SearchCulture.gr | Miliá (Europe ▶ Greece ▶ District of Epirus ▶ Thesprotia )

1 - 30 from 710 items

Map Grid

Sort by

Πριν από πολλά χρόνια, όπως μου έλεγε ο σχωρεμένος ο παππούς μου, είχαν κτίσει το ξωκκλήσι της Άϊ Παρασκευής στη Μεγάλη τη Ράχη. Η Άϊ Παρασκευή για μα φχαριστήση τον κόσμο, που την τίμησαν έστελνε κάθε χρόνο στη γιορτή της ένα λάφι με μπερδουκλωτά κέρατα. Το λάφι αυτό το βλόγαε πρώτα ο παπάς κι απέ κατόπι το έσφαζαν και το έψηναν. Μετά το κομμάτιαζε ο παπάς και το μοίραζε σαν αντίδωρο. Μια χρονιά όμως, τι τους ήρθε και δεν το άφησαν να ξαποστάση ψίχα. Όπως ήρθε καταϊδρωμένο το έσφαξαν και το έφαγαν, μπιστιόβλιακοι βλέπεις (λαίμαργοι). Ε! αυτό ήταν από τότε δεν ματαπάτησε λάφι.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Όταν χτίσανε την εκκλησία της Λαμποβίστρας στο χωριανό το ποτάμι, η Παναϊγια δεν ήθελε εκεί και παρουσιάστηκε στον ύπνο του παπά και του είπε να κτιστή στη μέση του χωριού. Ο παπάς δεν άκουσε. Μόλις τελείωσε η εκκλησιά να πιάκη μια βροχή, μα τι βροχή, όπως λένε, το ποτάμι πέρα ως πέρα. Πήρε σβάρα την εκκλησία και δεν άφηκε ούτε μιά πλάκα. Ύστερα, τι τα θέλεις, τη έκτισαν θέλοντας και μη εδώ, που είναι και σήμερα χτισμένη.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Κάθε Σάββατο βράδυ στη ράχη που είναι κοντά στη Γλούστα, βγαίνει η Θωμά Καραπάνοβα. Ακούγονται γουργιατά κι ύστερα βγαίνουν φλόγες που πότε ανάβουν και πότε σβήνουν. Εκεί είχε σφάξει την Θωμέσια ο άντρας της ο Θωμά Καραπάνος.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Στις Κανάλλες, ποιος κοιτάει να περάση μόλις λαλήσουν οι πέτοι τα μεσάνυχτα. Πέρασε κάποτε ο Σπυρογκενές και άκουσε ένα βουγγητό και είδε φλόγες μεγάλες. Του κόπηκε η χολή κι αν δεν γύριζε πίσω θα τον έτρωε το φίδι 'κείνο το βράδυ.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Στου Σκεύη, κάθε βράδυ ακούγεται στη μέση στο χωράφι ένας βόγγος. Άμα καθήσης ώρα κι αφουκρασθής τ' ακούς καθαρά. Δε σε πειράζει όμως, μόνο βογγάει και τίποτε άλλο.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Υπάρχουν αρκετές παραδόσεις που έχουν σχέσι με φαντάσματα, με ησκιώματα, με δαιμονικά όντα. Φυσικά τα φαντάσματα αυτά είναι δημιουργήματα, του λαού, δημιουργήματα της φαντασίας του, που δεν έχουν πραγματική υπόστασι. Κατά την αντίληψι του λαού τα όντα αυτά είναι υπερφυσικά, που τα βλέπει κανείς, αλλά δεν μπορεί να τ’ αγκίξη. Πιστεύουν ότι τα φαντάσματα είναι ψυχές νεκρών, που δεν βρίσκουν ησυχία στο τάφο είτε γιατί αδικοσκοτωθήκανε και βγαίνουν την ώρα του φόνον και ζητούν εκδίκησι, είτε φονιάδες που δεν μπορούν στο κάτω κόσμο να βρουν ανάπαψι κι αλάφρωσι. Τα φαντάσματα αυτά, κατά την αντίληψι των κατοίκων, πλανιώνται στο τόπο που έζησαν και έδρασαν και παρουσιάζονται πολλές φορές στα όνειρα των ανθρώπων και τους θυμίζουν τις υποχρεώσεις τους και τις υποσχέσεις που έχουν δώσει σ’ αυτούς. Άλλοτε πάλι παρουσιάζονται στους «αλαφοήσκιωτους» στο ξύπνιο τους. Τα φαντάσματα δεν κάνουν κακό στους ανθρώπους, αλλά τρομάζουν τους ανθρώπους με το ντύσιμό τους. Φορούν λευκό μανδύα, που διακρίνεται την νύχτα και τρέχουν πολύ γρήγορα. Συχνάζουν σε χαράδρες, σε περάσματα, σε σταυροδρόμια, σε ψηλά δένδρα, κοντά σε πηγές ή σε σπηλιές. Δεν υπάρχει χαράδρα και φαράγγι, σπηλιά ή σταυροδρόμι, που να μη έχη το φάντασμά του ή το δαίμονά του. Κάθε φάντασμα έχει τη δική του περιοχή και ωρισμένη ακτίνα δράσεως. Κατά την αντίληψί τους τα φαντάσματα έχουν σιωπηρή συμφωνία να μην ανακατεύονται στην περιοχή του άλλου.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Καμμιά βολά αν πρόσεξες πάλε, χωρίς να φυσάη αγέρας ή φυσάει λίγο σκώνουνται από σιάδι τα φύλλα τα πεσμένα και χοροπηδάνε. Περνούν ‘κείνη την ώρα οι ξωτικές και να σταθής παράμερα και να μην τις αμποδίσης το δρόμο. Θα σου κάνουν μεγάλο κακό. Έτσι δεν την έπαθε η βάβω η Αγγέλω, την κτύπησε με τ’ αερικό, οι ξωτικές κι έμεινε τόσα χρόνια στο σιάδι (κάτω).

