Toggle navigation
Αρχική σελίδα
Αναζήτηση τεκμηρίων
Πλοήγηση
Πρόσωπα
Τύποι τεκμηρίων
Θέματα
Ιστορικές περίοδοι
Τόποι
Χάρτης
Φορείς
Συλλογές
Θεματικές εκθέσεις
Προσωπογραφίες
Διαλειτουργικότητα
Σχετικά
Το
SearchCulture
.gr
Εκδόσεις - Δημοσιεύσεις
Ενημερωτικό Δελτίο
Οδηγίες για αναζήτηση & πλοήγηση
Σημασιολογικός εμπλουτισμός μεταδεδομένων
Για φορείς
Ένταξη συλλογών
Προδιαγραφές ένταξης
Εκδήλωση ενδιαφέροντος
Διάθεση περιεχομένου στη Europeana
Επικοινωνία
ΕΛ
•
EN
Αρχική σελίδα
Τόποι
Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Λέσβου ▶ Νήσος Λέσβος
Άντισσα
Ανακαλύψτε
127 τεκμήρια
που σχετίζονται με αυτήν την τοποθεσία
Αναζήτηση
Περισσότερα κριτήρια αναζήτησης
Φίλτρα αποτελεσμάτων
Φίλτρα αποτελεσμάτων
Καθαρισμός
Θέμα
Επιστήμη
(1)
Γεωγραφία και ωκεανογραφία
(1)
Φυσικές επιστήμες
(1)
Ανθρωπολογία
(1)
Κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες
(1)
Κοινωνικές επιστήμες
(1)
Κοινωνική έρευνα
(1)
Πολιτική, δίκαιο και οικονομία
(1)
Βιομηχανία
(1)
Εξοπλισμός και εγκαταστάσεις
(1)
Βιομηχανικές εγκαταστάσεις
(1)
Πολιτισμός (κουλτούρα)
(124)
Ιστορία
(1)
Εθνική ιστορία
(1)
Ελληνική Ιστορία
(1)
Νεότερη Ελληνική Ιστορία
(1)
Ιστορία (επιστήμη)
(1)
Κοινωνική ιστορία
(1)
Πολιτισμός (κουλτούρα)
(1)
Πολιτισμική έρευνα
(1)
Πολιτιστική πολιτική και σχεδιασμός
(123)
Άυλη πολιτιστική κληρονομιά
(123)
Λαϊκή παράδοση
(123)
Προφορική παράδοση
(122)
Τύπος τεκμηρίου
Άυλη πολιτιστική κληρονομιά
(122)
Λαϊκή Παράδοση
(17)
Παροιμία
(105)
Δισδιάστατα γραφικά
(1)
Φωτογραφία
(1)
Κείμενο
(4)
Έγγραφο
(3)
Επιστολή
(1)
Τηλεγράφημα
(2)
Ημερολόγιο/Σημειωματάριο
(1)
Χειρόγραφο
(4)
Τόπος
Ευρώπη
(127)
Europe
Βαλκανική χερσόνησος
(127)
Balkan Peninsula | Βαλκάνια
Ευρώπη
Ελλάδα
(127)
Greece | Ελλάς | Hellenic Republic
Μεσόγειος ▶ Ανατολική Μεσόγειος
Αιγαίο Πέλαγος
(127)
Aegean Sea
Ευρώπη ▶ Ελλάδα
Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου
(127)
District of North Aegean | North Aegean
Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου
Νομός Λέσβου
(127)
Lesbos
Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Λέσβου
Νήσος Λέσβος
(127)
Lesbos Island | Lesbos | Νήσος Λέσβος Λέσβου | Λέσβος | Lesbos Island, Lesbos | Νήσος Λέσβος, Νομός Λέσβου
Ευρώπη ▶ Ελλάδα ▶ Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ▶ Νομός Λέσβου ▶ Νήσος Λέσβος
