SearchCulture.gr | Μαρμάρι (Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας ▶ Νομός Εύβοιας ▶ Νήσος Εύβοια )

Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας ▶ Νομός Εύβοιας ▶ Νήσος Εύβοια
Μαρμάρι

Marmari | Marmari, Euboea Island | Μαρμάρι, Εύβοια | Μαρμάρι, Νομός Εύβοιας | Marmari, Euboea | Μαρμάρι, Νήσος Εύβοια | Μαρμάριον | Μαρμάρι Εύβοιας

Ανακαλύψτε 35 τεκμήρια που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία

1 - 30 από 35 τεκμήρια

Χάρτης Πλέγμα

Ταξινόμηση

Στο σπίτι της Ναταλίας Μελά στο Μαρμάρι Ευβοίας

Στο σπίτι της Ναταλίας Μελά στο Μαρμάρι Ευβοίας

Χρονολόγηση: 1948 - 1949
Τύπος τεκμηρίου: Έργο ζωγραφικής
Δημιουργός: Ανδρικοπούλου Νέλλη
Αναφερόμενο πρόσωπο: Μελά Νάτα
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Οι μεταξοσκώληκες είναι αγιασμένοι. Όταν η Παναγία έκλαιγε κάτω από τον Εσταυρωμένο υιό της, έσκασε το χείλι της από το πολύ κλάμα και τη λύπη. Από κεί βγήκε ένα σκουλήκι μικρό, που όταν μεγάλωσε άρχισε να βγάζη μετάξι από το στόμα του.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Η γριά Λ. Από το χωριό Πολυπόταμο είδε σον ύπνο της τον Άγιο Βλάση. Ο Άγιος της παρήγγειλε “να πάτε στο τάδε μέρος είναι η εικόνα μου να την βρήτε και να χτίσετε εκκλησία. Το νερό όμως να το κουβαλήσετε από το διπλανό χωριό των Τσακαίων”. Έτσι κι' έκαναν έσκαψαν στο ωρισμένο μέρος βρήκαν την εικόνα κι' έχτισαν την εκκλησία που υπάρχει σήμερα.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τον Άγιο “Πεντελεήμονα” τον γιορτάζουν για τα ζώα που αλωνίζουν. Δικηγούνται οτι ένας μπέης στην Κάρυστο επί Τουρκοκρατίας ανάγκασε τους ραγιάδες ανήμερα στη χάρη του αγίου “Πεντελεήμονος” να βάλουν τα ζώα τους στο αλώνι, λέγοντας “Ναι τώρα θα γιορτάσωμε και τα πέντε λεμονάκια” έβαλε και το δικό του άλογο στο αλώνι, μα με τον πρώτο γύρω έσκασε τ' άλογό του. Έτσι από τότε πολύ φυλάνε τη γιορτή αυτή.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Διηγούνται οτι αυτή τη μέρα ένας φτωχός, που δεν είχε τίποτε άλλο ν' αποκρέψη, έσφαξε το βώδι του και απ' αυτό μοίρασε και στη φτωχολογιά της γειτονιάς. Μετά τα μεσάνυχτα, ώρα 2 σηκώθη να παχνίση (να ρίξη άχυρο) στα υπόλοιπα ζώα του και ώ! Έκπληξις! Βρήκε εκεί το βώσι του το ίδιο να τρώγη ήσυχα ήσυχα. Από τότε τώχουν σε κακό να μη σφάξουν κάτι, για να αποκρέψουν με κρέας. Το βράδυ του αγίου Φιλίππου δεν αφήνουν τα γιδόπράματα στις ράχες, τα κρύβουν στις ρεματιές να μην είναι αγνάντια που βασιλεύει η πούλια. Αν τα δή η πούλια σκιάζονται κι' απορρίχνουν.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τα διαβολικά τα βλέπουν λένε οι ελαφροήσκιωτοι. Οι λαγοί πιστεύουν πως είναι κοπάδι του διαβόλου. Πολλοί κυνηγοί αφηγούνται, ότι νύχτα που φύλαγαν στο καρτέρι είδαν να ξεπετάγωνται μπροστά τους δέκα – είκοσι λαγοί. Κι ανάμεσά τους ένας άσπρος λαγός να κάθεται και να τους φυλάη, να τους οδηγή. Αυτός λένε είναι ο δαίμονας που βόσκει το κοπάδι του. Αλλοίμονο στον κυνηγό που θα τολμήση να πυροβολήση. Το ντουφέκι γίνεται κομμάτια μέσα στα χέρια του με αποτέλεσμα να σκοτωθή.