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Ρόδα είναι και γυρίζει

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Ρουσφέτια τάξε να κάνης την δουλειά σου

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Παθός, ιατρός

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Παθός, μαθός

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Το πάθημα έγινε μάθημα

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Ηθελέστα και παθέστα

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Αντιθέτως όμως [προς τα φαντάσματα], οι βρικόλακες δεν έχουν ωρισμένη περιοχή. Οι βρικόλακες είναι νεκροί, που στη ζωή τους έκαναν μεγάλα κρίματα (ιερόσυλοι, φονιάδες, προδότες, κακούργοι, αφορεσμένοι κ.λ.π.) και δεν λιώνουν στον τάφο τους. Την μέρα κρύβονται και το βράδυ, τα μεσάνυχτα ανοίγουν την πλάκα του τάφου και περιπλανώνται. Αντικειμενικός τους σκοπός είναι να κάνουν κακό σους ανθρώπους, να τους σκοτώσουν τα ζώα κ.λ.π. Έχουν μορφή απαίσαια και φορούν μαυροπράσινη στολή. Πιστεύουν δε ακόμη, ότι έχουν ωρισμένη ώρα που κυκλοφορούν και με το λάλημα του πετεινού επιστρέφουν στο μνήμα τους. Φοβούνται τη φωτιά και τη θυμιάμα. ‘’Φοβάται σαν το διάλο την θυμιάμα’’. Επίσης αν κανείς πή ‘’Πάτερ ημών..’’αμέσως οι βρικόλακες φεύγουν σαν κυνηγημένοι ή αν τους πή ‘’Πήγαινε στο πύρ το εξώτερο καταραμένε’’ πάλε φεύγουν . Δεν πλησιάζουν εκείνους που έχουν επάνω τους Τιμιόξυλο ή θυμιάμα.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Όταν ήταν να σταυρώσουν το Χριστό δεν μπορούσαν οι Οβριοί να βρουν σιδεράδες για να κάνουν τα περόνια. Γύρισαν όλα τα σιδεράδικα, αλλά κανένας δε δέχτηκε. Βρέθηκε μόνο ένας παλιόγυφτος και για τα χρήματα δέχτηκε κι έκανε τρία περόνια και μ’ αυτά σταύρωσαν τον Χριστό. Ο Χριστός καταράστηκε τη γενιά τους, γι’ αυτό, από τότε δεν βλέπουν προκοπή και χαΐρι. Γυρίζουν οι παλιόγυφτοι και δεν στεργιώνουν σε σπίτι.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Όντας ο Θεός έπλασε τον κόσμο, κάλεσε τους λαούς ένα ένα και τους αρώτησε: «Τι δώρο θέλετε να σας κάμω. Προσέξτε θα ζητήστε ένα και καλό». Οι Ιταλοί ζήτησαν φωνή. Οι Αρμένηδες ομορφιά κι άλλοι άλλα. Όντας ήρθε η σειρά των δικών μας, αυτοί προσπάθησαν με πονηριά να πάρουν δυο δώρα από το Θεό. Ζήτησαν που λες, ανδρειοσύνη και εξυπνάδα. Ο Θεός τους χάρισε την αντρειοσύνη και τους είπε: Εξυπνάδα δεν σας δίνω γιατί έχετε την πονηριά που ‘ναι ανώτερη από την εξυπνάδα. Γι’ αυτό είμαστε κι αντρείοι και πονηροί.