Άντισσα
(127)
Antissa | Άντισσα, Λέσβος | Τελώνια | Antissa, Lesbos | Άντισσα, Νομός Λέσβου | Antissa, Lesbos Island | Άντισσα, Νήσος Λέσβος | Telonia | Άντισσα Λέσβου
Μεσόγειος
(127)
Mediterranean Sea
Πρόσωπο
δημιουργοί ή αναφερόμενοι
δημιουργοί
αναφερόμενοι
Βενιζέλος Ελευθέριος, 1864-1936
(2)
Βενιζέλος Σοφοκλής, 1894-1964
(1)
Παπανδρέου Γεώργιος, 1888-1968
(1)
Χρονολόγηση
2000 - 2049
(1)
1950 - 1999
(1)
1900 - 1949
(124)
Ιστορική περίοδος
Νεότερη Ελλάδα
(126)
Μεσοπόλεμος
(123)
Β’ Παγκόσμιος πόλεμος
(121)
Εμφύλιος Πόλεμος
(1)
Δικτατορία
(1)
Μεταπολίτευση
(1)
Φορέας / συλλογή
Ακαδημία Αθηνών
(122)
Αρχείο Παροιμιών και Λαϊκών Παραδόσεων του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών
(122)
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»
(3)
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» - Ψηφιακό Αρχείο
(3)
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
(1)
Πέργαμος | Αποθετήριο Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
(1)
Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)
(1)
Πανδέκτης: Θησαυρός Ελληνικής Ιστορίας & Πολιτισμού - Βιομηχανικές και Βιοτεχνικές Επιχειρήσεις στο Αιγαίο
|
αποθετήρια
EKT
(1)
Europeana τύπος
Εικόνα
(1)
Κείμενο/PDF
(126)
Άδεια χρήσης αρχείου
CC BY-NC 4.0
(3)
CC BY-NC-ND 4.0 GR
(123)
In Copyright (InC)
(1)
Γλώσσα
Ελληνική γλώσσα
(126)
1 - 30 από 127 τεκμήρια
Χάρτης
Πλέγμα
Ταξινόμηση
Σχετικότητα με κριτήρια
Άυξουσα χρονολογία
Φθίνουσα χρονολογία
Ελαιοτριβείο - Παπαχρυσοστόμου Π.
Χρονολόγηση
2001
Τύπος τεκμηρίου
Φωτογραφία
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ/ΕΙΕ)
Ο Άγιος Πλάτανος ήdαν ένας Άγιος πολύ οκνός. Γι’ αυτό ο Θεός τον έβαλε να γιορτάζη κάθε 4 χρόνια. Επήγε κι έκανε παράπονα. – Γιατί τους άλλους τους γιορτάζεις κάθε χρόνο; Π.χ. τον Άη Νικόλα. – Να γιατί ο Άγιος Νικόλας ήρθε ‘δρωμένος από τη δουλειά. Πήγε και γλύτωσε ψυχές στη θάλασσα. Γι αυτό κάθε χρόνο τόνε γιορτάζομε. Κείνος δε μίλησε
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Έχει εκεί νερό που τρέχει υγιεινό. (Είναι μεταλλικό, με άλατα, καθαρτικό). Έχει εκεί μιαν εκκλησούδα, ο Χ’στός, που γιορτάζει στις 6 Αυγούστου. Λένε πως «πέρασε ο Χριστός από κει. Κι είχε ο βράχος πατημασιές αλόγου. Τώρα δεν έχει, γκεμίσκε».
