μη μου μπαίνης στη μύτη

Σαν βρέξη Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνο το γιωργό, που 'χει πολλά σπαρμένα

Μη μου γαμής το λόγο

Συλλογή λαογραφικού υλικού εκ του χωρίου Φαλαισία, του νομού Αρκαδίας.