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Επικρατεί μάλιστα η αντίληψις ότι δοκιμάζει ο Θεός πολλές φορές τους κατοίκους στο θέμα της φιλοξενίας. Επ’ αυτού αναφέρεται και το εξής: Μια βολά ο Χριστός ήθελε να δη αν οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι κι αν καλούσαν στα σπίτια τους μόνον πλούσιους ξένους και τους μαυροφτωχούς τους περιφρονούσαν. Ντύθηκε, λοιπόν, ζητιάνος. Φόρεσε κουρέλια και πήρε τις πόρτες με τη σειρά και τα σοκάκια, που λένε. Κανένας δεν του άνοιγε. Μήτε πλούσιος, μήτε φτωχός μήτε κι άρχοντας. Ένας πονόψυχος τσομπάνος, καλή του ώρα, τον πήρε στο φτωχοκάλυβό του. Το βράδυ τον έβαλε και πλάγιασε παραστιά, αφού πρώτα έφαγαν μαζί λίγη κουλούρα ζαματιστή (καλαμποκίσιο ψωμί προχείρως παρασκευασμένο). Το βράδυ καλά κοιμήθηκαν. Το πρωΐ σαν καλοξημέρωσε ο Θεός τη μέρα ξυπνάει ο τσομπάνος και τι να δη. Ο ξένος είχε γίνει άφαντος. Το καλύβι είχε γίνει αρχοντικό παλάτι. Ήταν ο Χριστός που είχε κατέβη στη γη για να δοκιμάση τους ανθρώπους. Θα με ρωτήσης τώρα τι έκανε στους αφιλόξενους. Μη τα ρωτάς καλλίτερα. Έρριξε φωτιά και τοις έκαψε. Σου λέει: «Τέτοιοι είσασθε; Ε! να, για να μάθετε. Γι’ αυτό καμμιά βολά άνθρωπο βλέπεις, αλλά ξέρεις τι κρύβεται κάτω απ’ τα κουρέλια. Μπορεί να ‘ναι κι ο ίδιος ο Θεός.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Οι Οβριοί δεν τον χώνευαν τον Χριστό κι ήθελαν να τον πιάσουν. Έβαλαν τα δυνατά τους να τον βρουν. Στα χαμένα όμως, γιατί τον έκρυβε ο κοσμάκης για τα καλά που τους έκανε. Βρέθηκε ‘κείνος ο ασχώρετος ο Γιούδας και τον πρόδωσε. Πάνε οι Οβριοί την νύχτα να τον πιάκουν. Ο Χριστός για να γλυτώση πάει να κρυφτή ανάμεσα στα λυκοφαομένα (γίδια). Εκείνα τα καταραμένα σκόρπισαν. Βλέπει παρακατήσια ένα κοπάδι πρόβατα. Ας πάω, λέει, κατ’ εκεί, μπας και σωθώ. Κείνα τον έκρυψαν κι σώθηκε. Τα βλόγησε και καταράστηκε τα γίδια. Γι’ αυτό, μωρ’ ψυχούλα μ’, τα λυκοφαομένα μας βγάζουν τη ψυχή ανάποδα στη βοσκή. Εμ, τι περιμένεις από καταραμένα ζούδια.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Για τους αδικοσκοτωμένους, λέγουν πως έχουν άδεια απο το Θεό να γυρίζουν στον τόπο του εγκλήματος και να φανερώνουν την παρουσία τους με πολλούς τρόπους είτε με γογγυσμούς, είτε με φλόγες. Η εμφάνισις αυτή έχει την έννοια της διαμαρτυρίας για τον άδικο χαμό. Ησυχάζουν μόνον, όταν τιμωρηθή ο φονιάς. Πιστεύουν ότι οι κακοί άνθρωποι βρικολακιάζουν.