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ο προφήτ’ Ηλίας ήτανε σ’ ένα χωριό και ζούσε μαζί τ’ς ανθρώπους. Όλοι τους ήdαν ειδωλολάτρες και δε bιστεύγανε το Θεό. Ο προφήτ’ Ηλίας ήταν άνθρωπος του Θεού, ήσυχος και καλός. Καθέ μέρα προσεύχεdαν . Ο θεός έβλεπε τους ειδωλολάτρες κι ήξερε τα εγκάρδιά τους , γι’ αυτό ήθελε να τους καταστρέψη. Έκαμε τρία χρόνια ανεδριά και δεν έβρεχε. Αυτοί άρχεψαν να πεινάνε. Όσα είχαν τα φάγανε. Φάγανε όλα τα τρεφώματα τ’ς. Τα δέντρα ξεράθηκαν. Μια γριά βγήκε έξω απ’ το χωριό, να βρή κάτι να μαγειρέψη. Είχι ένα παιδάκι κι τ’ άφησε σπίτι τ’ς. Κει που γύρζε στο βουνό και μάζευε κλαράκια, βρήκε τον Προφήτ’ Ηλία έξω απ’ την καλύβα του. – Που γυρίζ’ς εδώ; Τη ρώτξε. – Έφυγα πέ τη bείνα κι ήρτα να μαζέψω ότι εύρω να φάμε. Του είπε πως πεινάνε ούλοι κάτω στο gάbο και πως έχει τρία χρόνια να βρέξη. – Δε gάνατε λιτανεία, να παρακαλέστε το Θεό να βρέξη; - Κάναμε. – Θα κατέβω εγώ κάτου, να σας κάνω λιτανεία να βρέξ’. Τι έχεις εσύ και τρώς; - Λίγο αλεύρι και λάδ’ στο κιούπι μ’ κι απ’ ότι φκειάνουμε, τρώω μισό εγώ και μισό το παιδί μου – Δε με gάν’ς ένα κουλουράκι να φέρ’ς και μένα; - Αφού θέλεις, θα σε φέρω. Ας μη φάμε εγώ και το παιδί μου. – Ευχαριστώ. Και θα παρακαλέσω το Θεό, να στα διπλασιάση. – Έφ’γε η γριά να πάη στο σπίτι τ’ς, να φέρει το κουλούρι, μα όταν έφτασε κει, βρήκε το παιδί της πεθαμένο. Σηκώνεται πάει πάλι στο βουνό ναβρή τον Προφήτ’ Ηλία (έμαθε δα το μέρος). – Το και το, του λέει. – Τραύα εσύ μπροστά, της λέει κείνα, και θάρθω σπίτι σου. Έγινε τεπτίλ’ και κατέβηκε στο χωριό. Φτάνει στο σπίτι τς γυναίκας, πάει στο κρεββατ’ του παιδιού, το ξεσκεπάζει κι άρχεψε τα γέλια. – Να πούναι γέρο! Τι μου λές πως πέθανε; Θάμασ’ αυτή, βγαίνει έξω, τρέχει το λέει στον Πρόεδρο το και το. – Εσύ που τον ξέρ΄ς, της λέει κείνος, να πάς να τον φέρ’ς εδώ. Πήγε τούπε του Προφήτ’ Ηλία και κατέβ’κε στον πρόεδρο. – Συ πούκανες τέτοιο θάμα στη γυναίκα, μπορείς να κάν’ς και το θεό να βρέξ’. – Να κάμετε λιτανεία στο Θεό. Αυτοί πιάσανε κ προσκυνούσαν τα δέντρα και τα ράχτια. Περίμεναν ύστερα να βρέξη, τίποτα. Αρχεύει τότε ο Προφήτ’ Ηλίας να κάνη δέηση. Σήκωσε τα χέρια του και παρακάλαε τον αληθινό Θεό. Σ’ ένα τέταρτο της ώρας άρχεψε να συννεφιάζ’ ο ουρανός, να μπουμπουνίζη, κι έπιασε βροχή που κράτησε τρία μερόνυχτα. Ποταμός έτρεχε το νερό. Τα σπίτια γιόμωσαν. Τώρα άρχεψαν να παρακαλούν σταματήσ’. Λένε της γριάς : - Να πά να τον φέρ’ς να μας σταματήσ’ τη βροχή, αλλιώς θα πνιγούμε. Πάει η γριά στο βουνό, βρίσκει τον Προφήτ’ Ηλία, του το λέει. Κατέβηκε