Searchculture.gr
ΕΣΠΑ 2014-2020 Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ)
ΕΣΠΑ 2014-2020
  • Αρχική σελίδα
  • Αναζήτηση τεκμηρίων
  • Πλοήγηση
    • Πρόσωπα Πρόσωπα
    • Τύποι τεκμηρίων
    • Θέματα
    • Ιστορικές περίοδοι
    • Τόποι
    • Χάρτης
    • Φορείς
    • Συλλογές
    • Θεματικές εκθέσεις
    • Προσωπογραφίες
  • Διαλειτουργικότητα
  • Σχετικά
    • Το SearchCulture.gr
    • Εκδόσεις - Δημοσιεύσεις
    • Ενημερωτικό Δελτίο
    • Οδηγίες για αναζήτηση & πλοήγηση
    • Σημασιολογικός εμπλουτισμός μεταδεδομένων
  • Για φορείς
    • Ένταξη συλλογών
    • Προδιαγραφές ένταξης
    • Εκδήλωση ενδιαφέροντος
    • Διάθεση περιεχομένου στη Europeana
  • Επικοινωνία
  • ΕΛ • EN
Περισσότερα κριτήρια αναζήτησης Λιγότερα κριτήρια αναζήτησης
Καθαρισμός Βοήθεια


Φίλτρα αποτελεσμάτων  

Φίλτρα αποτελεσμάτων

Καθαρισμός
Λεξιλόγια θεμάτων στο semantics.gr
Λεξιλόγιο τύπων τεκμηρίων του ΕΚΤ στο semantics.gr
Λεξιλόγια τόπων του ΕΚΤ στο semantics.gr
Σημαντικές Μορφές στην Ελληνική Ιστορία και Πολιτισμό
Χρονολόγηση
Ιστορική περίοδος Λεξιλόγιο ιστορικών περιόδων στο semantics.gr
Φορέας / συλλογή
Γλώσσα
Europeana τύπος
Άδεια χρήσης αρχείου
1  -  21   από   21   τεκμήρια
 Χάρτης  Πλέγμα

Ήτανε μια πλιάκα (γραία) και είχε ένα παιδί. Το παιδί δεν εδούλευε και η μάννα του να δουλεύη να βγάζη το οιτάρι να τρώγουν, αλλά το παιδί της έλεγε : κ’ εάν έχεις λεπτά γιατί δεν αγοράζεις σιτάρι ; Η μάννα τον είδε ότι το παιδί ήξευρε τα λεπτά και είπε : < να μου βρώ το παιδί καμμιά φορά τα λεπτά ; Να πάω να τα κρέψω! > Σηκώνει η μάννα ντου και πάει τα λεπτά να τα κρέψη μέσ’ ΄ς το οχίντο. Τα βάζει μέσα ‘ς το μωρακάτσι (=μικρός λέβης με χέρι) σκάβει ένα λάκκο και βάζει το μωρακάτσι μέσα, από πάνω βάζει ένα παλαμάρι γύρω γύρω και είπε : <ενείς, λεπτά, θα γίνεται κάρβουνα και ου παλαμάρι, θα γύνης φίδι και όποιος έρθη και ειπή <εσείς, κάρβουνα, να γενήτε πάλ’ λεπτά όπως είσθε και πρίν, και ου, φίδι, παλαμάρι,να βάλη το χέρι ντου να τα πάρη τα λεπτά, αλλέως να μην το βάλη> Το παιδί την ακολουθούσε κρυφά και ήκουσε τι είπε η μάννα του. Άμα ήρθεν εις το σπίτι λέει η μάννα του εις το παιδί <πήγαινε να πάς να δουλέψης να φάμε> λέει το παιδί <εσύ έχεις λςπτά αγόρασε οιτάρι> λέει η πλιάκα : <δεν έχω, παιδί μου, λεπτά> λέει το παιδί να τα εύρω, μάννα, εκεί που τα έχεις ; Έσκυψε το παιδί εις το οχίντο, έσκαψε και εύρε το μωρακάτσι και είπε : <γενήτε σείς, κάρβουνα, λεπτά, όπως είσθε και πρώτα και ου, φίδι, παλαμάρι. Τα επήρε τα λεπτά το παιδί και τα έφερε ‘ς το σπίτι ‘ς τη μάννα του. Πήγε η πλιάκα δεν το ευρήκε ‘ς το οχίντο. Τότε εκατάλαβε ότι το παιδί της ήκονε τα μάγκιστρα (μάγια) και έσκασε από το μαράζι της. (Σημ : Η ανωτέρω διήγησις έχει σχέσιν με την δοξασίαν καθ’ ήν οι ονειρευθάντες θησαυρόν και μαρτυρήσαντες το όνειρον του πρίν ανασκάψωσιν αυτόν,ευσίσκουσιν αντ’ αυτού άνθρακας, εξ ού και η παροιμία : <άνθρακες ο θησαυρός> Εγώ υπούμενος άλλοτε τον λόγον περί της λέξεως Κειμιά ,ανέφερα ότι τα ούτως εξορυσσόμενα κάρβουνα είναι τάφοι, εν εις έκειτο εντός αγγείων η τέφρα των νεκρών ήτις, ως πολλυτιμώτατον αντικείμενον δια τους ζώντας οικείους των νεκρ’ων υπήρχε κειμήλιον επιφανές και εκ του κειμηλίου παρεφθάρη η λέξις Κειμιά. Δια του ανωτέρω μύθου βεβαίως θέλουσι να εζηγήσωσιν οι ανίδεοι χωρικοί την ύπαρξην την ανορυσσομένην τούτην ανθράκεν ουδεμίαν έχοντες γνώσιν του εθίμου και δοξανιών των αρχαίων προγόνων μας. Όμοιος δε του μύθου τούτου είναι και εκείνος καθ΄όν κλέπτης τις ευρισκόμενος επί τινος συκής είδεν άνθρωπον τινα ελθόντα και κρύψαν τα παρά την ρίζαν αυτής εντός της γής παρόμοιον θησαυρόν και ότε έμελλε ν’ αναχωρήση παρήγγειλεν εις τα χρήματα να μη ευρεθύσι πρίν ή σφαγώσι επ’αυτού εννέα αδελφοί. Ο κλέπτης ήκουε πάντα, ότε δι ήθελε να λάβη τα χρήματα να μη γνωρίζυν ποιος ήναν οι εννέα αδελφοί κατέφυγαν εις τινα γραίαν, ήτις τον συνεβούλευσε και έκλαψαν εκ τινος κλύσσης εννέα νεοσσίδια και ταύτα θύσας επι του μέρους ένθα υπήρχεν ο θησαυρός ανεύρε και αφήρεσεν αυτόν.