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Γιατί το έδαφος της Τσαμουργιάς είναι ορεινό. Όντας έπλασε ο Θεός τον κόσμο κάμπους κι αλλού θάλασσες έκανε. Φτιάχνοντας τον άλλο κόσμο ξέχασε τα δικά μας τα μέρη. Όταν τα θυμήθηκε ήταν πια αργά. Δεν του είχε μείνει καθόλου χώμα. Του περίσσεψαν όμως, πολλές κοτρώνες. Για να μην πάνε χαμένες τις έρριξε εδώ στα μέρη μας κι έγιναν αυτά τα βουνά τα θεόρατα που βλέπεις. Η Μουργκάνα, η Βελούνα, η Βελήκα, ο Τσεροβέτσης.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Στο χωριό δεν είναι σπίτι που να μην έχη και το στοιχειό του. Μου μολόγαγε η μαλέκω μου, ότι κάποτε έπεσε στην πλάτη της και ίτσιου δεν την πείραξε. Ήταν ένας μαυριάς ίσιαμε εκεί πέρα.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Η μανίτσα μ’κι η μαλέκω μι (γιαγιά) πάηναν κάποτι ψωμί στους αργάτες. Ήταν θερτής. Η μαλέκω μ’ μπροστά τσι η μανίτσα μ’πίσω. Καννιά βολά γυρίζει πίσω η μανίτσα μ’ και τι να δή. Ένας σαν παπάς ντυμένος,σαν καλόγερος. –Μανίτσα μ’, φίδι που με κουλουριάσε. Είπε η μάννα μ’. –Μη σκιάεσαι, ψυχούλα μ’, το ‘’Πάτερ ημών’’ πές και ίτσιου μη σκιάεσαι, της είπε η μαλέκω μ’. Μόλις έφθασαν στο κόνισμα παρουσιάζεται πάλε το ήσκιωμα σαν σκυλλί και μαύρο σαν κοράκι. Του μπήκανε με τις πέτρες και με το ‘’Πάτερ ημών’’ ματαχάθηκε και ξαναβγήκε πάλε κι άρπαξε το σακούλι της μαλέκως μου.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Στου Φωτο-Δράκου το ρέμα υπάρχει ένα ήσκιωμα, που πετροβαλάει όποιον άνθρωπο περάσει απ'εκεί. Τις κοτρώνες τις ρίχνει απ'την κορυφή και πέφτουν με κρότο μέσα στη βέρα (δεξαμενή νερού). Δεν κάνει να περάσης απ' εκεί μέρα μεσημέρι.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Η Νικολό Στορογγίνα είδε, όπως έλεγε, ένα μεσημέρι τον Αλωνάρη, ένα καβαλλάρη, που έρριχνε πέτρες. Περνούσε τ'άλογο απο πάνω της και δεν την πατούσε. Λέν πως εκεί σκοτώθηκε κάποιος με τ'άλογο του.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Ο Βασίλης Καραπάνης, εκεί που βάδιζε στου Μαστιή αμποδίστηκε απο τον σιατανάρη. Ο μαυρο-Βασίλης άρχισε να λέη το ''Πάτερ ημών'' κι έτσι γλίτωσε, αλλά του κόπηκε η κρίσι. Ο σιατανάρης του Μαστιή βγαίνει τα μεσάνυχτα και το καλοκαίρι το καταμεσήμερο, στην κατακαίλα του ήλιου.