εκείνος πάλι στο χωριό. – Θα μου φέρετε, τους λέγει, πέντε φορτία ξύλα. Φέρανε τα ξύλα και τα στοιβάξαν, κάμαν ένα καμενάκ’ (σωρό). – Φέρτε μου τώρα και νερό πολύ. Τούφεραν το νερό, πήρε αυτός έναν dενεκέ κι άρχισε να βρέχει τα ξύλα. Αφού τα ‘βρεξε καλά, τραβάει ένα σπίρτο και τους βάνει φωτιά. Έγινε dουμάνι καπνός, που γέμ’σε ο ουρανός. Πήγε πάνω και σταμάτ’σε τη βροχή. Είδανε κι αυτό το θαύμα οι δωλολάτρες κι’ επιστέψανε στο Θεό. Ύστερα ο Προφήτ’ Ηλίας ανέβ’κε πάλι στο βουνό του και κάθ’σε εκεί. Κάθεται πάντα στο βουνό και προσεύχεται και προφητεύει. (Τεπτιλ’ = δηλ. μεταμφιέσθη, άλλαξε,)
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ο Άγιος Φίλιππας ήτανε φτωχός. Όλη μέρα δούλευγε γιατί λυπούdανε τα παιδιά του. Είχε όλο όλο ένα βώδ' και μ' αυτό όργωνε. Τι να κάνη όμως; Το έσφαξε μια μέρα για να φάνε τα παιδιά του. Μα το πρωΐ που πήγε, το βρήκε στο ζυγό. Ήτανε δίκαιος και γι' αυτό έγινε το θαύμα.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ο μεταξοσκώληκας είν'ευλογημένο πράμμα,γιατί βρέθηκε μέσα στου Χριστού τον τάφο,μαζί με το βασιλικό.Γι'αυτό είναι αμαρτία να κάνης κακό στα σκουλήκια- Βλάφτεις ψυχές. Είναι αγνό πράμα.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Την Παπαντή έσπερνε κάποιος ρεβύθια. Παρουσιάζεται η χάρη τσ' Παπαντής, τον χαιρέτησε : - Γειά σου, ζευγά. - Γειά σου. - Τι μέρα 'ναι σήμερα; - Δεν ξέρω. - Σήμερα είναι τσ' Παπαντής και δεν πρέπ' να σπέρν'ς. Όμως επειδής τώρα πειά ζευγαρίζ'ς, θα σπείρης τα ρεβύθια σ'; θα γένουν αλλά μα θυμάσαι να μην dο ξανακάνης. Για πρώτη φορα είσαι σ'χωρεμένος. Αυτός επειδής έκανε κείνην dη χρονιά ροβύθια μεγάλα κια χοντρά, εθυμούνταν τη μέρα που τα έσπειρε, τσ' Παπαντής μαθέ, κι άμα ήρθε η ίδια μέρα, είχε όργωμα έτοιμο, και πήγε και ξαναέσπειρε. Παρουσιάζεται πάλι η χάρη τς, η Παπαντή. - Πάλι σπέρνεις, ζευγά, η μέρα πούναι σήμερα; Δεν σου είπα να μη το ξανακάνης; - Θυμάσαι 'γω τώρα τι μούπες εσύ! Τς λέει κείνος. - Μάρμαρο να γέν'ς εδώ που σπέρν'ς του λέει η χάρη τς. Κι έγινε μάρμαρο, κι αυτός και τα βόδια τ' και το τζιbούκι που κάπνιζε. Δεν το 'χε στο στόμα τ', μ΄όνε δώ στο γιακά τ' που τόβαζε. Και τώρα όποιος πάη στην Ερεσσό, στ' αρχαία το βλέπει. Στο Μουσέιο τόχουνε.