Ήτανε μια πλιάκα (γραία) και είχε ένα παιδί. Το παιδί δεν εδούλευε και η μάννα του να δουλεύη να βγάζη το οιτάρι να τρώγουν, αλλά το παιδί της έλεγε : κ’ εάν έχεις λεπτά γιατί δεν αγοράζεις σιτάρι ; Η μάννα τον είδε ότι το παιδί ήξευρε τα λεπτά και είπε : < να μου βρώ το παιδί καμμιά φορά τα λεπτά ; Να πάω να τα κρέψω! > Σηκώνει η μάννα ντου και πάει τα λεπτά να τα κρέψη μέσ’ ΄ς το οχίντο. Τα βάζει μέσα ‘ς το μωρακάτσι (=μικρός λέβης με χέρι) σκάβει ένα λάκκο και βάζει το μωρακάτσι μέσα, από πάνω βάζει ένα παλαμάρι γύρω γύρω και είπε : <ενείς, λεπτά, θα γίνεται κάρβουνα και ου παλαμάρι, θα γύνης φίδι και όποιος έρθη και ειπή <εσείς, κάρβουνα, να γενήτε πάλ’ λεπτά όπως είσθε και πρίν, και ου, φίδι, παλαμάρι,να βάλη το χέρι ντου να τα πάρη τα λεπτά, αλλέως να μην το βάλη> Το παιδί την ακολουθούσε κρυφά και ήκουσε τι είπε η μάννα του. Άμα ήρθεν εις το σπίτι λέει η μάννα του εις το παιδί <πήγαινε να πάς να δουλέψης να φάμε> λέει το παιδί <εσύ έχεις λςπτά αγόρασε οιτάρι> λέει η πλιάκα : <δεν έχω, παιδί μου, λεπτά> λέει το παιδί να τα εύρω, μάννα, εκεί που τα έχεις ; Έσκυψε το παιδί εις το οχίντο, έσκαψε και εύρε το μωρακάτσι και είπε : <γενήτε σείς, κάρβουνα, λεπτά, όπως είσθε και πρώτα και ου, φίδι, παλαμάρι. Τα επήρε τα λεπτά το παιδί και τα έφερε ‘ς το σπίτι ‘ς τη μάννα του. Πήγε η πλιάκα δεν το ευρήκε ‘ς το οχίντο. Τότε εκατάλαβε ότι το παιδί της ήκονε τα μάγκιστρα (μάγια) και έσκασε από το μαράζι της. (Σημ : Η ανωτέρω διήγησις έχει σχέσιν με την δοξασίαν καθ’ ήν οι ονειρευθάντες θησαυρόν και μαρτυρήσαντες το όνειρον του πρίν ανασκάψωσιν αυτόν,ευσίσκουσιν αντ’ αυτού άνθρακας, εξ ού και η παροιμία : <άνθρακες ο θησαυρός> Εγώ υπούμενος άλλοτε τον λόγον περί της λέξεως Κειμιά ,ανέφερα ότι τα ούτως εξορυσσόμενα κάρβουνα είναι τάφοι, εν εις έκειτο εντός αγγείων η τέφρα των νεκρών ήτις, ως πολλυτιμώτατον αντικείμενον δια τους ζώντας οικείους των νεκρ’ων υπήρχε κειμήλιον επιφανές και εκ του κειμηλίου παρεφθάρη η λέξις Κειμιά. Δια του ανωτέρω μύθου βεβαίως θέλουσι να εζηγήσωσιν οι ανίδεοι χωρικοί την ύπαρξην την ανορυσσομένην τούτην ανθράκεν ουδεμίαν έχοντες γνώσιν του εθίμου και δοξανιών των αρχαίων προγόνων μας. Όμοιος δε του μύθου τούτου είναι και εκείνος καθ΄όν κλέπτης τις ευρισκόμενος επί τινος συκής είδεν άνθρωπον τινα ελθόντα και κρύψαν τα παρά την ρίζαν αυτής εντός της γής παρόμοιον θησαυρόν και ότε έμελλε ν’ αναχωρήση παρήγγειλεν εις τα χρήματα να μη ευρεθύσι πρίν ή σφαγώσι επ’αυτού εννέα αδελφοί. Ο κλέπτης ήκουε πάντα, ότε δι ήθελε να λάβη τα χρήματα να μη γνωρίζυν ποιος ήναν οι εννέα αδελφοί κατέφυγαν εις τινα γραίαν, ήτις τον συνεβούλευσε και έκλαψαν εκ τινος κλύσσης εννέα νεοσσίδια και ταύτα θύσας επι του μέρους ένθα υπήρχεν ο θησαυρός ανεύρε και αφήρεσεν αυτόν.
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Εκ των Κρητών άντικρυ του χωρίου καθουσίον της επαρχίας, Ιεραπέτρου παρά τον κόλπον του αγίου Νικολάου υπάρχουσι δυό ξηρονήσια, απέχονταικανής αλλήλων. Ταύτα δια του σχήματος αυτών όλκει παρομοιάζει με φθείρα και κόνιδα (κον' φθείρας) όθεν λέγει παρά αυτών το εξής δίστιχον. “Η ψείρ πήγε 'ς του Κεδή να κάμη το νταβά τζή κ η κόνιδα τση πάντηξε κ' ήβγαλε τα μαλλιά τζη”.
Εκ των Κρητών άντικρυ του χωρίου καθουσίον της επαρχίας, Ιεραπέτρου παρά τον κόλπον του αγίου Νικολάου υπάρχουσι δυό ξηρονήσια, απέχονταικανής αλλήλων. Ταύτα δια του σχήματος αυτών όλκει παρομοιάζει με φθείρα και κόνιδα (κον' φθείρας) όθεν λέγει παρά αυτών το εξής δίστιχον. “Η ψείρ πήγε 'ς του Κεδή να κάμη το νταβά τζή κ η κόνιδα τση πάντηξε κ' ήβγαλε τα μαλλιά τζη”.
Χρονολόγηση
1889
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Εν Κρήτη απέναντι του Ηρακλείου υπάρχει η νήσος Δία φέρουσα αφ' ενός μεν η πόδας πολλάς γλώσσας, από το εν δε κεί το άλλο άκρον δυό μικρά νησύδρια ης κεφαλήν και ουράν. Ιδού τι πιστεύευ ο λαός περί της νήσου ταύτης. “Γ Τιά (Δία) ήτονε θεργιό. Και μνιά ν ημέρα πήγε να ρουφήξη τη Χώρα (Ηράκλειο). Κ' εκείη πόδ' πήγαινε τση πάντεξ ο Μιχάλης Αρχάγγελος και τση πέντε “Που δα πάς;” Κεί του πένε πως δα πάη να ρουφήξη τη Χώρα. Κεί τσ' είπενε “Ανημενέ με κ' εμένα”. Κ' επήγαινε ν' πή κόνισε το σπαθί ντου, ν' απόκειας πήγε κεί τση παίχζει μνιά σπαθιά και κόβγει την κεφαλή. Κι αποκειάς τση παίζει άλλη μνιά και κόβγει την ορά 'τζη. Κ' αποκείδα πηπέρα δεν εξέσυρε μπλιό”¨.
Εν Κρήτη απέναντι του Ηρακλείου υπάρχει η νήσος Δία φέρουσα αφ' ενός μεν η πόδας πολλάς γλώσσας, από το εν δε κεί το άλλο άκρον δυό μικρά νησύδρια ης κεφαλήν και ουράν. Ιδού τι πιστεύευ ο λαός περί της νήσου ταύτης. “Γ Τιά (Δία) ήτονε θεργιό. Και μνιά ν ημέρα πήγε να ρουφήξη τη Χώρα (Ηράκλειο). Κ' εκείη πόδ' πήγαινε τση πάντεξ ο Μιχάλης Αρχάγγελος και τση πέντε “Που δα πάς;” Κεί του πένε πως δα πάη να ρουφήξη τη Χώρα. Κεί τσ' είπενε “Ανημενέ με κ' εμένα”. Κ' επήγαινε ν' πή κόνισε το σπαθί ντου, ν' απόκειας πήγε κεί τση παίχζει μνιά σπαθιά και κόβγει την κεφαλή. Κι αποκειάς τση παίζει άλλη μνιά και κόβγει την ορά 'τζη. Κ' αποκείδα πηπέρα δεν εξέσυρε μπλιό”¨.
