SearchCulture.gr | Ράχες Ικαρίας (Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Σάμου ▶ Νήσος Ικαρία )

Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Σάμου ▶ Νήσος Ικαρία
Ράχες Ικαρίας

Raches | Raches, Icaria Island | Ράχες Ικαρίας, Νήσος Ικαρία | Raches, Samos | Ράχες Ικαρίας, Νομός Σάμου | Ράχες Ικαρίας Σάμου | Ράχες Ικαρίας, Ικαρία

Ανακαλύψτε 91 τεκμήρια που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία

1 - 30 από 91 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Η Αγία Λεσβία είχε κοιμηθή στην Πάρο κ΄επήγανε οι πειρατές και την κλέψανε και την φέρανε στην τοποθεσία Στάβλος και Μάραθος στη Πέρα Μεριά Ικαρίας. Την κρύψανε μεσ’ σε μιαν καμάρα (= σπηλια). Όταν την εβάλανε εκεί μέσα οι πειρατές εφύγανε κ’ εχαθήκανε. Κάποιος χωριανός εκεί πέρα είχε μια σκύλα κ’ επήγε κ’ εγέννησε εκεί στην κάμαρα την νύχτα τον ενείρευγεν η αγία Λεσβία και του έλεγε. – «Έλα να πάρης τη σκύλλα σου που εγέννησε επάνω μου». Αυτός δεν ήξερε που ήταν γεννημένη. Λοιπόν της έδεσε πάνω της άχερα για να τα μπλάζη (σκορπίζει) στο δρόμο και να την βρή που θα πάη. Όπου τη βρήκε στην κάμαρα κ’ είχε τρία σκυλιά. Τον ‘νείρεψε η αγία Λεσβία, αυτά τα σκυλιά να μην τα χαλάση γιατί μια μέρα θα του χρειαστούνε του είπε ακόμη ότι είναι η Αγία Λεσβία και βρήκε τα λείψανα. Έχτισε εκεί στην κάμαρα ένα κιβούκλιο, μικρό εκκλησάκι. Μετά θέλανε να κάμουνε πανηγύρι κ΄ εσκέφτησαν να πά να πάρουν κατσίκια. Την νύχτα αυτός που βρήκε τα οστά είχε ένα κουμπάρο και του λέει, να πάμε να πάρωμε τα κατσίκια για το πανηγύρι. Εσυνεννοήθησαν να πάνε πέρα στην Προησπέρα να φέρουν τα κατσίκια. Την νύχτα έπεσε να κοιμηθεί ο κουμπάρος κ’ επερίμενε τον άλλον κουμπάρο να ’ ρθη να πάνε για τα κατσίκια. Την νύκτα, του φώναξε ο κουμπάρος, - «σήκω να πάμε για τα κατσίκια». Λέει - «τώρα μόλις έπεσα να κοιμηθώ». – «Όχι του λέει, σήκω απάνω». Σηκώνεται ο κουμπάρος και ντύνεται. Του φωνάζει – «Κουμπάρε περίμενε με». – Αυτός έφευγε. – «Λέει του απάντεχε». Αυτός του λέει – «απαντώ» δε του ‘λεγε απαντέχω». Επροχώρησαν κ’ έφτασαν στις Κάτω Ράχες, στην τοποθεσία - «Στου Να». Όταν φτάσανε εκεί ο κουμπάρος που πήγαινε μπροστά έγινε σύννεφο κ’ εγυρεψε να τον καπακιάση να τον κχαλάση. Αυτός είδε αυτό το σύννεφο που ήταν να τον σκεπάση εφώναξε τα τρία σκυλιά, που τον είχε ‘νειρέψει η Αγία Λεσβία, να μην τα χαλάση και τα είχε ονοματίσει Τσαγκού, Περιστέρι, και Χελιδόνι. Εφώναζε τα σκυλιά - «Να Τσαγιού, να Χελιδόνι, να Χρυσό Περιστέρι». Εχύθασαν τα σκυλιά και το κόψανε αυτό το σύννεφο και το διαλύσανε. Πέφτει ο άνθρωπος αποκάτω σε μια πέτρα και πάνε τα σκυλιά και ψοφήσανε στα πόδια του. Μετά εσηκώθη και πήε στην Προϊσπέρα και ετάχτηκε όπου ξημερώθη να χτίση μιαν εκκλησία. Εκεί που ‘ξημερώθηκε έχτισε τον Άγιο Θεολόγο που είναι ως σήμερο