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Μια γριά θέριζε σ’ ερημικό χωράφι «παράωρα» 12 η ώρα το μεσημέρι. Την χτύπησε τότε κακό αερικό και την πήραν μαζί τους οι οξαποδίτες. Το ταγάρι της το βρήκαν ύστερα από πολλές μέρες πεσμένο μακρυά από το χωράφι. Η γριά εξαφανίστη από το χωριό. Εφτά χρόνια την παίδευαν οι οξαποδίτες να την γκρεμίσουν στη θάλασσα από τις βραχώδεις και απόκρημνες παραλίες του Αιγαίου. Τέλος την σήκωσαν πολύ ψηλά στον αέρα κι ήταν έτοιμοι να την αμολύσουν όταν ένας οξαποδίτης έκαμε στους άλλους την πρότασι. «Να την περάσωμε από τ’ Αγριολάχανο (πραγματική τοποθεσία) στο φτερό κι αν προκάνη και κόψη όπως θα την περνούμε μία κλάρα σκοίνο να την αφήσωμε ελεύθερη. Ειδ’άλλως την πνίγομε. Αυτό άρεσε στους άλλους και αμ έπος αμ έργον. Η γριά μπόρεσε κι έκοψε λίγο σκοίνο κι έτσι την άφησαν. Ευρέθη ύστερα από 7 χρόνια, αλλά της είχαν πάρει τη μιλιά. Έκανα αυτοψία στην τοποθεσία Αγριολάχανο. Πράγματι το μέρος είναι πολύ άγριο και δικαιολογεί τη φήμη, ότι συχνάζουν εκεί κακά πνεύματα. Υπάρχει δε θεόρατος και «ο σκοίνος της γριάς» όπως τον ονομάζουν. Από το σκοίνο αυτό παίρνουν κλαδί για το μάτι μέχρι και σήμερα και με ύλη που βγάζει σαν λιβάνι, λιβανίζουν όσους παθαίνουν από κακή ώρα. Κανείς από τους χωρικούς δεν τολμάει να μείνη τη νύχτα στην τοποθεσία αυτή στο Αγριολάχανο. Πολλοί τσοπάνηδες από τα γύρω βουνά βεβαιώνουν πως ακούνε εκεί κατά τα μεσάνυχτα όργανα, βιολιά, φωνές και τραγούδια. Πιστεύουν ότι κάνουν γάμο οι οξαποδίτες. Γι’ αυτό αποφεύγουν να παίζουν οι τσοπάνηδες φλογέρα ή άλλο όργανο παράωρα δηλ. το μεσημέρι και τα μεσάνυχτα. Διαλέγονται λένε οι οξαποδίτες.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Όπου βρίσκεται θησαυρός θαμμένος, λένε, πώς βρίσκεται εκεί ένας αράπης που τον φυλάει. Αν τύχη κανείς και κοιμηθή από πάνω, παρουσιάζεται στο όνειρο του ο αράπης και τον διατάζει να φύγη από εκεί. Αν δεν υπακούση το κορμί του θα γεμίση μπαλώματα- μπαλώματα διάφορα χρώματα. Αν δή κανείς στο όνειρο του, ότι του λέει ο Αράπης ‘’να πάρης τον τάδε να πάς στο τάδε μέρος να πάρης το θησαυρό’’, τότε δεν πρέπει να το μολογήση απολύτως σε κανέναν αλλά να περιμένη να του το πή ο Αράπης τρείς βραδυές συνέχεια. Τότε θα πάρη το σύντροφο που του ώρισε ο Αράπης και θα πάνε νύχτα να βρούν το θησαυρό. Την ώρα που θα τα βρίσκουν δεν πρέπει καθόλου να μιλήσουν, γιατί τα λεπτά ή θησαυρός μετατρέπονται αμέσως σε κάρβουνο. Στο γέρο Β. λένε, πως παρουσιάσθη στ’όνειρο του ένας Αράπης και του είπε : Στο εκκλησάκι του Αγίου Μάμαντος υπάρχει θαμμένος μεγάλος θησαυρός. Να πάς να τον πάρης, αλλά θα μείνης ο μισός παράλυτος. Δεν έδωσε σημασία στο όνειρο, όταν να τριτώση την εντολή του ο Αράπης και το εκμμυστηρεύτη σ’ένα φίλο του. Το τρίτο βράδυ ξύπνησε τρομαγμένος από ένα δυνατό μπάτσο, που δέχτηκε από αόρατο χέρι. Όταν δε έσκαψε στο καθωρισμένο σημείο δεν βρήκε, παρά ένα σωρό από μαύρα κάρβουνα. Ο Αράπης τον είχε τιμωρήσει για την προπέτειά του