Χρονολόγηση
1889
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Εν Λευκάδι έξωθεν ενος των ακρωτηρίων της νήσου οι ναυτικοί δεικνύουν εις τον αγνοούντα νησύδριον όμοιον με πλοίον και διηγούνται την παράδοξον αυτού μεταμόρφωσιν από πλοίου εις ξηρόν βράχον. Ομοίως εν Αιγίνη προς το νοτιανατολικόν μέρος αυτής υπάρχει νεσύδριον όπερ τους πλέουσι μακρόθεν κεί από του Πειραιείς αυτού φαίνεται εις πλοίον απαύστες εν τη αυτή θέση αρμενίζον.
Εν Λευκάδι έξωθεν ενος των ακρωτηρίων της νήσου οι ναυτικοί δεικνύουν εις τον αγνοούντα νησύδριον όμοιον με πλοίον και διηγούνται την παράδοξον αυτού μεταμόρφωσιν από πλοίου εις ξηρόν βράχον. Ομοίως εν Αιγίνη προς το νοτιανατολικόν μέρος αυτής υπάρχει νεσύδριον όπερ τους πλέουσι μακρόθεν κεί από του Πειραιείς αυτού φαίνεται εις πλοίον απαύστες εν τη αυτή θέση αρμενίζον.
Χρονολόγηση
1889
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Οι Μουτεχίδες είναι ως αι παρ’ άλλοις Νεράίδες ή φαντάσματα. Ιδιό δε τι περί αυτών μοι διηγήθησαν. «Αν θέλης να βγάλης Μουτεχίδεςε να βρης ένα αυγό να έχη δύο κρόκους και να το βάλης ‘ς τη μασκάλη σου να τα βαστάξης σαράντα ημέρες. Και έπειτα θα βγούνε και θα τα ταγίζης να μεγαλώσουνε. Όταν μεγαλώσουνε να τοις κάμης ένα σακκούλα να την δέσης εις τον λαιμόν τους και θα τα στείλης σε ένα που να ‘χη παράδες. Την νύχτα που πάνε φωνάζουνε (σφυράνε) και άμα άνθρωποι τα ακούσουν και τους πουν: οι Μουτεχ! Μουτέχ!». Τότε παίρνουνε σκατά και του φέρνουνε και άμα δεν τα ακούσουνε του γεμίζουν τη σακκούλα παράδες. «Ο πατέρας του Γιώργη Μάμμαλη είχε βγάλει και αυτός μια φορά και όταν ήθελε να μαζευτούνε ευφύραε και ερχόντουσαν από πάνω από το σπίτι του. Οι άλλοι άνθρωποι ακούγαν τον κρότο, αλλά αυτός, πιστεύω να τα έβλεπε». «Μια φορά ο Γιωργάκης Γκόσμας τον επήρανε οι Μουτεχίδες και τον επήγανε ‘ς ένα έρημα. Και εκεί έταξε ‘ς τον Άγιο Γεώργιο μια αγελάδα. Και επήγε ο άγιος Γεώργιος το άλογό του και τον εκαββαλλίκεψε και τον έφερε ‘ς το Σούλι, το άλογο έβλεπε άλλα τον άγιο δεν τον έβλεπε. Την αγελάδα δεν του την έδωσε αυτός και επήγε τότε ο άγιος Γεώργιος και του είπε: «Την αγελάδα γιατί δεν μου την έδωσες;» και του είπε ότ: «έπεσα ‘ς τες δουλιές και ελησμόνησα». Έπειται επήγε και εφώναξε της αγελάδας και εχωρίσθη ευθύς και του την επήγε ‘ς το Ραρανα.» Εκ την ανωτέρω ευκόλως δύναται τις να συμπεράνη ότι οι Μουτεχίδες ουδέν άλλο είναι ή αι πτερωταί των αρχαίων Αρανίαι, αίτινες εικονίζοντο και ως πτηνά, ως αι αρπάζουσαι και μολύνουσαι τας τροφάς του μάντεως π’ ιδιώς, ας οι Αργοναύται εφόνευσαν. Ο κ. Ν.Γ. Πολίτης λέγει: «Νυν εν Ηπείρω αι Ξουθιές ή Ξωθιές (εξωτικές, Νεράϊδες) νομίζονται εναέρια σώματα ή μεταμορφωμένα μανικά πουλιά». (Χασιώτης εν Χρυσαλλίδι τ. Στ σ.9). Άξιον σημειώσεως τούτο αποδεικνύεν ότι αι Άρονιαι αίτινες παρά των αρχαίων εσχετίζοντο πολλαχώς ταις Νύμφαις συνταντίζονται με τας Νεράϊδας, ου μόνον δια της αναφοράς αυτών προς τας θυέλλας, αλλά και στενώτερον εν Ηπείρω διατηρηθείσης της παραστάσεως αυτήν εκ ορνίθων» (Παρνάνν. Δ΄Τόμ. Τεύχ. Δ, σελ. 769) Εν τούτοις το ωόν εξ ου εκκολάπτονται οι Μουτεχίδες, όπερ οφείλει να έχη δύο κρόκους μας ενθυμίζει το ωόν της Λύδας εξ ού εξήλθον οι Διόσκουροι (τούτοις εννοούσαν οι δύο κρόκοι) και η ωραία Ελένη) Πιθανώτερον λοιπόν οι Μουτεχίδες εικονίζουσι τους Διοσκούρους, οίτινες εν πολλοίς υπήρχον προστάται και βοηθοί των ανθρώπων. Ενεφανίζοντο δε και ούτοι υπό μορφήν πτηνών (και δεν ήτο αδύνατον αφού εξήλθον εξ επου) επικαθήμενοι ενίοτε εως των καρχησίων των πλοίων. Ο δε Παυσανίας λέγει: (Μεσσηνιακά XVI5) «ένθα δη και παρ’ αχράδα πεφοκνίαν που του πεδίου, παρά ταύτην Αριστομένην ουκ ένα παρελθείν ο μάντις Θέοκλος καθέζισθαι γαρ τους Διοσκούρους έφασκεν επί τη αχράδι» οίτινες μόνον υπό μορφήν πτηνών ηδύναντο να κάθηνται επί των δένδρων, ο δε Θέοκλος, ως οιωνοσκόπος παρετήρει τας κινήσεις των πτηνών. Το ότι δε δια συριγμών καλούμενοι προσέρχονται οι Μουτεχίδες έχει σχέσιν προς τινα πρόληψιν εν Κρήτη καθ’ ην θεωρείται άτοπον, το συρίζειν τινά εν τη οικίαν εν ώρα νυκτός. Όταν εγώ, ήμουν παιδίον πολλάκις με απέτρεπον η μήτηρ και η προμήτωρ μου, αίτινες ήσαν πολύ δεισιδαίμονες, να πράττω τούτο. [Κ ένας ‘ς το Καπανδρίτι είχε βγάλει μια φορά Μουτεχίδες κ έγινε πλούσιος γιατί του φέρνανε παράδες, Σούλι= χωρίον του δήμου Μαραθώνος, Ραραράν= μονή εις την πεδιάδα Μαραθώνος.]