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τον παλιό καιρό ήτανε έρημος η Πάρος εκεί εφτάσαν οι Αλγκερίνοι που την είχαν αρπάξει από την Μυτιλήνη. Η Αγία Λεσβία εβγήκε έξω στην Πάρο κ’ εκρύφτηκε εκεί στο δάσος. Αφού ερεύνησαν το μέρος οι Αλγκερίνοι και δεν την ευρήκαν έφυγαν. Έμεινε στην Πάρο πολλά χρόνια και ετρεφόντανε με χόρτα, γυμνή. Μετά πολλά χρόνια πήγαν εκεί κυνηγοί. Αυτή τους εφώναξε από μακρυά να της πετάξουν ένα φόρεμα. Της πέταξε ο κυνηγός το ρούχο. Ύστερα του είπε να της στείλει παπά από άλλο νησί να την κοινωνήση. Εν τω μεταξύ απέθανε. Επήγαν τότε Μυτιληναίοι και την πήραν και ήρθαν εξ’ αιτίας του καιρού κι ‘αράξανε εδώ στο Γιαλισκάρι (μικρός όρμος ανατολικά του Αεμνιστού Ικαρίας). Οι Μυτιληνοί εκεί αποκοιμήθηκαν. Οι Καριώτες από συνήθεια που είχαν να κλέβουν επήγαν να ιδούν τι φορτίο είχε το καΐκι. Άκουσαν μια ευωδία να βγαίνη από ένα κιβώτιο. Έκλεψαν το κιβώτιο και είδανε ότι ήταν τα άγια λείψανα μέσα. Αρπαξανε το κιβώτιο και πήγανε ψηλά από την παραλία σ’ ένα βαθορούμανο (= βαθύ λαγκάδι με δάσος) κοντά στο χωριό Μάραθο. Εκεί χώσανε την κάσα κάτω από μια καμάρα (γέφυρα πέτρινη). Οι Μυτιληνοί έψαξαν να βρούν το λείψανο, σαν δεν το βρήκαν έφυγαν για Μυτιλήνη. Μετά παρέλευσι πολλών ετών ένας στο Μάραθο είχε μια σκύλα η οποία εγέννησε στο μέρος που ήταν η κάσσα. Αυτός που είχε την σκύλα ωνειρεύτηκε να πάη να πάρη τη σκύλα από το μέρος που εγένησε. Αυτός δεν μπορούσε να βρή το μέρος στο βαθύ ρουμάνι. Τότε έδεσε ένα σακκουλάκι με άχερα στο λαιμό της σκύλας. Όταν πήαινε η σκύλα σκορπούσαν λίγο λίγο τα άχερα. Αυτός τότε εκοίταξε τα άχερα πως είχαν πέσει και επήγε κι ανακάλυψε το μέρος κ’ έτσι ευρήκε και το λείψανο. Στο μέρος αυτό έχτισαν τότε την Εκκλησία της Αγίας Λεσβίας που υπάρχει ακόμη σήμερον. Είναι μοναστηράκι. Εκεί βρίσκονται και τα λείψανα της