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Εμείς, μώρ'ψυχούλα μ', ξέρεις τι νερό θα 'χαμαν στο χωριό. Να πνίξωμε τον κάμπο, αλλά βλέπεις, τσάκισε ο στραποκαμένος (διάβολος) το ποδάρι του. Άν πάς καννιά βολά στου Λειά, πες στους Περιβολιώτισσα. Ακούει μια αχολοή μεγάλη που έρχονταν απ'τα κατάβαθα. Κάνει έτσι και τι να δή, ένα στοιχειό, άλλο να το έβλεπες κι άλλο να στο πώ. Από την τρύπα που βγήκε το στοιχειό έτρεχε νερό, αλλά βάζει το γουργιατό η βάβω, τρομάζει το στοιχειό και σκαπέτησε προς τον Κεφαλόβρυσο. Στην τρύπα του στοιχειού τρέχει ένα μανίκι νερό μόνο και ποτίζουν κι οι Περβολιώτες τους μπαξέδες τους.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Στη Μούρσα (χωράφι) του Μπόκα, κάτω στη Χαλικαργιά (τοποθεσία με χαλίκια) ήταν ερμιά και λάκκος και κάτι πλατάνια μεγάλα και χοντρά, που δεν μπορούσαν να τα σφίξουν πέντε άνδρες. Εκεί ήταν μια στρίγγλα. Βήκε μια βολά να φάη μια γυναίκα – αυτό το έλεγαν οι χωριανές όλες – κι αυτή γούργιαζε και πρόφτακε και κόλλησε στον πλάτανο αψηλά. Η στρίγγλα άρπαξε τον πλάτανα δάγκα. Η μαυρογυναίκα τότες μουλάει τα σκυλλιά κι εκείνα την γλίτωσαν. Άλλη μια βολά πάλε – όπως μου έλεγε ο πεθερός της αδερφής μου της Χρυσίδας – η στρίγγλα είχε πάρει πικροκρέμμυδα πάνω από τη σπηλιά. Δεν τα πείραζε ο κόσμος κι αυτή άφηνε το νερό από τη σπηλιά και ποτίζαμαν ψίχα τον μαυρόκαμπο. Αλλά μια βλοημένη γυναίκα, τι διάλος την έβαλε πάει και τις τα βγάζει. Έ αυτό ήταν. Θύμωσε η στρίγγλα κι αν είδες συ νερό είδα κι εγώ ψυχή μ’.

Date: 1963
Item type: Folk Legend
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Δες με, με το ένα μάτι, να σε δώ με τα δυό

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Ανεμομαζώματα, διαλοσκορπίσματα

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Αν πεινάη ο ακαμάτης, ψυχοπόνεσι δεν έχει

Date: 1963
Item type: Proverb
Creator: Ιωαννίδης, Κωνσταντίνος Θ.
Place: Miliá
Institution: Academy of Athens

Miliá

Discover 710 items related to this place

Filters

Filters

Στου Σκεύη, κάθε βράδυ ακούγεται στη μέση στο χωράφι ένας βόγγος. Άμα καθήσης ώρα κι αφουκρασθής τ' ακούς καθαρά. Δε σε πειράζει όμως, μόνο βογγάει και τίποτε άλλο.

Ρόδα είναι και γυρίζει

Ρουσφέτια τάξε να κάνης την δουλειά σου

Παθός, ιατρός

Παθός, μαθός

Το πάθημα έγινε μάθημα

Ηθελέστα και παθέστα

Δες με, με το ένα μάτι, να σε δώ με τα δυό

Ανεμομαζώματα, διαλοσκορπίσματα

Αν πεινάη ο ακαμάτης, ψυχοπόνεσι δεν έχει