Οι Μουτεχίδες είναι ως αι παρ’ άλλοις Νεράίδες ή φαντάσματα. Ιδιό δε τι περί αυτών μοι διηγήθησαν. «Αν θέλης να βγάλης Μουτεχίδεςε να βρης ένα αυγό να έχη δύο κρόκους και να το βάλης ‘ς τη μασκάλη σου να τα βαστάξης σαράντα ημέρες. Και έπειτα θα βγούνε και θα τα ταγίζης να μεγαλώσουνε. Όταν μεγαλώσουνε να τοις κάμης ένα σακκούλα να την δέσης εις τον λαιμόν τους και θα τα στείλης σε ένα που να ‘χη παράδες. Την νύχτα που πάνε φωνάζουνε (σφυράνε) και άμα άνθρωποι τα ακούσουν και τους πουν: οι Μουτεχ! Μουτέχ!». Τότε παίρνουνε σκατά και του φέρνουνε και άμα δεν τα ακούσουνε του γεμίζουν τη σακκούλα παράδες. «Ο πατέρας του Γιώργη Μάμμαλη είχε βγάλει και αυτός μια φορά και όταν ήθελε να μαζευτούνε ευφύραε και ερχόντουσαν από πάνω από το σπίτι του. Οι άλλοι άνθρωποι ακούγαν τον κρότο, αλλά αυτός, πιστεύω να τα έβλεπε». «Μια φορά ο Γιωργάκης Γκόσμας τον επήρανε οι Μουτεχίδες και τον επήγανε ‘ς ένα έρημα. Και εκεί έταξε ‘ς τον Άγιο Γεώργιο μια αγελάδα. Και επήγε ο άγιος Γεώργιος το άλογό του και τον εκαββαλλίκεψε και τον έφερε ‘ς το Σούλι, το άλογο έβλεπε άλλα τον άγιο δεν τον έβλεπε. Την αγελάδα δεν του την έδωσε αυτός και επήγε τότε ο άγιος Γεώργιος και του είπε: «Την αγελάδα γιατί δεν μου την έδωσες;» και του είπε ότ: «έπεσα ‘ς τες δουλιές και ελησμόνησα». Έπειται επήγε και εφώναξε της αγελάδας και εχωρίσθη ευθύς και του την επήγε ‘ς το Ραρανα.» Εκ την ανωτέρω ευκόλως δύναται τις να συμπεράνη ότι οι Μουτεχίδες ουδέν άλλο είναι ή αι πτερωταί των αρχαίων Αρανίαι, αίτινες εικονίζοντο και ως πτηνά, ως αι αρπάζουσαι και μολύνουσαι τας τροφάς του μάντεως π’ ιδιώς, ας οι Αργοναύται εφόνευσαν. Ο κ. Ν.Γ. Πολίτης λέγει: «Νυν εν Ηπείρω αι Ξουθιές ή Ξωθιές (εξωτικές, Νεράϊδες) νομίζονται εναέρια σώματα ή μεταμορφωμένα μανικά πουλιά». (Χασιώτης εν Χρυσαλλίδι τ. Στ σ.9). Άξιον σημειώσεως τούτο αποδεικνύεν ότι αι Άρονιαι αίτινες παρά των αρχαίων εσχετίζοντο πολλαχώς ταις Νύμφαις συνταντίζονται με τας Νεράϊδας, ου μόνον δια της αναφοράς αυτών προς τας θυέλλας, αλλά και στενώτερον εν Ηπείρω διατηρηθείσης της παραστάσεως αυτήν εκ ορνίθων» (Παρνάνν. Δ΄Τόμ. Τεύχ. Δ, σελ. 769) Εν τούτοις το ωόν εξ ου εκκολάπτονται οι Μουτεχίδες, όπερ οφείλει να έχη δύο κρόκους μας ενθυμίζει το ωόν της Λύδας εξ ού εξήλθον οι Διόσκουροι (τούτοις εννοούσαν οι δύο κρόκοι) και η ωραία Ελένη) Πιθανώτερον λοιπόν οι Μουτεχίδες εικονίζουσι τους Διοσκούρους, οίτινες εν πολλοίς υπήρχον προστάται και βοηθοί των ανθρώπων. Ενεφανίζοντο δε και ούτοι υπό μορφήν πτηνών (και δεν ήτο αδύνατον αφού εξήλθον εξ επου) επικαθήμενοι ενίοτε εως των καρχησίων των πλοίων. Ο δε Παυσανίας λέγει: (Μεσσηνιακά XVI5) «ένθα δη και παρ’ αχράδα πεφοκνίαν που του πεδίου, παρά ταύτην Αριστομένην ουκ ένα παρελθείν ο μάντις Θέοκλος καθέζισθαι γαρ τους Διοσκούρους έφασκεν επί τη αχράδι» οίτινες μόνον υπό μορφήν πτηνών ηδύναντο να κάθηνται επί των δένδρων, ο δε Θέοκλος, ως οιωνοσκόπος παρετήρει τας κινήσεις των πτηνών. Το ότι δε δια συριγμών καλούμενοι προσέρχονται οι Μουτεχίδες έχει σχέσιν προς τινα πρόληψιν εν Κρήτη καθ’ ην θεωρείται άτοπον, το συρίζειν τινά εν τη οικίαν εν ώρα νυκτός. Όταν εγώ, ήμουν παιδίον πολλάκις με απέτρεπον η μήτηρ και η προμήτωρ μου, αίτινες ήσαν πολύ δεισιδαίμονες, να πράττω τούτο. [Κ ένας ‘ς το Καπανδρίτι είχε βγάλει μια φορά Μουτεχίδες κ έγινε πλούσιος γιατί του φέρνανε παράδες, Σούλι= χωρίον του δήμου Μαραθώνος, Ραραράν= μονή εις την πεδιάδα Μαραθώνος.]
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Εν Γραμματικώ Μαραθώνος θεωρείται επιβλαβής το να πίνη το ύδωρ απευθείας από την βρύσην. Ο πράττων τούτο πιστεύουσιν ότι καταλαμβάνεται υπό βηχός. Η πρόληψις αυτή επικράτησεν εκ των Ναϊάδων νυμφών, αίτινες ήσαν θεαί των υδάτων και των κρηνών τιμωρούσαι τοις μολύνοντας τα νάματά των. Εν τη συγγραφή του ο Παυσανίας αναφέρει περί τινος πηγής εν τω υδάτι της οποίας ως εξ αντανακλάσεως εφαίνοντι οι λιμένες και τα πλοία απομεμακρυσμένων πόλεων. Αλλ’ η τοιαύτη ιδιότης έπανσεν αίμα η γυνή της ετόλμωσε να πλύνη εν αυτή ακάθαρτα φορέματα. Ο ίδιος αναφέρει περί τινος άλλης πηγής εν Λακωνικαίς. Το αίτιον δε ότι ο πίνων απευθείας από βρύσιν ύδωρ καταλαμβάνεται υπό βηχός έγκειται εις το ότι οι εκ της οδοιπορίας διαβάται ούτις ιδρωμένος και ούτως έχοντες πάσχουσι τούτο.