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάποιος δικηγόρος όταν απέθανε τον πήγαν στην Παράδεισο. Αυτός εγύρισε εκεί όλα τα κελλιά των Αγίων και είδε να ‘χουν πολλά καντήλια στον Άγιο Νικόλαο. Είδε και τον Άγιο Αντώνη να του ‘χουν ένα μικρό καντηλάκι στο κελλί του. Λέει ο δικηγόρος του Αγ. Αντωνίου : «Εσύ τι κάνεις; Δεν είσαι Άγιος;» «Λέει είμαι». «Τότες πώς έχουν του Νικόλα τόσα καντήλια κ’ εσένα ένα και μικράκι;». «Δεν ξέρω», λέει. Του λέει ο δικηγόρος : «Να σου κάμω μια αναφορά στο Θεό, γιατί να ’χη αυτός πολλά κ’ εσύ ένα». «Αί κάνε μου» λέει ο Αγ. Αντώνης. Του κάνει την αναφορά και την πάει στο Θεό. Φωνάζει ο Θεός και καλεί τον Άγιο Νικόλαο. Ο αγγελιοφόρος του απαντά : « Δεν είναι εδώ, λείπει». Ξαναστέλλει τον άγγελο, δεν τον βρίσκει. Στην τρίτη φορά έφτασεν ο Άγιος Νικόλαος, βρεγμένος, κουρασμένος. Του λέει : «Πού ήσουν;» Λέει ο Νικόλαος : «Με επικαλέστηκαν να πά να σώσω το δείνα καράβι, κ’ επήγα και το σωσα». «Πού τα βρήκες αυτά τα καντήλια;» «Εργάζομαι στους καπεταναίους και μου κάνουν από ένα καντήλι». «Εσύ Αντώνιε τι κάνεις;» Λέει «Κάθομαι στο κελλί». Τότε του λέει ο Θεός, «Δεν κάνεις τίποτε σε φτάνει το καντήλι. Ποιός σου ‘καμε την αναφορά αυτή;» Λέει «ο δείνα δικηγόρος». Διατάσσει ο Θεός να διώξουν τον δικηγόρο από τον Παράδεισο και να τον πάνε στην κόλασι. Ο σατανάς, άμα τον πήγαν, δεν εδεχότανε το δικηγόρο γιατί θα κάμη αναφορές να βγάλη έξω τους αμαρτωλούς. Έτσι οι δικηγόροι δεν είναι δεχτοί ούτε στην Παράδεισο ούτε στην Κολασι .

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ήτανε παλιά έθιμο να χαλούν (σκοτώνουν) τους γέρους. Σε μια πολιτεία ο βασιλειάς είπε, να κοιτάζουνε όταν θα βγη το καινούργιο φεγγάρι. Όποιος το πρωτοδή θα πάρη δώρο. Ένας είχε κρύψει τον γέρο πατέρα του και δεν τον εχάλασε πάει στον πατέρα του και του λέει ότι αυτό και αυτό γίνεται, όποιος πρωτοδή το φεγγάρι έχει ένα δώρο μεγάλο. Άκουε, του λέει ο γέρος, «Αυτοί θα βλέπουν ανατολικά για να το ιδούν, εσύ θα βλέπης δυτικά κ’ έτσι θα το πρωτοδής». Έκαμε αυτός όπως του ‘πε ο γέρος και είδε πρώτος το νέο φεγγάρι. Τότες του λένε. «Εσύ έχεις γέρο φυλαγμένο». Αναγκάσθη να το μολογήση. Από τότες έπαψαν να χαλούν τους γέρους».

