SearchCulture.gr | Damaskiniá (Europe ▶ Greece ▶ West Macedonia District ▶ Kozani )

1 - 30 from 254 items

Map Grid

Sort by

Πιστεύεται πως κάθε θαμμένος θησαυρός φυλάγεται και από ‘’ ένα καζάν’ φίδια’’. Αν τυχόν κάποιος βρή θαμμένο θησαυρό και δεν είναι της τύχης του, μετατρέπεται σε κάρβουνα.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Δυτικά της Δαμασκηνέας και βόρεια των Οντρίων υπάρχει σήμερα μια πέτρα που μοιάζει μ' άνθρωπο (κοπέλλα) απολιθωμένο. Ο λαός έπλεξε γύρω απ' αυτό το ομοίωμα τον ακόλουθο μύθο. Στα τραγικά και σκοτεινά χρόνια της Τουρκικής σκλαβιάς, υπήρχε μια πολύ όμορφη κοπέλλα την οποία οι Αρβανίτες την κυνήγησαν μ' ανήθικους σκοπούς. Η κοπέλλα για να αποφύγη τον εξευτελισμό κατέφυγε σε σπηλιές και βράχους να κρυφτή. Αλλά και εκεί οι Αρβανίτες τη βρήκαν. Διέξοδος για την κοπέλλα δεν υπήρχε. Ανέβηκε ψηλά στο βράχο κι εκεί προσευχήθηκε και παρεκάλεσε το Θεό να τη σώση. Ο Θεός άκουσε τη δίκαια προσευχή της και την έσωσε. Την απολίθωσε. Από τότε πήρε και η γύρω περιοχή το όνομα κοπέλλα.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Στα σύνορα της Δαμασκηνές και του χωριού Λικνάδων υπάρχει μια τοποθεσία που οι κάτοικοι των δύο χωρών την έχουν δώσει κοινή ονομασία “σεμπεθεριακό”. Λένε πως στη τοποθεσία αυτή σταμάτησε, τα παλιά εκείνα χρόνια του μύθου και του θρύλου, κάποια γαμήλια πομπή (συμπεθεριακό) να κόψη και να φάνε την τούρτα που πήραν από το σπίτι της νύφης. Ενώ γίνονατι το κόψιμο του γαμήλιου αυτού κέκας πούμε – έστησαν το χορό με τα βροντερά λαλούμενα. Κατά τη διάρκεια δε του χορού ο μπράτιμος πείραξε μ' ανήθικους σκοπούς τη νύφη. Τη νύφη της κακοφάνηκε αυτή η αδιάντροπη και ανήθικη πράξι τυ μπρατίμου και από τα βάθη της ψυχής της καταράστηκε : “Πέτρες να γίνουν όλοι”. Κι αλήθεια ο Θεός άκουσε τη δίκαια κατάρα της νύφης και απολίθωσε το συμπεθεριακό. Οι πέτρες που βρίσκονταν στη σειρά πρίν λίγα χρόνια, μαρτυρούσαν την αλήθεια του μύθου.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Παραδέχονται την ύπαρξιν ίσκιων που το βράδυ ισκιώνουν τους ανθρώπους που βγαίνουν ξώρας έξω ή που κάμουν το νερό τους σε δέντρα ή αστράχες ή που βγαίνουν έξω λουσμένοι.

Date: 1937
Item type: Folk Legend
Creator: Μπακάλης, Ιωάννης
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Επίσης κι ο ήσκιος είναι διαβολική δύναμι που κατατυραννεί τους ανθρώπους κατά τη νύχτα την ώρα που κοιμούνται. Αισθάνονται να τους “πλακώνει” μεγάλο βάρος που για να απαλλαγούν από αυτό λένε τρεις φορές το “Πάτερ ημών...”. Ο ήσκιος ιδιαίτερα προσβάλλει τις λεχώνες, τις έγκυες γι' αυτό πριν κοιμηθούν φροντίζουν να θυμιατίσουν τις γωνίες του δωματίου και κάτω από τα κρεββάτια. Επίσης δεν καθρεφτίζονται τη νύχτα.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Δεν τον παραδέχονται.