Εν Γραμματικώ Μαραθώνος θεωρείται επιβλαβής το να πίνη το ύδωρ απευθείας από την βρύσην. Ο πράττων τούτο πιστεύουσιν ότι καταλαμβάνεται υπό βηχός. Η πρόληψις αυτή επικράτησεν εκ των Ναϊάδων νυμφών, αίτινες ήσαν θεαί των υδάτων και των κρηνών τιμωρούσαι τοις μολύνοντας τα νάματά των. Εν τη συγγραφή του ο Παυσανίας αναφέρει περί τινος πηγής εν τω υδάτι της οποίας ως εξ αντανακλάσεως εφαίνοντι οι λιμένες και τα πλοία απομεμακρυσμένων πόλεων. Αλλ’ η τοιαύτη ιδιότης έπανσεν αίμα η γυνή της ετόλμωσε να πλύνη εν αυτή ακάθαρτα φορέματα. Ο ίδιος αναφέρει περί τινος άλλης πηγής εν Λακωνικαίς. Το αίτιον δε ότι ο πίνων απευθείας από βρύσιν ύδωρ καταλαμβάνεται υπό βηχός έγκειται εις το ότι οι εκ της οδοιπορίας διαβάται ούτις ιδρωμένος και ούτως έχοντες πάσχουσι τούτο.
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Μινιάλτ καλούσιν οι αλβανόγλωσσοι τον ανεμοστρόβιλον σημαίνει δε κατά γράμμα: δύο άνδρες και μία μέλισσα ή δύο γυναίκες και ένας άνδρας. Ιδού τη είκρουσι περί αυτού. «Μια φορά εσηκώθηκε ένας ανεμοστρόβιλος (με μνιάλτ= με μέλι) και επήρε έναν άνθρωπον και τον επήγε σε ένα έρημο και εκεί του δώσανε ένα τούμπανο και το εκτυπούσε και ένας απ’ αυτοί εβάραε το ζουρλά και εχόρευαν. Τον εκρατούσανε εκεί και δεν τον αφήσανε να φύγουν. Επειτα είδε ένα όνειρο να πάρη ένα από κείνους τα χελώνια και να κάνη έτσι από δω που τα χέρια (ο διηγούμενος δεικνύει δια των χειρών του με το αίμα και να μαγαριστή. Και έπειτα αυτοί δεν τον θέλανε και τον αφήσανε.» «Μια φορά ήσανε άνθρωποι ‘ς το Σούλι και ερχότανε ένας στρόβιλος μοντεχίς και όλοι έλεγαν «με το μέλι» και αυτός (ο Παναγιώτης Κουφός) με το σκατό» και έπειτα του καρφώσανε ένα εδώ (ο διηγούμενος δεικνύει τα ώτα του) και έγινε κουφός.» Σημ. Ο Ν. Γ. Πολίτης ομιλών περί τον ανεμοστρόβιλον παρατηρεί ότι «κατά τας δοξασίας των Βοημών εν τω ανεμοστροβίλω υπάρχει ο διάβολος ή μια μάγισσα» όπερ εννοούσαν οι ημέτεροι λέγοντες ότι μνιάλτ σημαίνει δύο άνδρας και μίαν μέλισσαν, ήτις βεβαίως είναι η μάγισσα. Έχει δε το τοιούτον σχέσιν με την μετάβασιν της βασιλίσσης την μαγισσών Μηδείας, από Κορίνθου εις Αθήνας δια του αέρος επί εναερίου άρματος. Και οτέρωθι πάλιν ο κ. Πολίτης λέγει: «εν Αθήναις και μάλιστα πλησίον του λόφου των Νυμφών, διερχομένου ανεμοστροβίλου αι γραίαι κύπτουσι χαμαί την κεφαλήν αυτών επιφωνούσαι «μέλι και γάλα ‘ς το δρόμο σας». Τούτου ένεκα και τα εξωτικά πολλάκις εν Μακεδονία κατ’ ευφηνία δε κατ’ αυτόν εκφωνούσιν εις την διάβασιν ανεμοστροβίλου: «μέλι και γάλα ‘ς του βασιλέα την τάβλα, ‘ς την ψυχήν του βασιλέως Αλεξάνδρου κακό να μη μου κάμετε» κτλ. Το μέλι δε τούτο και το γάλα το εν τω οπώδη εκφωνούμενον ο κ. Πολίτης παρατηρεί ότι παρέμεινεν εκ της συνηθείας του προσφέρειν εις τα Νύμφας εν εποχή παλαιότερα μέλι και γάλα, όπως οι αρχαίοι Έλληνες προσέφερον τω Τυφώνι άρνα μέλαινα προς αποτροπήν των καταιγίδων. Το έθιμον δε τούτο, ως παρατηρεί ο ίδιος, επικρατεί έτι και νυν εν Κορινθία και άλλαις Γερμανικαίς χώραις, εν αη προς εξιλασμόν του ανεμοστροβίλου θέτουσι προ των θυρών επί πινάκειον γάλα και άλλα τινά εδέσματα. Εν Κρήτη είδον εγώ πολλάκις τοιαύτας προσφοράς τεθειμένας ουχί δι’ ανεμοστροβίλους, αλλ’ επί των τάφων νεκρών, οίτινες ναέστησαν βίαιον θάνατον, εν αι ψυχαίως και των αβάπτιστων θνησκόντων βρεφών πιστεύεται εν Κρήτη ότι δεν απέρχονται ολοτελώς του τόπου ένθα να έστησαν τον βίαιον θάνατον, αλλ’ εμφανίζονται πολλάκις και μάλιστα κατά την επέτειον της τραγικής σκηνής εις τους διαβάτας εις ους προξενούσι μέγαν τρόμον. Αναμιμνησκόμενοι δε ότι και επί του τάφου του βιαίως θανόντος Αγαμέμνονος εν Μυκήναις προσέφερεν η Ηλέκτρα κατά διαταγήν της Κλυταιμνήστρας κτερίσματα εκ μέλιτος και γάλακτος (Σοφοκλ. Ηλέκτρ. 894 Ευριπ. Ηλ. 513) άτινα είδε και ο Ορέστης προσελθέν και αφήσας επ’ αυτού πλόκαμον της ξανθής του κόμης και παραβάλοντες ταύτα με τας προσφοράς των Γερμανών εις τους ανεμοστροβίλους σχηματίζομεν το συμπέρασμα ότι εξ αρχαιοτάτων χρόνων επιστεύετο ότι αι ψυχαί του οπωςδήποτε βίαιον υποστάντων θάνατον ανήρχοντο εις τον αέρα και εκείθεν κατήρχοντο προς βλάβην των επιζώντων, οίτινες δια τούτο προσπαθούν να τους εξιλεώνουν με καταλλήλους προσφοράς. Και αι μεν προσφοραί αύται εξέλιπον συν το χρόνω κι πολλών μερών, παρέμεινον όμως ίχνη αυτών εν ταις επωδαίς: «μέλι και γάλα ‘ς το δρόμο σας» κτλ. Εις τινάς επαρχίας της Κρήτης, ένθα κ φόνοι και λοιποί βίαιοι θάνατοι είναι σπάνιοι, οι άνθρωποι γνωρίζουσι καλώς το μέρος που έλαβε ποτέ χώραν τοιούτος θάνατος και μετά τρόμου και φρίκης διέρχονται πλησίον αυτού μάλιστα εν καιρώ νυκτός. Πιστεύουσι δε ότι κατά το μεσονύκτιον ή μεσημέριον εξ άπαντος θα ίδη ή θα ακούση τι ο διαβαίνων εκείθεν. Παρατηρώ δε ότι το εν τω ανωτέρω διηγημάτιω αναφερόμενον ότι προς αποτροπήν βλάβης εκ του ανεμοστροβίλου δέον να μολυνθή τις με αίμα χελώνης, σχετίζεται με την δεισιδαιμονίαν καθ’ ην οι σολωμονικοί εν Κρήτη γράφουσιν εις τινας ασθενείας (τας προερχομένας εξ αερικών) τας δια φυλακτήριον του ασθενούς επωδάς την με αίμα χελώνης. Προς τούτοις ότι τα Μελτέμια ή Μελιτέμια (του ησύχως κατά το θέρος πνέοντες βόρειοι άνεμοι) αν και σχετίζονται πως με το μαρούτ των Ινδιών (δηλ. τον λόφον Μουρτεύγι) εν τούτοις δύνανται κάλλιστα να θεωρηθούν ως εκ του μέλι (μέλι και γάλα) της προηγουμένης επωδής καταγόμενα.