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ήdο μια βολά έν' αdρόγυνου κι κάdαν στη Σκαμνιούδα. Πιάσανε παγώνιες πολλές κι είπανε να κατέβνε στα Λάψαρνα στ' bόχη. Ποίκε τότες μεγάλη παγωνιά κι για τούτο κατέφ΄κανε κεί. Είχι dάμι κι αρμέγανε. Κι είχε καζάνια κι bακίρια. Ψοφήσανε τα μ'σα τ' αρνιά. Σηκωσέ το καζάνι η γ'γιά κι ήβαλε καμμιά πιμηνταριά π' απόμνανε, κι ήbε κι η γίδια ποκάτ'. Πέρασε καιρός, ήβγι πιά γήλιος και πιάσε καλωσύν'. Σήκωσε η γ'γιά το καζάνι να βγούνι τα γίδια να βοσκήσ΄νι. Το βράδυ πιάσαν να τ' αρμέξ΄νε. Παίρνουν το γάλα και το φέρνουν στη Σκαμνούδα. Περνούσαν απ' το μέρος που λέμε τώρα “της γ'γιας το πήδ'μα”. “Ήdο πλάκα κι απ' έδωνα μέχρι κεί πέρα ήdο ένα bουdλούμ' πολύ βαθύ. Πήγι να πιράσ' η γριά κι ήπεσε μέσα με τα καρδάρια μαζί. Ήdο και τα καρδάρια βαρειά, έκανε και κρύο, γι' αυτό έπεσε. Από τότες είπανε “της γ'γιάς το πήδ'μα” πειδής δε bόρεσε να το π'δηξη. [Σκαμνιούδα = βουνό στα Β. Της περιοχής, bόχη = ακρωτήρι στη θάλασσα, bουdλούμ' = Σπηλαιλωδες κενόν άνωθεν της θαλάσσης].
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ήτανε ένα χωριό, τα Χύδηρα. Βγαίνανε συχνά ληστές και κουρσεύανε. Γι αυτό έφυγαν κια πήγαν αλλού τους ωδήγεψε η Παναγία. Είχανε μιαν εκκλησία το κόνισμα της Παναγίας έφυγε και πήγε και κάθισε στο σημερινό χωριό, Λάψαρνα. Κάθ'σε σ' ένα ρομάν' κι του βράδ' άναβε 'κει ένα φώς. Οι χωριανοί που ζητούσαν το κόνισμα, είδαν το φώς και πήγαν κοντά. Βρήκαν το κόμισμα τ'ς και το πήραν, μα πάλι τους έφυγε. Αυτό γίν'κε τρείς φορές. Αναγκάσκαν λοιπόν να κτίσουν εκεί τ'ν ακκλησία τους και το χωριό. Έχει εκεί και άγιασμα, νερό μέσ' στο ρομάνι, άφθονο κρύο, αλαφρύ, που το λέν “πομύρισμα”.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Είναι μια εκκλησιά στο γιαλό κοντα. Είχ' ένα βράχο κοντά στη θάλασσα και κάθε βράδυ φαινόταν εκεί πέρα ένα άγιο φώς. Πιάσε μια τρικυμία μεγάλη κι φανερώθ΄κε ένα παπόρ' από καρσί μακρυά. - Πο' να πάω; Πό' να πάω; ήλεγε καπιτάνιος. Από καρσί είδι το φώς. Πήγι, ήραξε κεί. Ήμπαινε κοντά στο φώς, πατούσε τον dόπο τ', μα το φώς δεν έζουβα (= έσβυνε). Πιάσε καπετάνιος παρακάλιε την Παναγία : - Παναγιά μ' κάνε καλώσυν' – Έκανε καώσύν' κι ο καπετάνιος ποίσεν εκκλησά κεί πέρα. Τη λένε Αγιά Φωκιά κι αυτή κι όλο το μέρος.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Όταν κλαίη ένα παιδί, του φοβερίζ' η μάννα του πως θα το πάρη το φεγγάρι. Γιατ' έχει τσ' άλλα δυό μωρέλλια παρμένα. Δείχνουνε κείνα τα προσώπατα πούναι μέσα στο φεγγάρι. Ήτανε κακά παιδιά. Μαλώνανε σ' ένα φούρνο πάνω. Και τόνα τράβηκε ένα λιοκούκ'τσο κι έβγαλε το μάτι τ' αλλουνού. Κι κατέβ'κε το φεγγάρι και τα πήρε.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Τ' άγιο φώς λένε πως είναι σαν πολυέλεος. Ένα κοφίνι άστρα, που χύνεται σαν κανdήλα.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Κάθε που γκαρίζει ο γάδαρος σκύλος ρουκιέται, στσ'λογαυλίζ'. Αυτό γίνεται, επειδή κλαίει που θα ζήση χρόνια ο γάδαρος και δε θα Ψοφήση να dον φάη. Είναι καλό λοιπόν για το γάδαρο, του σκύλου το ρούλιασμα θα πή πως είναι γερός ο γάδαρος. Άλλοι λένε πως ρουλιέται ο σκύλος απο φόβο, γιατί νομίζει πως είναι λύκος ο γάδαρος και θα τον φάη.(ρουλιέται=ουρλιάζει)