Date: 1937
Item type: Folk Legend
Creator: Μπακάλης, Ιωάννης
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Με λένε Ρίζο κι όπως θέλω το γυρίζω

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Ο πάθος, μαθός

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Καλικαντζάρους δέχονται και τους ονομάζουν ''Καρκάντζαλοι'' τους φαντάζονται δε ως πνεύματα κακά προσωποποιημένα εις απαίθια και φρικαστικής μορφής πρόσωπα. Κατέρχονται απο το τζάκι και μόλις φωνάξει ο πετεινός την νύχτα χάνονατι. Εμφανίζονται εις την γήν μέχρι των φώτων ότε εξαφανίζονται δια του αγιασμού των υδάτων.

Date: 1937
Item type: Folk Legend
Creator: Μπακάλης, Ιωάννης
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Νεράϊδες και άλλα υπερφυσικά όντα δεν παραδέχονται και ούτε διηγούνται.

Date: 1937
Item type: Folk Legend
Creator: Μπακάλης, Ιωάννης
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Το βράδυ της Τρίτης ημέρας έρχονται οι 3 μοίρες για να “μοιρώσουν” το παιδί. Οι μοίρες ή τύχε κανονίζουν γενικά τη ζωή του βρέφους πόσο θα ζήση και πώς κ.λ.π. Η κάθε μία λέγει τη γνώμη της, αλλά η τρίτη μοίρα κόβει “τα παζάρια” δηλαδή ισχύει περισσότερο η γνώμη της. Για να καλοπιάσουν τις μοίρες βάζουν στην κούνια του βρέφους χρυσαφικά, λίρες, φλουριά, βιβλία, ψαλίδια κ.λ.π.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Πιστεύεται πως βρικολακιάζουν όσοι ήταν αμαρτωλοί, όσοι είναι καταραμένοι, όσοι δρασκελίστηκαν από γάτα ή σκύλο, και όσων οι πληγές-που τυχόν είχαν – δεν ‘’ζεματίστηκαν’’ με καυτό κρασί και λάδι, πρίν θαφτούν. Επίσης βρικολακιάζουν όσοι βίαια σκοτωθούν και μάλιστα πιστεύεται πως στο μέρος που χύθηκε το αίμα ‘’φωνάζει’’. Τους βρικόλακες τους φαντάζονται μ’ανθρώπινο σώμα, με κέρατα στο κεφάλι, με γουρλωτά μεγάλα μάτια, με δόντια σουβλερά και μακρυά νύχια. Οι βρυκόλακες την ημέρα παραμένουν στους τάφους των και μόνο τη νύχτα βγα΄΄ινουν και επισκέπτονται τα υπόγεια των σπιτιών κι ανακατεύουν το τυρί, το βούτυρο, πίνουν κρασί, παίρνουν κρέας κλπ. Για να απαλλαγή ένα σπίτι από την επίσκεψξ των βρικολάκων, πηγαίνουν στο μνήμα, που υποπτεύονται πως ο νεκρός του βρυκωλάκιασε και ρίχνουν βραστό νερό για να τον ζεματίσουν. Ο βρικόλακας αν καή έστω και λίγο παύει να βγαίνη.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Παραδέχονται ότι οι αποθαμένοι απο βίαιο θάνατο βρυκολακιάζουν και βγαίνουν τα βράδυα. Εκδηλώσεις, εμφανίζονται εις σταύλους όπου ιππεύουν άλογα και τα ιδρώνουν και τα κλέψουν τα ''τζαμπάδια'' (χαίτες) κουσίδες και ότι τον Θανάση Αδαμίδη όταν ήταν μικρός τον έπαιρναν και τον χόρευαν, τον χόρευαν και τον άφηναν πάλι. Νεράιδες και άλλα υπερφυσικά όντα δεν παραδέχονται και ούτε διηγούνται.