Μινιάλτ καλούσιν οι αλβανόγλωσσοι τον ανεμοστρόβιλον σημαίνει δε κατά γράμμα: δύο άνδρες και μία μέλισσα ή δύο γυναίκες και ένας άνδρας. Ιδού τη είκρουσι περί αυτού. «Μια φορά εσηκώθηκε ένας ανεμοστρόβιλος (με μνιάλτ= με μέλι) και επήρε έναν άνθρωπον και τον επήγε σε ένα έρημο και εκεί του δώσανε ένα τούμπανο και το εκτυπούσε και ένας απ’ αυτοί εβάραε το ζουρλά και εχόρευαν. Τον εκρατούσανε εκεί και δεν τον αφήσανε να φύγουν. Επειτα είδε ένα όνειρο να πάρη ένα από κείνους τα χελώνια και να κάνη έτσι από δω που τα χέρια (ο διηγούμενος δεικνύει δια των χειρών του με το αίμα και να μαγαριστή. Και έπειτα αυτοί δεν τον θέλανε και τον αφήσανε.» «Μια φορά ήσανε άνθρωποι ‘ς το Σούλι και ερχότανε ένας στρόβιλος μοντεχίς και όλοι έλεγαν «με το μέλι» και αυτός (ο Παναγιώτης Κουφός) με το σκατό» και έπειτα του καρφώσανε ένα εδώ (ο διηγούμενος δεικνύει τα ώτα του) και έγινε κουφός.» Σημ. Ο Ν. Γ. Πολίτης ομιλών περί τον ανεμοστρόβιλον παρατηρεί ότι «κατά τας δοξασίας των Βοημών εν τω ανεμοστροβίλω υπάρχει ο διάβολος ή μια μάγισσα» όπερ εννοούσαν οι ημέτεροι λέγοντες ότι μνιάλτ σημαίνει δύο άνδρας και μίαν μέλισσαν, ήτις βεβαίως είναι η μάγισσα. Έχει δε το τοιούτον σχέσιν με την μετάβασιν της βασιλίσσης την μαγισσών Μηδείας, από Κορίνθου εις Αθήνας δια του αέρος επί εναερίου άρματος. Και οτέρωθι πάλιν ο κ. Πολίτης λέγει: «εν Αθήναις και μάλιστα πλησίον του λόφου των Νυμφών, διερχομένου ανεμοστροβίλου αι γραίαι κύπτουσι χαμαί την κεφαλήν αυτών επιφωνούσαι «μέλι και γάλα ‘ς το δρόμο σας». Τούτου ένεκα και τα εξωτικά πολλάκις εν Μακεδονία κατ’ ευφηνία δε κατ’ αυτόν εκφωνούσιν εις την διάβασιν ανεμοστροβίλου: «μέλι και γάλα ‘ς του βασιλέα την τάβλα, ‘ς την ψυχήν του βασιλέως Αλεξάνδρου κακό να μη μου κάμετε» κτλ. Το μέλι δε τούτο και το γάλα το εν τω οπώδη εκφωνούμενον ο κ. Πολίτης παρατηρεί ότι παρέμεινεν εκ της συνηθείας του προσφέρειν εις τα Νύμφας εν εποχή παλαιότερα μέλι και γάλα, όπως οι αρχαίοι Έλληνες προσέφερον τω Τυφώνι άρνα μέλαινα προς αποτροπήν των καταιγίδων. Το έθιμον δε τούτο, ως παρατηρεί ο ίδιος, επικρατεί έτι και νυν εν Κορινθία και άλλαις Γερμανικαίς χώραις, εν αη προς εξιλασμόν του ανεμοστροβίλου θέτουσι προ των θυρών επί πινάκειον γάλα και άλλα τινά εδέσματα. Εν Κρήτη είδον εγώ πολλάκις τοιαύτας προσφοράς τεθειμένας ουχί δι’ ανεμοστροβίλους, αλλ’ επί των τάφων νεκρών, οίτινες ναέστησαν βίαιον θάνατον, εν αι ψυχαίως και των αβάπτιστων θνησκόντων βρεφών πιστεύεται εν Κρήτη ότι δεν απέρχονται ολοτελώς του τόπου ένθα να έστησαν τον βίαιον θάνατον, αλλ’ εμφανίζονται πολλάκις και μάλιστα κατά την επέτειον της τραγικής σκηνής εις τους διαβάτας εις ους προξενούσι μέγαν τρόμον. Αναμιμνησκόμενοι δε ότι και επί του τάφου του βιαίως θανόντος Αγαμέμνονος εν Μυκήναις προσέφερεν η Ηλέκτρα κατά διαταγήν της Κλυταιμνήστρας κτερίσματα εκ μέλιτος και γάλακτος (Σοφοκλ. Ηλέκτρ. 894 Ευριπ. Ηλ. 513) άτινα είδε και ο Ορέστης προσελθέν και αφήσας επ’ αυτού πλόκαμον της ξανθής του κόμης και παραβάλοντες ταύτα με τας προσφοράς των Γερμανών εις τους ανεμοστροβίλους σχηματίζομεν το συμπέρασμα ότι εξ αρχαιοτάτων χρόνων επιστεύετο ότι αι ψυχαί του οπωςδήποτε βίαιον υποστάντων θάνατον ανήρχοντο εις τον αέρα και εκείθεν κατήρχοντο προς βλάβην των επιζώντων, οίτινες δια τούτο προσπαθούν να τους εξιλεώνουν με καταλλήλους προσφοράς. Και αι μεν προσφοραί αύται εξέλιπον συν το χρόνω κι πολλών μερών, παρέμεινον όμως ίχνη αυτών εν ταις επωδαίς: «μέλι και γάλα ‘ς το δρόμο σας» κτλ. Εις τινάς επαρχίας της Κρήτης, ένθα κ φόνοι και λοιποί βίαιοι θάνατοι είναι σπάνιοι, οι άνθρωποι γνωρίζουσι καλώς το μέρος που έλαβε ποτέ χώραν τοιούτος θάνατος και μετά τρόμου και φρίκης διέρχονται πλησίον αυτού μάλιστα εν καιρώ νυκτός. Πιστεύουσι δε ότι κατά το μεσονύκτιον ή μεσημέριον εξ άπαντος θα ίδη ή θα ακούση τι ο διαβαίνων εκείθεν. Παρατηρώ δε ότι το εν τω ανωτέρω διηγημάτιω αναφερόμενον ότι προς αποτροπήν βλάβης εκ του ανεμοστροβίλου δέον να μολυνθή τις με αίμα χελώνης, σχετίζεται με την δεισιδαιμονίαν καθ’ ην οι σολωμονικοί εν Κρήτη γράφουσιν εις τινας ασθενείας (τας προερχομένας εξ αερικών) τας δια φυλακτήριον του ασθενούς επωδάς την με αίμα χελώνης. Προς τούτοις ότι τα Μελτέμια ή Μελιτέμια (του ησύχως κατά το θέρος πνέοντες βόρειοι άνεμοι) αν και σχετίζονται πως με το μαρούτ των Ινδιών (δηλ. τον λόφον Μουρτεύγι) εν τούτοις δύνανται κάλλιστα να θεωρηθούν ως εκ του μέλι (μέλι και γάλα) της προηγουμένης επωδής καταγόμενα.