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Είπαν έτσι το μέρος, γιατ’ ήτανε κει πέρα δυο αδέλφια και σκοτωθήκαν. Ήdαν κολ’μένα αυτά τ’ αδέλφια. Βρήκαμε στο μνημείο δυο κεφάλια μακρυά. Ήτανε κει μια bλάκα. Τραβούμι τη bλάκα, βρήκαμι μέσα ένα σώμα με δυο κιφάλια.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Η «Τζήθρα» ήτανε ένα μεγάλο χωριό. Μια φορά πήγε εκεί ένας Δεσπότης κι ήθελε να μείνη στο χωριό για πάντα. Μα οι Τζηθριώτες τον κακομεταχειρίστηκαν. Τον ξυλίζανε κάθε μέρα. Γι’ αυτό κείνος σηκώθηκε να φύγη, φεύγοντας τους καταρίστηκε: «Παραπάνω από τριάντα εννιά αντρόϋνα να μη πληθύνουν». Πραγματικά από τότες 40 ανdροϋνάδικα σπίτια δε bορείς να βρης. Γι’ αυτό έρχοdαι και πανdρεύονται στα Τελώνια να μην πεθάνουν. Κανείς δεν αποκοτάει να γίνη το σαραντινό αντροΰνο. Θα πιθάνουν κι οι δυο.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Στο χωριό κοντά είναι μια τοποθεσία «Λυώτα» που κάθε τις 23 Αυγούστου κάνουν παναγύρι. Ήτανε μια φορά ένας βασιλιάς κι’ είχε μια κόρη που έπασχε από λέπρα. Το νησί τότες ήτανε όλο ακατοίκητο και εξωρίσανε σ΄αυτά τη λεπρή βασιλοπούλα. Της πήγαιναν απ’ έξω φαγητά και της τ΄ άφηναν να ζή. Κείνη γύρ’ζε από δω κι’ από κει και περιδιάβαζε το νησί. Κάποτε βρήκε bροστά της ένα ρομάνι. Είχι λάσπες εκεί πολλές και κατεβαίνανε μέσα κι κολ’bούσαν γρούνια. Ήτανε κι’ αυτά λεπρωμένα και πήγαιναν επίτηδες στη λάσπη, για να γιάνουν. Άμα πλενόdανε κει πέρα, ασπρίζανε. Τότες κι’ αυτή σκέφ’κε να πηδήξ’ στη λάσπη. Βλέπει γύρω τα πλευρά, δεν ήdανε κανείς. Είχι κάτ’ παλιόρρ’χα, ξεdύνεται καλά κι πέφτ’ στη λάσπη, πλύνεται με κείνη. Πλυθ’κι, γίν’κι εν τάξει. Σα γίν’κι καλά, δεν ήθελε να φύγ’ πε κείνο το μέρος. Έκανε κει ξενοδοχεία, λουτρά, σωληνάρια(1) εκκλησία κι’ ακόμα κάdαι κει τα ρείπια. Κατόπιν λοιπόν βγάζ’ η βασιλέας στρατεύματα να πα να δουν τι γίν’κεν η κόρη του. Πάνε τα στρατεύματα και βρίσκουν τη gοπέλλα μέσα σ’ ένα παλάτι κι΄έλαμπε σα dον ήλιο. Τότες γύρ’΄σαν στου βασιλέα και το ‘παν. Κάλεσε ‘π ούλα τα μέρη η βασιλέας, να δούν την βασιλοπούλα. Ήρτανι κι κάνανι πανηγύρι κι’ από τότες βαστάει το παναγύρι. Το παναγύρι τότες το καναν σ’ άλλην τοποθεσία, στην «Κοτσινόγα», 500 μέτρα πιο κάτου. Μα εδώ και είκοσι χρόνια αλλάξανε και τώρα ανεβαίνουν στη Λυώτα και γίνεται παναγύρ΄εκεί ‘κόμα. Γι’ αυτό λένε «λυώτα» το μέρος επειδή λυώdαν (γύριζε) η βασιλοπούλα να βρη τη θεραπεία τς. [Σωληνάρια= υδραγωγούς σωλήνες]