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μια φορά έβγαλε ο βασιλέας διαταγή να κόψουν τους γέρους γιατί το ψωμί ήταν λίγο. Ο ένας έκρυψε τον πατέρα του. Όταν τελείωσαν εφώναξε ο βασιλιάς τους νέους και τους λέει «εκόψετε τους γέρους». Λένε αυτοί «ναι». Λέει ο βασιλιάς ύστερα «θέλω αύριο ναμου πήτε ποιος θα πρωτοδή τον ήλιο. Όποιος δε μου πη θα τον κόψω». Επήγαν όλοι να κοιτάξουν ποιος θα τον πρωτοδή. Αυτός που ΄χε κρύψει τον πατέρα επήε και του το ‘πε. Λέει ο γέρος. «Μη φοβάσαι θα πας εκεί. Όλοι θα κοιτάζουν ανατολικά, εσύ θα κοιτάζης δυτικά γιατί ο ήλιος όταν πρωτοβγή φαίνεται στη δύση. Έτσι έκαμε ο υιός του και είδε πρώτος τον ήλιο και το ‘πε του βασιλιά. Ο βασιλιάς εκατάλαβε πως κάποιος τον οδήγησε. Άλλη φορά τους λέει: Θα πάμε στην άμμο και θα μου φτειάξετε ένα κορδόνι (= γραμμή) στην άμμο, ούτε φαρδύ ούτε στενό και ίσιο. Όλοι τα μπερδέψανε το πράμα ήτο δύσκολο. Πάει το παιδί και το λέει στον πατέρα του. Λέει του ο γέρος «Μη φοβάσαι». Το πρωί πάει το παιδί στον πατερα του λέει όταν θα πάτε εκεί πέρα να του πήτε φτειάξε μας εσύ λίγο, πέντε έξε αργιές για το βλέπωμε να το φτειάξωμε το ίδιο, όπως το θες. Άμα του ‘πε το παιδί έτσι του βασιλιά του λέει ο βασιλιάς, «Ποιος σε διάταξε και μου είπες έτσι». «Κανένας» Πες μου την αλήθεια. Τότες αναγκάστηκε και του είπε ότι του τα είπε ο πατέρας του και ότι τον έχει κρυμμένο στο κατώϊ και του δίνει από το ψωμάκι που ‘χε κ’ έτρωε. Τότε καλεί και τους άλλους και τους λέει: «Αυτός έκρυψε τον πατέρα του και του δίνει να τρώη από το ψωμάκι του. Εσείς γιατί τους κόψατε. Από τότε έπαψαν να σκοτώνουν τους γέρους.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μια φοράν λοιπόν ένας πλοίαρχος καραβοκαπετάνιος επήγεν εις το Μπόρντο νάου (μεσιτικόν γραφείον) να του προμηθευτή ναύτες αυτός. Και του λέει : Μα δεν έχει τώρα. Βρε νομίζεις λέει πως έχει ναύτες τώρα ας είν’ και διάβολοι. Αμέσως επαρουσιαστήκανε οι διαβόλοι και πήγαν εις το μπόρντο νάου. Είμαι κ’ εγώ, είμαι κ’ εγώ. Φωνάζει ο καπιτάνιος, μεταμορφωμένοι ως άνθρωποι οι διαβόλοι παρουσιάσθησαν, μπαρκάρουν. Ε τώς λέει λοιπόν αυτός. Ετοιμάστε το καράβι να φύγουμε. Αμέσως αστραπιαίως όλα τα ‘χαν εν τάξει. Μα θέλομεν τως λέει να βγάλωμε τ’ αρμπούρα να τα καθαρίσωμεν να τα καθαρίσωμεν κάτω τα παννιά ‘κείνα ‘κεί. Επιβλέπει ο καπετάνιος το καράβι στο λεπτόν τ’ άρμπουρα κάτω καθαρίζουν τα παννιά, μπαλώνουν τα όλα λοιπόν σε πέντε λεπτά έτοιμα. Λέει σαβουρώσετε το καράβι. Αυτομάτως λοιπόν σε δέκα λεπτά σαβουρωμένον το καράβι. Τι πράμμα είναι αυτό, πρωτοφανές. Να φύγωμεν. Απαιτούνται 5 ώρες να σαλπάρουν, τέσσερες. Ύστερα οι αλυσσίδες, απάνω οι άγγυρες. Ισια παννιά. Είχε μόνον ένα μουτσόπουλο, ένα μικρό ναυτάκι που τόχε μέσα. Βγαίνουν εις το πέλαος. Στο δευτερόλεπτο όλα ήταν καμωμένα, να τα κάμουν και αυτομάτως την Παρασκευήν και Τετάρτην κατέβαιναν κάτω στην πλώρη και πέφταν μπρούμυτα. Φουρτούνα ήτουν λέει τω ο καπιτάνιος του μούτσιου. Για δες τι κάνουν οι ναύτες μέσ’ στην πλώρη και δεν βγαίνουν. Είναι μπρούμυτα. Τότες εκατάλαβεν αυτός τι ‘γίνετο και λέει του μικρού ναύτη. Πήγαινε μόλα τις άγγυρες στο γιαλό για να φύγουν από το καράβι. Αυτομάτως οι διάβολοι πετιούνται από την πλώρη προκάνουν εις τον τελευταίο χαλκά. Καλέ Θέε μου, τότες εκατάλαβε. Λέει : Τώρα τι θα γίνω εγώ με τους διαβόλους. Έρχεται λοιπόν εις την ανάγκην και επικαλείται τον Άγιο Νικόλαο, να τον σώση μ’ αυτούς τους διαβόλους που τ’ άμπλεξε. Παρουσιάζεται λοιπόν ο Άϊ Νικόλαος και του λέει : Τώρα θα γίνη μια μεγάλη φουρτούνα πλαστή γιατί την κάνουν οι διαβόλοι αυτοί, που θα τους εξορκίσω να μην φοβηθής. Να! Τους ‘ξορκίζει λοιπόν και βγαίνουν απ’ την πλώρη μια μουσκιά ο καθένας στο γιαλό μπρούμυτα. Γίνεται μια τρικυμία, του λέει, μη φοβάσαι, ο Άγιος Νικόλαος, αλλ’ άλλη φορά να μη ζητάς. Πάρε ναύτες ας είν’ και διαβόλοι, και τον έσωσε ο Άγιος Νικόλας, του έκανε καιρό καλό και πήε με το παιδί και άραξε το καράβι και απαλλάχτηκε απ’ τους διαβόλους αυτούς τους ναύτες.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στα παλιά χρόνια μια γυναίκα λεχώ επήγε εκεί στη πηγή (του Αγ. Ιωάννου του Νηστιμάρη) να πλύνη. Η πεθερά της της είπε οτι αυτό το νερό το 'χομε τύπο αγιασμόν και δεν πρέπει να πλύνης, γιατί ή το νερό θα στερέψη ή θα πάθης κακό. Αυτή δεν ήκουσε. Επήγε κ' έπλυνε κ' έχασε την ομιλία της