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Λιουγκάτ καλούσιν οι αλβανόγλωσσοι τας σκιάς των θεθνεώτων και εν γίνει τα λεγόμενα φανταξά. Συγγενεύει δε η λέξις αύτη με το ρωσικόν bjeschi= στοιχιά των δασών και είναι και τούτο εν λείψανον της κατά της Ελλάδος επιδρομής των Σλαύων (Ζητ. Εις την λέξιν Χερβάτης, μερ. Α) Παρα τους αλβανογλώσσοις του χωρίου γραμματικού εν ώ γράφω τα παρόντα, υπάρχουσι τριών ειδών μεγάλα στοιχειά ή φαντάσματα : η Βιτώρια, η Λάμια και η Στρίγλα (Στρίκ). Η Βιτώρια εμφανίζεται ενίοτε ως βρέφος και όστις το λάβαι ένα το φέρη οίκαδε κινούμενος υπό οικτιρμού αποθνήσκει μετ’ ου πολόν καιρόν, ονομάζεται δε ο τοιούτος λαβωμένος. Ενίοτε ακούονται μόνον αι φωναί της : < που θα πάω εγώ> άς επαναλαμβάνει τρίς και αν τις αποκριθή, λαβώνεται (=καθίσταται θνήξωμος). Η δε λάμια βάζει τους πόδας της επί των υμών του ανθρώπου και η Στρίγλα φωνάζει την νύκτα ως γλαύξ, προς ήν συγχέεται.
Λιουγκάτ καλούσιν οι αλβανόγλωσσοι τας σκιάς των θεθνεώτων και εν γίνει τα λεγόμενα φανταξά. Συγγενεύει δε η λέξις αύτη με το ρωσικόν bjeschi= στοιχιά των δασών και είναι και τούτο εν λείψανον της κατά της Ελλάδος επιδρομής των Σλαύων (Ζητ. Εις την λέξιν Χερβάτης, μερ. Α) Παρα τους αλβανογλώσσοις του χωρίου γραμματικού εν ώ γράφω τα παρόντα, υπάρχουσι τριών ειδών μεγάλα στοιχειά ή φαντάσματα : η Βιτώρια, η Λάμια και η Στρίγλα (Στρίκ). Η Βιτώρια εμφανίζεται ενίοτε ως βρέφος και όστις το λάβαι ένα το φέρη οίκαδε κινούμενος υπό οικτιρμού αποθνήσκει μετ’ ου πολόν καιρόν, ονομάζεται δε ο τοιούτος λαβωμένος. Ενίοτε ακούονται μόνον αι φωναί της : < που θα πάω εγώ> άς επαναλαμβάνει τρίς και αν τις αποκριθή, λαβώνεται (=καθίσταται θνήξωμος). Η δε λάμια βάζει τους πόδας της επί των υμών του ανθρώπου και η Στρίγλα φωνάζει την νύκτα ως γλαύξ, προς ήν συγχέεται.
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Άνωθεν του χωρίου Καβουσίου της επαρχίας Ιεραπέτρου εν Κρήτη υπάρχουσι μεταξύ υψηλών βουνών και δυσπροσί των βράχων και κρημνών χαράδραι και φάραγγες, ας μόνον πτηνά δύνανται να επισκεφθώσι. Θεωρεί δε ταύτας όλα ως κατοικίας εν αυταίς δαιμόνιων και ιδίως πιστεύει ότι μεταβαίνουσιν εν αυταίς εκ Ηλύσια πεδία και αι ψυχαί των αποθνησκόντων Οθωμανών ομοχωρίων των. Περί μιας μάλιστα τούτων πλησίον του χωρίον Μοναστηράκι, κάτωθεν της οποίας υπάρχουσι νερόμιλοι τινες ολας αναφέρει πολ΄λάς περιέργους ιστορίας. Πιστεύει ότι Οθωμανός τη μιλευθρός χαχάμης λεγόμενος ελάμβανε συχνά επισκέψεις περί των αποβιωσάντων συγγενώντον, ων ε ψυχαί κατώκουν εις τω άνωθεν των μύλων χάνουν σαν αγρίαν και φοβερά χαράδραν. Αναχωρούνται τα πλοία εκ τινος λιμένας του Αγίου Νικολάου της αυτής νήσου και παρακάμπτονται το ακρωτερτον Αγ. Ιωάννου τρεφόμενα προς δυσμάς απαντώσι βραχώδη τινα σκόπελον επικίνδυνον ‘ς τον πλούν αυτών. Δια τούτο ο λαός φαντάζεται τα σκόπελον τούτον κατοικη ήρτον δαιμόνων και ονομάζει αυτόν Γέρακα, θεωρεί αυτά ες άλλον βράχον χαρύβδεις ή Σκυλλες.
Άνωθεν του χωρίου Καβουσίου της επαρχίας Ιεραπέτρου εν Κρήτη υπάρχουσι μεταξύ υψηλών βουνών και δυσπροσί των βράχων και κρημνών χαράδραι και φάραγγες, ας μόνον πτηνά δύνανται να επισκεφθώσι. Θεωρεί δε ταύτας όλα ως κατοικίας εν αυταίς δαιμόνιων και ιδίως πιστεύει ότι μεταβαίνουσιν εν αυταίς εκ Ηλύσια πεδία και αι ψυχαί των αποθνησκόντων Οθωμανών ομοχωρίων των. Περί μιας μάλιστα τούτων πλησίον του χωρίον Μοναστηράκι, κάτωθεν της οποίας υπάρχουσι νερόμιλοι τινες ολας αναφέρει πολ΄λάς περιέργους ιστορίας. Πιστεύει ότι Οθωμανός τη μιλευθρός χαχάμης λεγόμενος ελάμβανε συχνά επισκέψεις περί των αποβιωσάντων συγγενώντον, ων ε ψυχαί κατώκουν εις τω άνωθεν των μύλων χάνουν σαν αγρίαν και φοβερά χαράδραν. Αναχωρούνται τα πλοία εκ τινος λιμένας του Αγίου Νικολάου της αυτής νήσου και παρακάμπτονται το ακρωτερτον Αγ. Ιωάννου τρεφόμενα προς δυσμάς απαντώσι βραχώδη τινα σκόπελον επικίνδυνον ‘ς τον πλούν αυτών. Δια τούτο ο λαός φαντάζεται τα σκόπελον τούτον κατοικη ήρτον δαιμόνων και ονομάζει αυτόν Γέρακα, θεωρεί αυτά ες άλλον βράχον χαρύβδεις ή Σκυλλες.