Date: 1937
Item type: Folk Legend
Creator: Μπακάλης, Ιωάννης
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Βρικόλακες, πιστεύεται γίνονται όσοι έκαναν πολλά αμαρτήματα, όσοι καταράστηκαν, όσοι διασκελίστηκαν, ενώ ήσαν νεκροί, από γάτα ή σκύλο και όσων οι πληγές που τυχόν είχαν δεν ‘’ζεματίστηκαν΄΄με καυτό κρασί και λάδι πρίν θαφτούν. Επίσης βρικόλακες γίνονται όσοι σκοτωθούν βιαία και μάλιστα πιστεύεται πως στο μέρος που χύθηκε το αίμα των, ‘’φωνάζει’’. Τους βρικόλακες τους φαντάζονται με ανθρώπινο σώμα, με κέρατα στο κεφάλι, με γουρλωτά μεγάλα μάτια, με δόντια σουβλερά και μεγάλα και με νύχια μακριά. Οι βρικόλακες βγαίνουν μόνον τη νύχτα-την ημέρα παραμένουν στους τάφους των-και πηγαίνουν στα υπόγεια των σπιτιών και ανακατεύουν το τυρί, το βούτυρο, πίνουν κράσι, παίρνουν κρέας κ.λ.π. Για να απαλλαγή ένα σπίτι από την επίσκεψη των βρικολάκων πηγαίνουν στο μνήμα, που υποπτεύονται πως ο νεκρός του βρυκολάκιασε και ρίχνουν βραστό νερό για να τον ζεματίσουν.Ο βρυκόλακας αν καή έστω και λίγο παύει να βγαίνη.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Την νυφίτσα δεν την αποπαίρνουν γιατί πιστεύουν πως είναι ενσάρκωσι δαίμονος. Για να την διώξουν από την περιοχή του σπιτιού, για να μην καταστρέψη τα κοτόπουλα της λένε: «Παρ’ το δράχτ’ κι το κουβάρ’ κι σύρε σιαπέρα να γνέσης». Επίσης λένε και τούτο: «Μέλ’ στα ποντίκια κι φαρμάκι στα πλιά».

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Εκτός από τους βρυκόλακες πιστεύουν πως τη νύχτα βγαίνουν και φαντάγματα ή τζίνια, τα οποία παρουσιάζονται στους ανθρώπους με διάφορες μορφές ζώων, γάτας, σκύλου, κατσικιού κ.λ.π. και πολλές φορές σαν αέρας κάμνοντας διάφορες ενέργειες. Κινεί διάφορα αντικείμενα, σκορπίζει τη φωτιά απ’ το τζάκι κ.λ.π. Πιστεύεται πως τα τζίνια πηγαίνουν στους στάβλους καβαλικεύουν τα ζώα, πλέκουν τις ουρές και τα «τσιαμπάδια» - χαίτες – των αλόγων. Για να αποφύγουν την κακή επήρεια των φανταγμάτων τα κυνηγούν με δαυλούς κι αν προσπαθήσουν και το κάψουν έστω και λίγο δεν ξαναβγαίνει στο σπίτι ή στο στάβλο. Όσοι δε βαδίζουν τη νύχτα, για να μη τους πλησιάση τίποτε, που να τους βλάψη, αφίνουν το σχοινί από το σαμάρι του ζώου να σέρνεται στη γη.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Τα φαντάγματα ή Τζίνια είναι κι αυτά διαβολικές δυνάμεις, οι οποίες βγαίνουν τη νύχτα παίρνοντας διάφορες μορφές ζώων π.χ. γάτας, σκύλου, κατσικιού κ.λ.π Τα φαντάγματα πιστεύεται ότι πηγαίνουν στους στάβλους καβαλικεύουν τα ζώα, πλέκουν τις ουρές και τα «τσιαμπάδια» - χαίτες των αλόγων. Τα φαντάγματα παρουσιάζονται και στους ανθρώπους. Για να αποφύγουν την κακή επήρεια των φανταγμάτων, όσοι βαδίζουν τη νύχτα, αφίνουν το σχοινί απ’ το σαμάρι του ζώου να σέρνεται στη γη. Τότε δεν τους πλησιάζει ούτε φάνταγμα κι ούτε βρικόλακας. Οι βρικόλακες, τα φαντάγματα και γενικά οι διαβολικές δυνάμεις βγαίνουν τη νύχτα και φεύγουν στις 3 – 4 η ώρα το πρωΐ με το λάλημα του πετεινού. Πολλές φορές μάλιστα – όπως διηγούνται – άκουσαν τους διαβόλους να τραγουδούν και να χορεύουν με νταούλια και βιολιά, σε ρεματιές, σε μύλους και σε «μπιστιργιές» - βράχους. Να και μια στροφή που κατώρθωσαν να κλέψουν από διαβολικό τραγούδι: «Πάμε στο Ντόλο να φάμι τσιροπούλια προυμή λαλήσ’ ο τσέρτσιλας κι σκάσουν τα νταούλια. Και μια άλλη στροφή: Σκόρδο, μονόσκορδο κι από κρανιά μαντάρα.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Πιστεύεται πως στα ποτάμια και στις βρύσες κατά τη νύχτα βγαίνουν νεράϊδες. Τις φαντάζονται εξωτικά όμορφες, με μακρυά μαλλιά και στ’ αραχνοΰφαντα ντυμένες. Βγαίνουν στη βρύσι, λούζονται και χτενίζονται. Αν περάση κανείς και τις ιδή δεν πρέπει να τις μιλήση γιατί του παίρνουν τη λαλιά, βουβαίνεται και μπορεί να σαλέψη και ο νούς του. Πιστεύεται δε πάλι αν κατορθώσουν, την ώρα που λούζονται και χτενίζονται, πάρουν το δαχτυλίδι μιας νεράϊδας ή το χτένι της, εκείνη ακολουθεί και μπορείς να την κάνη γυναίκα του.