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Διηγούνται περί του αποθανόντος Τρ. ότι, από μικρό παιδί κοιμόταν πάντα έξω μοναχός. Εκεί οι νεράϊδες τον είχαν κάνει δικό τους και χόρευαν μαζί του στις ρεματιές. Τον είχαν μάθει να παίζη στη λύρα του διαβολικούς σκοπούς. Διαλεγόντουσαν λέει τα μεσάνυχτα στη ρεματιά καμμιά δεκαριά γυναίκες με πλεγμένα στεφάνια στα μαλλιά τους από κλάδους αμπελιού. Έστρωναν κάτω κι άλλα κλαδιά και πάνω σ’ αυτά έστηναν λιγερό κι ανάλαφρο χορό. Και ο Τρ. τους έπαιζε τη λύρα μέχρι πούκραζε κι ο τελευταίος πετεινός. Οι άλλοι χωρικοί ισχυρίζονται ότι εύρισκαν την άλλη μέρα σε κείνο το μέρος τα κλαδιά και τη χορευταριά.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

“Το φεγγάρι και ο ήλιος ήταν κάποτε φίλοι και βάδιζαν στον ουρανό χέρι με χέρι. Μια μέρα όμως μπροστά σε μια βρύση μάλλωσαν για το ποιός φέγγει περισσσότερο. Μέτα από τα λόγια, πιάστηκαν στα χέρια και σε μια στιγμή ο ήλιος άρπαξε μια φούχτα λάσπη και την πέταξε με θυμό στα μούτρα του φεγγαριού. Από τότε πιά χώρισαν και φροντίζουν ποτέ να μην συναντιώνταιστον ουρανό. Οι λάσπες φαίνονται μέχρι σήμερα στα μούτρα του φέγγαριού.”