Χρονολόγηση
1889
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Τον ορμίσκον των Πρασιών τούτο την ανατολικήν παραλίαν της επαρχίας Αττικής ο λαός καλεί Πόρτο – Ράφτη δια την προ του λιμένος κειμένην νησίδα, της οποίας των κορυφών επιστέψει άγαλμα κολοσσιαίον εκ μαρμάρου παριστών ουλά ζούσαν θεότητα, η δε φαντασία του λαού παρωμοίασε τον εικονιζόμενον προς ράπτων (παράρτημα εφημερίδα Αθηνά 1888 αριθ. 89)
Τον ορμίσκον των Πρασιών τούτο την ανατολικήν παραλίαν της επαρχίας Αττικής ο λαός καλεί Πόρτο – Ράφτη δια την προ του λιμένος κειμένην νησίδα, της οποίας των κορυφών επιστέψει άγαλμα κολοσσιαίον εκ μαρμάρου παριστών ουλά ζούσαν θεότητα, η δε φαντασία του λαού παρωμοίασε τον εικονιζόμενον προς ράπτων (παράρτημα εφημερίδα Αθηνά 1888 αριθ. 89)
Χρονολόγηση
1889
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Ιδού τι μοί διηγήθη περί των τριών τούτων πτηνών αγαθός τις χωρικός ενώ ώδενον επί του ζώου του από Αθήνας ως Μαραθώνα και ηκούοντο εντός των δασών αι φωναί των : Τα πτηνά ταύτα ήσαν μαθηταί ενός διδασκάλου ούτινος τον πώλον καθεκάστων έφερον και επότιζον εις μίαν βρύσιν. Μίαν των ημερών παίζοντες παρά την βρύσην άφησαν τον πώλον όστις απεπλανηθές απωχέαδη. Τούτο μαθών ο διδάσκαλος του κατωράσθς ή μετεμορφώθησαν ες τα ομώνυμα πτηνά ατικρίοντε ζητούσι τον πώλον αδεη. έφερε και λωρίον εις τον λαιμόν. Και το μεν (η Τρυγών) φωνεί. Πρού, πρού, πρού ίνα έλθη ο όνος, το δε (Τουρλίς) <Τουρλί, Τουρλί, ήτοι το λουρί, το λουρί, όπερ έφερεν ο πώλος εις του λαιμόν και το άλλο (ο Μπούφος) <πώπαν! πώπαν! ήτσι πώπω! Πώπω! Τι επάθομεν ή τι θα πάθομεν. Δια του ευφυστάτου τούτου μύθου θέλουσι βεβαίως να παραστήσωσιν οι χωρικοί το ιδίωμα της φωνής των ανωτέρω πτηνών, άτινα ακούει τις φωνάζοντα κατά τον ανωτέρον τρόπον αυτάς των δασών της Ελλάδος κατά το θέρος. Ίσως δε ο μύθος να είναι εκ την <περί μεταμορφώσεων των ζώων> μύθων του οβιδίου.
Ιδού τι μοί διηγήθη περί των τριών τούτων πτηνών αγαθός τις χωρικός ενώ ώδενον επί του ζώου του από Αθήνας ως Μαραθώνα και ηκούοντο εντός των δασών αι φωναί των : Τα πτηνά ταύτα ήσαν μαθηταί ενός διδασκάλου ούτινος τον πώλον καθεκάστων έφερον και επότιζον εις μίαν βρύσιν. Μίαν των ημερών παίζοντες παρά την βρύσην άφησαν τον πώλον όστις απεπλανηθές απωχέαδη. Τούτο μαθών ο διδάσκαλος του κατωράσθς ή μετεμορφώθησαν ες τα ομώνυμα πτηνά ατικρίοντε ζητούσι τον πώλον αδεη. έφερε και λωρίον εις τον λαιμόν. Και το μεν (η Τρυγών) φωνεί. Πρού, πρού, πρού ίνα έλθη ο όνος, το δε (Τουρλίς) <Τουρλί, Τουρλί, ήτοι το λουρί, το λουρί, όπερ έφερεν ο πώλος εις του λαιμόν και το άλλο (ο Μπούφος) <πώπαν! πώπαν! ήτσι πώπω! Πώπω! Τι επάθομεν ή τι θα πάθομεν. Δια του ευφυστάτου τούτου μύθου θέλουσι βεβαίως να παραστήσωσιν οι χωρικοί το ιδίωμα της φωνής των ανωτέρω πτηνών, άτινα ακούει τις φωνάζοντα κατά τον ανωτέρον τρόπον αυτάς των δασών της Ελλάδος κατά το θέρος. Ίσως δε ο μύθος να είναι εκ την <περί μεταμορφώσεων των ζώων> μύθων του οβιδίου.
Χρονολόγηση
1890
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν.
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
--
--
Χρονολόγηση
1960
Τύπος τεκμηρίου
Φωτοαρνητικό
Δημιουργός
Παπαδήμος, Δημήτρης (Δημήτρη, Dimitri) Αθήνα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
Προσκέφαλο
Προσκέφαλο
Χρονολόγηση
1972
Τύπος τεκμηρίου
Εργόχειρο (Κεντητική, πλεκτική), Ύφασμα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
Διακοσμητικό καρέκλας
Διακοσμητικό καρέκλας
Χρονολόγηση
1972
Τύπος τεκμηρίου
Εργόχειρο (Κεντητική, πλεκτική), Ύφασμα
Τόπος
Γραμματικό
Φορέας
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
RDF
|
CC BY-NC-ND 4.0 GR
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ
Χρονολόγηση
1928
Τύπος τεκμηρίου
Χάρτης
Τόπος
Γραμματικό, Αθήνα
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0
Γνώμη
Γνώμη
Χρονολόγηση
1989
Τύπος τεκμηρίου
Φύλλο εφημερίδας
Δημιουργός
Γεωργίου, Ελένη
Τόπος
Μαραθώνας, Μάκρη, Γραμματικό, Νέα Μάκρη, Αθήνα, Παλλήνη, Ραφήνα, Πικέρμι
Φορέας
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ)- Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)
RDF
|
CC BY 4.0

Searchculture.gr EKT Aggregation EKT eContent
  • Follow EKT

Επικοινωνία | Πολιτική Απορρήτου | Όροι Χρήσης | Πνευματική ιδιοκτησία

©2024 Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου
license: cc-by-sa

<s:message code='alt_ministry'/>