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στο χωριό Μαντριά λένε ότι ένας παπάς είδε ζωντανό τον Άγιο Γεώργιο. Και του είπε ο Άγιος να μην το πής πως με είδες αν δεν περάσουν τρία χρόνια. Πάνω στα τρία ο παπάς απέθανε και την ώρα που θα πέθαινε όπου τελείωναν πια και τα τρία χρόνια το είπε

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στα παλιά χρόνια, στον πατέρα μου, εβλέπανε τον Άϊ Δημήτρι πά στο άλογο, κ' εφαίνετο πως επήαινε πά (= πάνω) στα δέντρα προς τον Άϊ Χαράλαμπο. Κ' εκεί στον Άϊ Χαράλαμπο εφαίνετο ένα μουλαράκι, κ' εχορεύγανε το άλογο με το μουλαράκι. Το μουλαράκι αυτό ήταν το καλόν του (δηλ. Το καλόν του Αγίου Χαραλάμπου)

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο παππούς της γιαγιάς μου λεγόταν Τσαχάς, ήτανε παπάς. Αυτός έφυγε από το χωριό Μαντριά να πάη στο Άη Γιώργη, που βρίσκεται στην τοποθεσία Βάσολας να λειτουργήση. Εξέχασε να πάρη το αντίδερο (= πρόσφορο). Όταν ήρθε η ώρα που το χρειάστηκε, λέει του παιδιού που ΄χε μαζί του, να τρέξη να πάη στα Μαντριά να το φέρη. Λέει του : «Στέκομαι στην πόρτα να σε ιδώ, να σε βλέπω ώστε να γκάψης (= να περάσης) το βουνό». Όταν έγκαψε το βουνό εγύρισε ο παπάς στο ιερό και βρίσκει ένα ζεστό πρόσφορο στην αγία Τράπεζα και μέχρι να του φέρι το άλλο είχε κάμει την προσκομιδήν. Έτσι ετελείωσε η λειτουργία μς τα’ Άϊ Γιωργιού το αντίδερο. Είναι πολύ θαυματουργός

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Προφήτης Ηλίας ήταν μέσ' τη θάλασσα κ' εβαρέθηκε τη θάλασσα κ' επήρε ένα κουπί κ' εβγήκε όξω. Άμα απάντεχε κανένα χωρικό του έδειχνε το κουπί και τον αρωτούσε : τι έιναι. Εάν έλεγε κουπί, δεν εσταματούσε. Επήγαινε πιό πέρα έφτασε ψηλά στο βουνό κι αρώτησε ένα χωρικό τί είναι και του είπε οτι είναι φτυάρι, που φτυαρίζουν το χώμα. Τότε λέει ο Προφήτης Ηλίας “Εδώ θα μείνω”. Από τότε χτίζουν τις Εκκλησιές του προφήτη Ηλία στα βουνα