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάποιος πολύ γέρος τσοπάνης μου διηγήθη τα εξής : ‘’Πάνε πολλά χρόνια. Πάνω από τετρακόσια φεγγάρια. Είχα τότε έναν αχώριστο φίλο. Μαζί είχαμε τις στάνες μαζί και τα μελίσσια. Κάποτε έπεσε βαθύ θανατικό στο χωριό κι ο φίλος μου πέθανε. Έτυχε να μην τον προσέξουν καιτον δρασκέλισε ένας σκύλος. Όλοι ψυθίριζαν στο χωριό πως έγινε λιουγκάτι [βρυκόλαξ], μα γώ δεν το πίστευα. Μια νύχτα κατάμαυρη, πιο μαύρη ακόμα κι από το ράσο του παπά κοιμώμουνα στη στάνη. Πιο πέρα κατά τα μελίσσια κοιμώντουσαν κουλουριαστά τα τρία μου ζέμπικα σκυλιά. Τα μισόσβυστα κάρβουνα σπίθιζαν τρεμουλιαστά και δεν ξέρω γιατί εκείνο το βράδυ είχα ένα φόβο παράξενο. Ξαφνικά μου φάνηκε, πως κάποιος μέσα από τη διπλανή ρεματιά με καλούσε με τα’όνομα μου. Αφουγκράστηκα και γνώρισα τη φωνή ίδια κι απαράλλαχτη του πεθαμένου φίλου μου. ‘’Γιώργη, έ Γιώργη’’ μου φώναζε. Κρύος ίδρωτας μ’έλουσε και τα γόνατά μου λύθηκαν από φόβο. Όχι πως είμαι δειλός-αυτό δα τώχω δείξει-μα είναι άλλο πράμα να σε φωνάζει ένας πέναςένος. ‘’Μη φοβάσαι Γιώργη, μου φωνάζει, θάρθω λίγο να κουβεντιάσωμε. Μόνο σκέπασε το πρόσωππό σου στα ρούχα για να μην τρομάζης’’. Τότε που λές ήρθε δίπλα μου κι έννοιωσα που κάθησε στα πλευρά μου. Άρχισε να με ρωτάει για χίλια δύο πράγματα, για τα πρόβατα, για το τυρί κι εγώ τα’αποκρινόμουν σκεπασμένος κάτω από το ρούχο. Ήρθε που λές η κουβέντα και στα μελίσσια. Ήταν ο μακαρίτης καλός μελισσουργός στη ζήση του. –Σ’ένα καιρό μου λέει ‘’πεθύμησα να φάω λίγο μέλι’’ (γιατί πρέπει να ξέρης πως οι λιουγκάτηδες αγαπούν πολύ τα γλυκά)θα πάω κατά τα μελίσσια μην είναι κατά κεί τα σκυλιά;’’ Όχι του είπα είναι από τις λάκες. Τούπα βέβαια ψέμματα, γιατί μόλις έκανε κάμποσα βήματα προς τα μελίσσια τον νόησαν τα σκυλιά και χήμηξαν και τα τρία πάνω του. Σωστό πανδαιμόνιον γινόταν μέσα στη μαύρη και παγερή νύχτα. ‘’Βρέ Γιώργη’’ βρέ, φ΄λε Γιώργη άρχισε τότε να μου φωνάζη. Δεν έβγαλα όμως τσιμουδιά, γιατί είχα ακούσει πως αν αποκριθής τα σκυλιά αποτραβιώνται. Σε λίγο τα σκυλιά έπαψαν…τον είχαν φάει. Το πρωί σαν πήγα στο μέρος εκείνο δεν είδα παρά 3 πίκες αίμα. Έτσι γλυτώσαμε από το λιουγκάτι ‘’είπε και σταυροκοπήθηκε. Μήπως έβλεπες κανένα όνειρο μπάρμπαΓιώργη; τον ρώτησα. Εγώ δάσκαλε άσπρισα και ψέμματα δεν έχω πή’’μου είπε θυμωμένος ο γέρος. ‘’Να τα γράψης αυτά να τα μάθετε και σείς οι γραμματιζούμενοι που δεν πιστεύετε’’ μούπε και άδειασε το ποτήρι του με το ρακί. Θα τα γράψω μπάρμπα Γιώργη και να με συμπαθάς, του είπα και ορκίστηκα ποτέ πια να μην αμφισβητήσω τα λεγόμενά του. [ζέμπικα=Τα σκυλιά με τα τέσσερα, μάτια(όσα έχουν άνωθεν των οφθαλμών δυο βούλες κοκκινωπές που μοιάζουν σαν μάτια)Βλ. Σελ. 51)