Date: 1962
Item type: Folk Legend
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Σ' ήρθε ένα κακό περίμενε και άλλο

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Είναι βαρειά η καλογερική

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Πάτησες καλαμιά, πάτησες χιόνι

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Κάλλιο λάχανα και ρήνια, πάρα ζάχαρι και γκρίνια

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Κάμε καλό στου διαβόλου το χωριό

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Το κακό το ξύδι τ' αγγείο τ' χαλάει

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Καινούργια μέρα, καινούργιο κισμέτ

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Καινούργιο κόσκινο που να σε κρεμάσω, και παλιό που να σε πετάξω

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Όσο κάθεται η καλή μπογάτσια, το καλό φίλο περιμένει

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Κάηκε η μπάμπω στο γάλα, φυσάει και στο μαρκάτ (γιαούρτι)

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Έχεις γρόσια, έχεις γλώσσα

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Σαν πήγα να διαλέξω, πήρα τ' γκαβό 'Λέξω, σαν πήρα αράδ' αράδα πήρα τ' Βιργινάδα

Date: 1962
Item type: Proverb
Creator: Αδαμίδης, Αλέξανδρος Κ.
Place: Damaskiniá
Institution: Academy of Athens

Damaskiniá

Discover 254 items related to this place

Filters

Filters

Δεν τον παραδέχονται.

Με λένε Ρίζο κι όπως θέλω το γυρίζω

Ο πάθος, μαθός

Νεράϊδες και άλλα υπερφυσικά όντα δεν παραδέχονται και ούτε διηγούνται.

Σ' ήρθε ένα κακό περίμενε και άλλο

Είναι βαρειά η καλογερική

Πάτησες καλαμιά, πάτησες χιόνι

Κάλλιο λάχανα και ρήνια, πάρα ζάχαρι και γκρίνια

Κάμε καλό στου διαβόλου το χωριό

Το κακό το ξύδι τ' αγγείο τ' χαλάει

Καινούργια μέρα, καινούργιο κισμέτ

Καινούργιο κόσκινο που να σε κρεμάσω, και παλιό που να σε πετάξω

Όσο κάθεται η καλή μπογάτσια, το καλό φίλο περιμένει

Κάηκε η μπάμπω στο γάλα, φυσάει και στο μαρκάτ (γιαούρτι)

Έχεις γρόσια, έχεις γλώσσα

Σαν πήγα να διαλέξω, πήρα τ' γκαβό 'Λέξω, σαν πήρα αράδ' αράδα πήρα τ' Βιργινάδα