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ήταν ένας χωρικός κ' επήε κι άναψε τα καντήλια της Παναγίτσας. Εκεί είναι και η εικόνα της Αγίας Μαρίνας όπου κρατά από τα μαλλιά το σατανά και τον χτυπά μ' ένα σπυρί (=σφυρί). Αυτός, αφού άναψε τα καντήλια όλα, εγύρισε κ' είδε το Σατανά καιτου λέει - “Εσένα δε σ' άναψε ποτέ κανεις ούτε καντήλι, ούτε κερί, ας σ' ανάψω ένα κερί”. Το βράδυ παρουσιάζεται στον ύπνο του ο σατανάς και του λέει : Γι' αυτή τη χάρη που μου καμες, τι να σου κάμω; θα σε κάμω πλούσιο. Θα σ' ερμηνέψω ένα θησαυρό να τόνε βγάλης τώρα αλλά ώσπου να τον βγάλης δε θα πάς πούπετα ούτε στο κατούρημα”. Τον έβαλε, μές στον ύπνο του κ' έσκαβγε. Όταν έφτασε να σηκώση την πλάκα που ήτανε ο θησαυρός του 'ρθε ανάγκη να κατουρήση, αλλά είχε εμ=ντολή να μην πάη πούπετα μέχρι να βγάλη το θησαυρό. Αυτός για να μη μπορεί να πάη να κατουρήση, εχέστηκε επάνω του και το πρωϊ που ξύπνησε, είδε τα χάλια του. Από τότε βγήκε η παροιμία : “Άναψε του διαβόλου κερί να σε κάμη να χεστής”. Και μέχρι σήμερα λέγεται η ιστορία.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ήτανε παλαιά εκκλησία. Εκεί επήγε ένας κόμματος κ' εκάθισε αρκετό διάστημα κ' έβλεψε.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εις την τοποθεσίαν του Αγίου Πολύκαρπου (ανατολικά από το χωριό Χριστός) που χωρίζεται από τον Χάρακα Ποταμό ως τον Χαρκιά ποταμό που είναι ανατολικά δεν δαγκώνουν οι σκορπιοί και τα φίδια. Είναι πολύ ελάχιστοι σκορπίοι και φίδια. Λένε πως αυτό οφείλεται στην εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος που βρίσκεται εδώ στην τοποθεσία Μύρσονας κάτω από το Φύτρον Όρος.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Υπάρχουνε γρόσα μέσα στη γή που είναι στοιχειωμένα

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Η μητέρα του σιταριού του είπε. “Παιδί μου θα σε αλέσουνε, θα σε ζυμώσουνε, θα σε ψήσουνε, ύστερα θα σε φάνε, μην στεναχωρηθής”. Ρώτα το παιδί. “Αν με ξανακάψουμε στα κάρβουνα” Λέει η μητέρα “Τότε κάψε τους κ' εσύ”. (Δηλαδή άφησε τους να πεινάσουν, διότι όταν σε ξανακάψουν και σε κάμουν φρυγανια, τότε θα χρειάζονται περισσότερο ψωμί.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Χριστόψαρο το λέμε Χριστόψαρο, διότι έχει στη μέση του δύο ματρες μπαλάδες (στίγματα) που του γενήκανε,διότι απ'εκεί το είχε πιάσει : Χριστός.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το δελφίνι άμα το περάση άλλο ψάρι σκάει.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Αστακός αρματωνότανε σαράντα χρόνια να χτυπήση τ' αχταπόδι, αλλά μόλις το είδε το αχταπόδι επάζωσε από τον φόβο του ο αστακός. Έφυγε το κρέας του κι'απόμεινε μόνο το καβούκι του (=σκελετός)