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Κάποιος στρατιώτης φονευθείς εις τον πόλεμον έγινε λιουγκάτι [βρυκόλαξ]. Ο λοχίας του που και τον έθαψε με τα χέρια του έγραψε στη γυναίκα του περί του θανάτου του ανδρός της. Ο στρατιώτης βρυκόλακας φυλάχτηκε εφτά χρόνια από τα ζέμπικα σκυλιά και δεν τον έφαγαν. (Αν γλυτώση 7 χρόνια ξαναπέρνει μορφή ανθρώπου.)Ξαναπήρε λοιπόν μορφ΄΄η ανθρώπου και γύρισε στη γυναίκα του. Αυτή τώρα νόμισε ως ψέμμα το προ 7ετίας γράμμα του λοχία. Ζούσαν μαζί και μόνο Πέμπτη και Σάββατο τη νύχτα απουσίαζε. Γύριζε αργά τα ξημερώματα φορτωμένος σηκώτια. Του τα τηγάνιζε μ’αυτή δεν έτρωγε γιατί της μύριζαν χώμα (τα σηκώτια αυτά παραδέχεται η αφήγησις τα έπερνε από τους πεθαμένους) Την Κυριακή ο άνδρας της πήγαινε στην εκκλησία μα παρατήρησαν ότι κάθε φορά που ο παπάς ετοιμαζόταν να βγάλη τα’άγια (μεγάλη είσοδο)αυτός έβγαινε από την εκκλησία. Είχε αποκτήσει και δύο παιδιά τα οποία τα τάγιζε με τα σικότια που κουβαλούσε. Στους χωρικούς άρχισαν ‘’να μπαίνουν ψύλλοι στ’αυτιά’’και να υποπτεύονται. Η υποψία τους έγινε βεβαιότης όταν έτυχε να περάση από το χωριό ο λοχίας που τον είχε θάψει. Πήγε στη γυναίκα του βρυκόλαλα και την οδήγησε να πιέση το δέρμα του άντρα της να βεβαιωθή αν έχη κόκκαλα ή όχι. Πράγματι η γυναίκα έκανε όπως της είπε ο λοχίας και διεπίστωσε ότι ο άνδρας της ήταν ένα δέρμα γερά φουσκωμένο χωρίς κόκκαλα. Την επομένη Κυριακή συνενοήθηκαν όλοι οι χωριανοί να κλείσουν στην εκκλησία πόρτες και παράθυρα όταν θα επιχειρούσε ο βρικόλακας να εξέλθη. Πράγματι όταν πλησίαζαν τα άγια σφάλισαν γερά πόρτες και παράθυρα όταν θα επιχειρούσε ο βρικόλακας να εξέλθη. Πράγματι όταν πλησίαζαν τα άγια σφάλισαν γερά πόρτες και παράθυρα. Ο βρικόλακας με τα δυό παιδιά πούχε αποκτήσει έτρεξαν να βγούν δεξιά αριστερά, αλλά τα βρήκαν όλα κλειδωμένα. Τη στιγμή εκείνη ο παπάς έβγαζε τα άγια. Τότε ένας ισχυρός κρότος ακούστηκε. Ο βρυκόλακας με τα δυό του παιδιά σκάσανε και σκορπιστήκανε σαν καπνός, χωρίς ν’αφήσουν ουδέν υπόλοιπον. [ζέμπικα=Τα σκυλιά με τα τέσσερα, μάτια(όσα έχουν άνωθεν των οφθαλμών δυο βούλες κοκκινωπές που μοιάζουν σαν μάτια)Βλ. Σελ. 51)

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ενας γέρος όταν πέθαινε άφησε ευχή και κατάρα στα τρία του παλληκάρια να τον τρυπούσαν μ’ένα μαχαίρι κάτω από τη μασχάλη μόλις θα ξεψυχούσε. Πέθανε όμως και κανείς δεν τολμούσε να εκτελέση την πατρική εντολή. Μόνο ο μικρότερος γυιός, ο πιο γενναίος έκανε την θέληση του αποθανόντος. Τη νύχτα όταν άφησαν το λείψανο στην εκκλησία όλοι αποτραβήχτηκαν και μόνο ο μικρός γυιός κρύφτηκε μέσα στο ιερό να ιδή τι θα γίνη. Κατά τα μεσάνυχτα είδε να κατεβαίνουν από τα κεραμύδια και να διαλέγωνται τριγύρω στο νεκρό ένας πλήθος διαβόλοι με κέρατα και ουρές. Άρχισε ο πρώτος διάβολος να φυσά με όλη του τη δύναμι για να φουσκώση τον νεκρό να τον κάνη λιουγκάτι. Άδικος κόπος όμως δεν μπορούσε. Έπιασε τότε δουλειά ο δεύτερος, ο τρίτος κ.λ.π χωρίς αποτέλεσμα. Τότε θύμωσε ο αρχηγός τους ‘’Δεν μπορείτε, είπε, να φουσκώσετε έναν παλιόγερο. Τραβηχτήκε στη μπάντα΄΄κι έπιασε μόνος του. Του κάκου όμως. Τότε άρχισαν να τον ψάχνουν παντού, για να εξηγήσουν γιατί δεν φουσκωνόταν. Τέλος ανεκάλυψαν κάτω από τη μασχάλη τη μαχαιριά απ’όπου ξεφυσούσε ο αέρας. ‘’Πάμε να φύγωμε, τους είπε τότε ο αρχηγός. Τώρα οι άνθρωποι γινήκαν πιο διαβόλοι από μας. Κι από τονε λένε παράτησαν οι διαβόλοι αυτή τη δουλειά να φουσκώνουν δηλ. τους νεκρούς και να τους μεταβάλουν σε βρυκόλακες.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Αυτόπτες και αξιόπιστοι μάρτυρες μου διηγήθηκαν, ότι μετά τον θάνατον ομοχωρίου των, για τον οποίον επίστεψαν ότι έγινε λιουγκάτι, άκουαν συχνά τις νύχτες δαιμονισμένο θόρυβο στα ράφια των σπιτιών τους όπου τοποθετούσαν τα μαγειρικά και υαλικά σκεύη. Το πρωί τα εύρισκαν όλα ριγμένα καταγίς, χωρίς όμως ούτε ένα να έχη σπάση, καίτοι το ύψος ήτο αρκετό για τα εύθραυστα υαλικά. Αυτό το απέδιδαν σε ενέργεια του βρυκόλακος. Προφανώς ίσως επρόκειτο περί παραψυχολογικού τινος φαινομένου. (Λιουγκάτι=βρικόλακας)

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Στις 3 μέρες, από την γέννηση του βρέφους, θάρθουν οι Μοίρες να μοιράνουν το παιδί. Βάζουν τότε στο μωρό λεφτά κι ένα κόκκινο ρούχο. Επίσης διατηρούν το φως αναμμένο, για να ιδούν οι Μοίρες και να μη σκοντάψουν. Αφηγούνται και το πιστεύουν, πως κάποτε μια μητέρα παραμόνεψε και άκουσε τις Μοίρες να λένε: «Θα μεγαλώση, θα γίνη όμορφο και γερό παλληκάρι αλλά θα τον δαγκάση ένα φίδι και θα πεθάνη». Γι’ αυτό η μάνα, όταν μεγάλωσε το παιδί τώκανε ναυτικό για ν’ αποφύγη την ξηρά με τα φίδια της. Κάποτε όμως που έτρωγε ένα σταφύλι, ένα μικρό φιδάκι που ήταν κρυμμένο ανάμεσα στα τσαμπιά τον δάγκασε και πέθανε. Σχετικώς λένε την παροιμία: «Ότι γράφει δεν ξεγράφει».

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Οποιον άνθρωπον τον ''ρουφήξει''ο βρυκόλακας πρέπει να τον ποτίσουν νερό με στάχτυ απο σάβανο όπως ανωτέρω έχομεν αναφέρει, αλλοιώς αργοπεθαίνει, χωρίς οι γιατροί να του βρίσκουν καμμιά αρρώστεια. Προσέχουν επίσης να μη μαγαριστούν απο σάλια βρυκόλακος. Λένε πως μπαίνει στα σπίτια και τρώει τα κρεμμύδια, το βούτυρο και ιδίως τα γλυκά μέλι κλπ. Όπου ισχυρίχονται ότι βρίσκουν νυχιές ματωμένες δηλ. Τα χαρακτηριστικά ίχνη που αφήνει.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τους βρικόλακας τους κυνηγούν και τους κατατρώγουν τα ''ζέμπικα σκυλιά'' δηλ. Τα σκυλιά με τέσσερα μάτια (όσα έχουν άνωθεν των οφθαλμών δυο βούλες κοκκινωπές που μοιάζουν σαν μάτια) Όταν το λιουγκατι κυνηγηθή απο ζέμπικο σκυλί φωνάζει γοερά γνωστά ονόματα και ζητά βοήθεια. Άν τότε μιλήση κανείς τα σκυλιά δεν τον τρώνε. Άν όμως δεν βγάλει κανείς τσιμουδιά, τότε τσα σκυλιά με πολύ θόρυβο και πάλαιμα τους κατατρώγουν και την επόμενη το πρωί στο σημείον εκείνο, άν παρατηρήση κανείς διακρίνονται τρείς πίκες (σταλαγματιές)αίμα. (λιουγκάτι=βρικόλακας)