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Στο Βόρειο μέρος της Λέσβου, είναι στο γιαλό μια θέση, Ορφίκια. Τη λένε, λέει, έτσι, γιατί στα παλιά χρόνια ήρτε εκεί κι’ εσταμάτησε ένα καράβι απ’ τη Θράκη αντίκρυ, και βγάλανε το κεφάλι του Ορφέα και το θάψανε στην ακρογιαλιά.
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ήdαν ένας Αγάς κι’ είχ’ έναν Αράπη παραγυιό τ’. Καθώς σπέρνανε μαζί τα χωράφια ρώτξε Αγάς. – Πόσο γέννημα θα βγάλ,με φέτος; - Αλλάχ bελίρ, αγά μ’. Σα dο θέρ’σανε και το κάνανε gβάρα, ρώτξε πάλι αγάς. – Πόσο γέννημα θα βγάλ’με; - Αλλάχ bελίρ, αγά μ’. Σα d’ αλωνίσανε, πάλι ρώτξε. Πάλι το ίδιο είπε κείνος. – Μα αφού το ‘χουμε χαζίρ’ bε! Του λέει Αγάς. Πιάνει μια βροχή, χάθηκε το γέννημα, πήγε να κολυbήση αγά – Το γέννημα το πήρε το λαγκάδ’ – Η αγάς κυνήγησε τον bαραγυιό τ’ με το ξύλο – Αφού ήξερες, γιατί δε μου το πες; Ο παραγυιός έκανε να φύγη μα τον πήρε το ποτάμι και πνίγηκε. Κει που έπεσε το είπανε «τ’ Αράπ’ η λάκκος»
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Λαϊκή Παράδοση
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Νιός καρπός, καινούργια μάτια
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Νιός καρπός καινούργιο φως
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Κακός γι' αγάς, κακό δε bαθαίν!
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ρο – ρο, για τσ΄παράδες, για τ' αυγό!
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Κάθα πράμα 'πε το ράμμα κι' η τ'γανόπ'τα 'πε το βράσμα
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Όσο ζω και δεν bεθαίνω, τόσο βλέπω και μαθαίνω
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Που πονείς; Η κακίνα μ',η τσ'λιά μ, η κ'τάλα μ' κι' ούλα τ' άλλα μ'
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Σκαλίζ'ς τσ' αχλιές μέσ' στα μάκια σ' παγαίνουν
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Ούλα τα dέρτια dέρτια 'ναι, dέρτι 'ναι και η πείνα πρώτα χτυπά στα γόνατα κι' ύστερα στη gακίνα
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Πέρσι ψόφ'σε λαγός και φέτος βρώμ'σε
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Πάνι να δαgάσ' ς d' πίττα, να βρής τον άμμο
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
Όσο ζης και δε bεθαίν'ς, τόσ' ακούς και δε μαθαίν'ς
Χρονολόγηση
1940
Τύπος τεκμηρίου
Παροιμία
Δημιουργός
Λουκάτος, Δημήτριος Σ.
Τόπος
Άντισσα
Φορέας
Ακαδημία Αθηνών
×
×