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ένας με τη γυναίκα του ετραβούσε τη νύχτα και ηύρε στο δρόμο χρήματα γεμάτο το δρόμο. Έπιασε στα χέρια. Εγύρισε να ιδή πίσω αν εμάζευε κ’ η γυναίκα του από το χρυσάφι κ’ είδε ότι ήταν χαλίκια.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στην αμμουδιά, στη θέσι Μεσαχτή, στο Γιαλισκάρι, έπαρχε παλαιά στοιχειό. Το βλέπανε πολλοί. Ο παππούς μου μια φορά του εστείλανε ανήμερα του Χριστού, βράδυ, στα βουτήματα του ηλίου, να πάη να πάρη ένα κομμάτι τσιρά (=δαδί) για να πάνε στο Παρουφάνι (=πυροφάνι στην ακροθαλασιά δια το ψάρεμα). Όταν έψαχε να βρή το δαδί, δεν το ‘βρισκε. Έτσι εβλαστήμα. Εν τω μεταξύ έπιασε νύχτα. Τότε του παρουσιάστηκε ένας καμπάς (κουβέρτα από τρίχα αιγών) και τον μουντέρει (=επιτίθεται). Ο παππούς μου επάλευε με τον καμπά όλη νύχτα. Τον τραβούσε προς τη θάλασσα να τον πνίξη, αλλά ήταν παλληκάρι. Τελευταία ο παππούς μου είχε κουραστή. Ο παππούς μου εκρατούσε κι ένα ραβδί κ’είχε σταυρό απάνω, και του το πήρε ο καμπάς και του το πέταξε μακρυά. Ύστερα τον πήρε τον παππού μου ο ύπνος και στον ύπνο του φάνηκε ότι ήρθε ένας Νικόλας και του κούντησε την πλάτη και του λέει ‘’σήκω πάνω’’. Έμεινε πολύν καιρόν, έξε μήνες, άρρωστος.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Γάρδιας εξεκίνησε από το μοναστήρι της Αγίας Θεοκτίστης (ευρίσκεται στην πέρα μεριά από κάτω από το χωριό Μάραθος) να πάη στην προησπέρα ν’ αγοράση σφαχτά για το πανηγύρι της εκκλησίας της Θεοκτίστης. Ήτανε νύχτα. Στο δρόμο ηραθύμησε (=εφοβήθη, του εφάνηκε ότι είδε φάντασμα). Επικαλέστηκε τα 3 σκυλιά που είχε γεννήσει η σκύλα του, το ένα το έλεγαν τσανγκού, το άλλο περιστέρα και το άλλο χελιδόνα. Όταν τα επεκαλέσθη τα σκυλιά έφτασαν αμέσως κ’ εξαφανίστηκαν οι καλομοίρες.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Δεν πρέπει να κοιμηθή κανείς σε σταυροδρόμι γιατί μπορεί να περάση απ’ εκεί στοιχείο, Καλομοίρα, να του κάμη κακό.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τη νύχτα βγαίνουνε οι καλομοίρες. Οι καλομοίρες είναι φαντάσματα. Δεν το είχαμε σε καλό να περπατή κανείς τη νύχτα ιδίως τα μεσάνυχτα. Υπήρχε φόβος να πάθη κακό από τις καλομοίρες. Στις ρεματιές και τα δάση επροσέχαμε τη νύχτα από τις Νεράϊδες. Παρουσιαζόντανε σαν κοπέλλες όμορφες. Εκεί στήσανε χορό. Εάν τις επλησίαζε κανένας δεν μπορούσε να τις πιάση.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο παππούς του αντρός μου, ο Ηλίας Κασώτης, επήγε μεσάνυκτα με τη νύφη και την κόρη του να μολάρη το νερό από τη γιστέρνα να ποτίση. Εκεί στη γιστέρνα (=στέρνα) παρουσιαστήκανε πολλές γυναίκες με τ’ άσπρα ντυμένες κ’ εχορεύανε στο νερό κ’ ελουζόντανε κ’ επετιούντανε όξω. Οι γυναίκες που ήσαν μαζί του εκοντέψανε να πεθάνουν από το φόβο τους. Ο παππούς δεν έβλεπε τίποτε ούτε άκουε. Οι δυο γυναίκες ήσαν από πίσω του κρυμμένες από το φόβο. Όταν τελείωσε η στέρνα το νερό την έφραξε και η κόρη του και η νύφη του τον κρατούσαν από τα χέρια και οι Καλομοίρες αυτές ακλουθούσαν μέσ’ στον αγωγό του νερού κ’ ήρθανε ως το σπίτι του γυιού του. Εκεί σ’ ένα ρεματάκι κι εσηκωθήκανε στον αέρα κ’ εχαθήκανε.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Πιστεύομε πως κάθε βρύση έχει το στοιχειόν της, το λέγαμε στοιχειό του νερού. Τα στοιχειά αυτά κυκλοφορούσανε στις 12 η ώρα το μεσημέρι και τη νύχτα κυρίως τα μεσάνυχτα. Το στοιχειό αυτό του νερού παρουσιαζότανε σα γυναίκα. Τα στοιχειά τα λέγαμε και Καλομοίρες.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στο Λιβάδι (κάτω από το χωριό Χρυσόστομος) που έχει πολλά νερά κ’ είναι περιθαλάσσιο εβγαίνανε παλαιά Καλομοίρες. Ήσαν γυναίκες κ’ επλένανε εκεί κ’ εχορεύγανε. Λένε ότι αλλάζανε τα μωρά παιδιά οι Καλομοίρες. Ο Μουσετάκης Γεώργιος ήταν καλά στην υγεία του, μέχρι να γυρίση η μάννα του από τον κήπο το βρήκε παραμορφωμένο. Ήταν αδύνατο και είχε αφρούς στο στόμα. Επιστέψανε όλοι ότι της είχαν πάρει το δικό της οι Καλομοίρες.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Οι Καλιτσαντέροι ελέγανε οι παλιοί πως ερχόντανε από τη Μύκονο το σαραντάμερο. Ήσαν σαν άνθρωποι, εγυρίζανε τα Χριστουγενόσκολα την νύχτα κ’εμπαίνανε μέσα στα σπίτια. Στην Ικαρία είχαμε σούβλες σιδιρένιες που τις λέγαμε αρφάδια επερνούσαμε σ’αυτές τις σούβλες το κρέας και το ψήναμε γυρίζοντάς το πάνω στα κάρβουνα. Αυτό το κρέας το λέγαμε γιαμπάπι. Όταν ήψηνε το γιαμπάπι ένας Ικαριώτης μπαίνει μέσα ένας Καλιτσάντερος κ’ερώτησε το νοικοκύρη που έφτειανε το γιαμπάπι πως τον λένε. Λέει αυτός με λένε ‘’Απατό μου’’. Εκεί που έψηνε το κρέας φέρνει του Καλιτσαντέρου με το αρφάδι μια στα μάτια. Ο Καλιτσάντερος βγήκε όξω και φώναζε τρέχουν οι άλλοι Καλιτσάντεροι και τον ρωτούν να κάψη ο Θεός το φώς του κ’ η αλαύρα (φωτιά) τα παιδιά ντου’’. Οι άλλοι που τον άκουσαν ότι τον έκαψε ο Απατός του, δηλ. εκάη μόνος, εσηκώθηκαν κ’εφύγανε.