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο βρυκόλακας λένε ανοίγει μια μικρή τρύπα πάνω απο το μνήμα και απο κεί βγαίνει μόλις νυχτώση και βασανίζει ανθρώπους και ζώα. Για ν'απαλλαγούν τελικώς απο τον βρυκόλακα πάνε πρίν ακόμη σουρπώση (για να τον προκάνουν μέσα)και του ρίχνουν απο την τρύπα ζεματιστό βρασμένο νερό. Έτσι τον καίνε και δεν ξαναβγαίνει.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εάν στο σπίτι που ενοχλεί ο βρυκόλακας, χαράξουν το πεντάλφα στα παράθυρα και στις πόρτες δεν πρόκειται να ξαναμπή μέσα ο βρυκόλακας. Φοβάται το πεντάλφα ''σαν το διάολο με το λιβάνι''. Λένε και την παροιμία για όποιον φοβάται πολύ ''Σαν το βορδόλακα το χαράζουν σε απόλυτο ανάγκη. Διότι όταν το χα΄ραξουν δεν πλησιάζει και η τύχη του σπιτιού.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Διηγούνται σαν παραμύθι, ότι η ψυχή ενός πεθαμένου κάποτε παρακάλεσε το Χάρο να την αφήση να γυρίση πίσω στο σπίτι να δή τι γίνεται. Τι να ιδώ είπε έναν όνον ψόφιον μέσ'στη μέση στο δωμάτιο και γύρω-γύρω κοράκια να φωνάζουνε. Πάνω στον όνο ήταν κι ένα ποτήρι με φωτιά. Κι ο Χάρος της είπε : Απο κεί έχεις βγή και σύ και η ψυχή δεν το πίστευε. (Ο όνος είναι το πτώμα, τα κοράκια οι γυναίκες που ρεκάζουν και το ποτήρι με τη φωτιά το καντήλι που ανάβουν στο στήθος του πεθαμένου).

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Τοπική ονομασία ''λιουγκάτι''βορδόλακας.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Εάν κάποιος γεράσει πολύ και δεν πεθαίνει, αλλά τυραννείται στο κρεββάτι απ'αρρώστεια, λένε ότι ''αυτόν τον έχει λησμονήσει ο Χάρος''. Τότε θα βάνουν έναν ντελάλη''που να το λέη η καρδιά του''να βγή τα μεσάνυχτα σε έρημο βουνό κι απόκεντρο και να φωνάξη τρείς φορές :''τον...τάδε γιατι τον ελησμόνησες Χάρε για να τον πάρης;''. Τότε λένε ότι θα πέσουν πάνω του πέτρες, ξύλα με θόρυβο, αλλά πρέπει νάναι δυνατός, ψύχραιμος κι αρματωμένος να μη φοβηθή και δεν θα πάθη τίποτε. Έτσι ο Χάρος άκουσε και θα πάρη τον λησμονημένο. Ο ντελάλης αυτός πληρώνεται δυο ξάγια καλαμπόκι δηλ. 25 οκάδες.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Λένε πως κάποτε ο Θεός ρώτησε το διάβολο: «τι κάνεις τέλος πάντων στους ανθρώπους και σκάζουνε από φόβο;» «Να, έλα μαζί μου να ιδής» του αποκρίθη. Τράβηξαν μεσάνυχτα σ’ ένα μοναχικό δρόμο και κρύφτηκαν παράμερα. Τότε ακούστηκε νάρχεται απ’ αντίπερα ένας μεθυσμένος. Ο διάβολος μαζεύτη έγινε ένα κουβαράκι και ο μεθυσμένος πέρασε συνεχίζοντας το τραγούδι του. Μετά από λίγο φάνηκε νάρχεται πάνω σ’ ένα γαϊδουράκι ένας φοβισμένος και μαζεμένος, παρακινώντας κάθε τόσο το γαϊδουράκι του με τα πόδια, να κάνη γρήγορα στο μοναχικό κείνο μέρος. Τότε ο διάβολος μόλησε το πόδι του και το κούνησε πάνω στα φρούσουλα (ξερά φύλλα). Μονομιάς ο άνθρωπος πέθανε από το φόβο του.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο μπάρμπα Γ. μου διηγήθη, ότι κάποτε ένα καταμεσήμερο που κοιμόταν στο Αγριολάχανο, ξύπνησε από όργανα και τσαμπούνες πούπαιζαν κάτω στη ρεματιά. Είχε την ψυχραιμία να καθίση ν’ ακούση τον παράξενο σκοπό. Κι όπως ήταν κι ο ίδιος τσαμπουναδόρος αποτύπωσε τον ήχο και το σκοπό. Ισχυρίζεται δε πως ένα παράξενο στ’ αλήθεια σκοπό, που παίζει μέχρι σήμερα στην τσαμπούνα του, τον έχει κλεμένο από τότε από τους διαβόλους. Όλοι το ξέρουν αυτό εδώ και συχνά στα γλέντια του λένε: «Δεν μας παίζεις τώρα και τον οξαποδίτικο σκοπό;» Κι αυτός δεν περιμένει να του το ξαναπούν.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Για τον τσοπάνη Τ. διηγούνται ότι ξεκίνησε για τη στάνη του κάπως αργοπορημένος. Αποβραδύς τα έπινε στην ταβέρνα κι όταν θυμήθηκε τη στάνη, είχαν έρθη τα μεσάνυχτα. Στο δρόμο καθώς περνούσε μια ρεμετιά παρουσιάστηκαν δυό μαυροφόρες γυναίκες που τον παρακολουθούσαν κατά πόδι. Στεκόταν, στεκόντουσαν. Προχωρούσε, προχωρούσαν. Δεν τον πείραξαν όμως γιατί είχε πάνω του πιστόλι και στο μπαρούτι δεν πλησιάζουν. Κοντά να φτάση στη στάνη του τον παράτησαν. Τότε αυτός ξεθερεμμένος που έφτασε στο κονάκι του κοντά στα δυό του ρωμαλέα μαντρόσκυλα άρχισε ν’αδειάζη το πιστόλι του στη διεύθυνσι που τον είχαν παρατήσει οι δυό μαυροφόρες. Όταν όμως έρριξε την τελευταία σφαίρα και επομένως σώθηκε το μπαρούτι, οι δυο μαυροφόρες σαν ανεμοστρόφυλλο επέσεσαν εναντίον του. Τα δυο γενναία σκυλιά κουλουριάστηκαν σε μιαν άκρη τρέμοντας και ουρλιάζοντας σιγανά, καταθλιπτικά. Όλη νύχτα τον παίδευαν, κάνοντάς του φριχτά βασανιστήρια. Κάθε τόσο του έλεγαν ‘’Εμείς δεν σε πειράξαμε εσύ γιατί μας πυροβόλησες;’’ Σαν ξημέρωσε η μέρα του θεού τον παράτησαν. Το αριστερό του πόδι όμως ήταν παράλυτο και στο σώμα του άρχισαν να γίνωνται παράξενες πληγές. Ύστερα από λίγες μέρες σάπισε όλο του το κορμί και πέθανε.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Φλεβάρης λένε μια γελάει και μια κλαίει. Και τούτο, διότι η γυναίκα του είναι πολύ όμορφη, αλλά κουτσή. Όταν λοιπόν αυτή είναι καθιστή τη βλέπει ο Φλεβάρης και γελάει. Όταν όμως σηκώνεται να περπατήση, κουτσαίνει και τότε ο άντρας της κλαίει.

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Του ήλιου τ' αλώνι άνεμος, του φεγγαριού χειμώνας

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Ο Θεός κατά το κρύο μοιράζει το πάπλωμα

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Γαρύφαλλα θέλεις για νάρθης

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών

Το γράψιμο της Μοίρας

Χρονολόγηση: 1953
Τύπος τεκμηρίου: Παροιμία
Δημιουργός: Βλάχος, Αναστάσιος Δ.
Τόπος: Μαρμάρι
Φορέας: Ακαδημία Αθηνών