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Την ιστορία του Καλιτσάντερου που πήγε στο σπίτι ενός να του φάγη το κρέας και ερώτησε αυτόν που το έψηνε πως λέγεται ''ο απατός μου'', μου την διηγήθη εκτός απο τον Γεώργιον Νικ. Γιάκα, ετών 80 δημοτικού εις τον Αρμενιστήν και ο Δημ. Κουτήφαρης, ετών 85 αγράμματος εις το Τραγοστάσι. [Βλ. Σελ. 43 -44 του αυτού χειρογράφου].

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ένας άλλος στην προσπέρα βλέπει τη νύχτα μιαν άσπρη κατσίκα κ'επέρνα και τρέχει και πιάνει τη βάνει τη κάτω να τη σφάξη και χάνει απο μπρός του και την κατσίκα και το μαχαίρι το. Σε πολύν καιρόν έτυχε να πάη στη Μύκονο αυτός ο άνθρωπος κ'επήε σ'ενός παπά του σπίτι. Η παπαδιά τον εφιλοξένησε, του έδωσε να φάγη και έβαλε πάνω στο τραπέζι για μαχαίρι το μαχαίρι του πού 'χε χάσει. Αυτός δεν μπορούσε να καταλάβη πως ευρέθηκε εκεί το μαχαίρι του. Λέει του η παπαδιά ''θυμάσαι μια φορά που έπιασες μια κατσίκα να τη σφάξης;'' Λέει του ο παπάς ''Η παπαδιά είναι απο αυτές που βγαίνουν το σαραντάμερο και γυρίζουσι.''

Χρονολόγηση: 1962
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ.
Τόπος: Ράχες Ικαρίας
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών